Vorig jaar werd Louise Brown, de eerste mens die werd verwekt buiten het menselijk lichaam, dertig jaar. Haar geboorte zorgde toentertijd voor grote controverse. Sommigen claimden dat de kans op een abnormaal kind veel te groot was om het gebruik van in-vitrofertilisatie ooit te rechtvaardigen. Sommige religieuze leiders veroordeelden het gebruik van moderne wetenschappelijke technologie in plaats van seksuele gemeenschap – ook al kon die laatste niet tot een zwangerschap leiden.

Sinds die tijd zijn er drie miljoen mensen verwekt met IVF. Het risico een abnormaal kind te krijgen was bij hen niet groter dan wanneer ouders van dezelfde leeftijd een kind verwekten via geslachtsgemeenschap. Al komen er meer meerlingen voor, omdat er bij IVF vaak twee of meer embryo’s worden gebruikt om de kans op een zwangerschap te verhogen. Daar is een bijkomend risico aan verbonden.

De rooms-katholieke kerk blijft gekant tegen IVF. In de kerkelijke instructie Dignitas Personae (Over de waardigheid van de persoon), die werd gepubliceerd op 12 december, verzet de Congregatie van de Geloofsleer zich tegen IVF op verscheidene gronden. Een van de bezwaren is dat tijdens het proces meerdere embryo’s worden gecreëerd, waarvan er maar weinig overleven. Dat is echter niet zo verschillend van een natuurlijke bevruchting: het merendeel van de embryo’s die worden verwekt door seksueel contact slaagt er niet in zich in de baarmoederwand te nestelen. De vrouw in kwestie weet niet eens dat ze ooit ‘zwanger’ was geweest.

Het Vaticaan verzet zich ook tegen het feit dat de conceptie het resultaat is van een ’technische ingreep’, en niet van ‘een specifieke daad van echtelijke vereniging’. Elk koppel zou verkiezen om zonder de tussenkomst van artsen een kind te verwekken, maar onvruchtbare stellen hebben nu eenmaal die optie niet. In dergelijke gevallen is het hardvochtig om hen een eigen genetisch kind te ontzeggen.

De houding van de kerk lijkt ook in te gaan tegen haar standpunten over het huwelijk en over het gezin als de geschikte omgeving om kinderen op te voeden. Dignitatis Personae schrijft voor dat nieuw menselijk leven tot stand moet komen ‘door een handeling die de wederzijdse liefde tussen een man en een vrouw uitdrukt’. Maar hoeveel moeilijke, soms onaangename stappen moet een koppel zetten om samen een kind te kunnen krijgen via IVF? Is dat niet het resultaat van een veel bewustere en wederzijdse daad van liefde dan geslachtsgemeenschap?

Een beter bezwaar tegen IVF is dat in een wereld met miljoenen wezen en ongewenste kinderen adoptie een meer ethische manier is om een kind te krijgen. Maar als dat het argument is, waarom zou men dan zijn pijlen richten op stellen die IVF gebruiken? Waarom heeft men dan geen kritiek op, bijvoorbeeld, het koppel uit Arkansas dat recent een achttiende kind kreeg? Ik heb het Vaticaan niet horen zeggen dat zij moesten adopteren in plaats van zoveel kinderen te verwekken.

door Peter Singer

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content