Een gesprek met de Palestijnse president Yasser Arafat.

Mijnheer de president, u heeft vorige week de bouw van nieuwe joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever ?een oorlogsverklaring? genoemd. Betekent dat, dat het vredesproces op het punt staat te mislukken ?

YASSER ARAFAT : De strijd om de vrede gaat door, we hebben geen alternatief. Palestijnen, Syriërs, Libanezen, Jordaniërs, Egyptenaren én Israëli’s wij zijn allemaal verplicht om die strijd tot een goed einde te brengen.

Twijfelt u aan de goede wil van de nieuwe Israëlische premier Benjamin Netanyahu ?

ARAFAT : De bouw van illegale joodse nederzettingen is een aanval in regel op het vredesproces. Wie uitgerekend nú in de bezette gebieden een volksverhuizing op gang brengt, kan zichzelf bezwaarlijk een vredesapostel noemen.

De islamitische Hamasoppositie roept openlijk op tot verzet tegen uw regering. Zij acht nu wel bewezen dat de vredesovereenkomst met Israël een vergissing was.

ARAFAT : Wie kan er belang bij hebben dat onze democratisch gekozen regering zou aftreden ? Moeten wij dan de plaats ruimen voor religieuze extremisten, die alles op hun weg vernielen om te beginnen de ontluikende democratie ? Wie nu nog zijn heil zoekt in explosieven of in demagogie, schaadt de belangen van ons volk.

Over democratie gesproken : uw tegenstanders verwijten u uw autoritair gedrag. Waarom heeft u de boeken van uw criticus Edward Said laten verbieden ?

ARAFAT : Ik heb geen enkel boek laten verbieden. Wie anders beweert, liegt of laat zich iets wijsmaken door agitatoren die de jonge Palestijnse regering en haar voorzitter door het slijk willen halen.

Veel teleurgestelde jongeren zijn gevoelig voor de oproep van de radicalen. Staat er een nieuwe intifada voor de deur ?

ARAFAT : Hamas krijgt zijn instructies van niet-Palestijnen. Het is toch opmerkelijk dat de kopstukken van Hamas oproer en bloedvergieten prediken vanuit het Jordaanse Amman. Maar het zal ze niet lukken ons vredesconcept te torpederen. Ze beschikken over geen noemenswaardige steun onder de Palestijnse bevolking dat hebben de verkiezingen zonneklaar bewezen.

Dan nóg staat alles op de helling. Netanyahu confronteert u met drie veto’s : er komt geen Palestijnse staat, Oost-Jeruzalem wordt niet de Palestijnse hoofdstad en de Palestijnse vluchtelingen mogen niet terugkeren.

ARAFAT : Zo makkelijk laten we ons niet uit het veld slaan. Het probleem van de vluchtelingen die na de oorlog van 1967 huis en haard in de steek moesten laten, wordt onderzocht door een gemengde commissie van Palestijnen, Israëli’s, Egyptenaren en Jordaniërs.

Maar het merendeel van de vluchtelingen bestaat toch uit Palestijnen en hun nazaten die al sinds de stichting van de staat Israël, in 1948, verjaagd zijn ? En over hun terugkeer wil de Likoed niet eens praten.

ARAFAT : Dat is een buitengewoon teer punt dat in de laatste fase van de onderhandelingen geregeld moet worden. Daar hadden we al sinds 5 mei bezig moeten mee zijn. De nieuwe Israëlische regering heeft de zaak gesaboteerd. Alles zit muurvast. Maar één ding weten de Palestijnen zeker : een lawine kan niet terug de berg op rollen. De onafhankelijke staat Palestina wordt binnenkort geboren en het Arabische gedeelte van Jeruzalem wordt onze hoofdstad of de vijanden van de vrede dat leuk vinden of niet.

Netanyahu en zijn regering bouwen nieuwe joodse wijken in het Arabische gedeelte van Jeruzalem…

ARAFAT : … de Palestijnen noemen dat een wurggreep en een inbreuk op het volkenrecht. Maar wij leggen ons niet neer bij een politiek van voldongen feiten. De hele wereld staat achter ons. De oostelijke helft van de Heilige Stad behoort tot de Palestijnse gebieden die Israël in 1967 heeft bezet. De resoluties 242 en 338 van de Verenigde Naties gelden vanzelfsprekend ook voor Jeruzalem waar de al-Aqsa-moskee zich bevindt. Voor moslims is dat een heilige plaats.

De Verenigde Naties hebben in het conflict in het Midden-Oosten tot nu toe bitter weinig bereikt. Ook uw verdrag met Israël kwam buiten de VN om tot stand.

ARAFAT : Zonder de VN was zelfs een begin van vrede in het Midden-Oosten ondenkbaar geweest. Ook de onderhandelingen en verdragen die zonder directe bemoeienis van de VN tot stand kwamen, berusten op het handvest van de VN. Omdat secretaris-generaal Boutros Boutros-Ghali altijd opnieuw heeft herhaald dat Oost-Jeruzalem bezet gebied is, heeft niet één lidstaat van de VN ooit de eenzijdige annexatie door Israël gesteund. Zelfs de Verenigde Staten niet.

Verwacht u daadwerkelijke steun van uw Arabische broeders ? Ook van de Syrische president Assad ?

ARAFAT : Ik geloof dat de Syriërs en de Palestijnen in hetzelfde schuitje zitten. Voor mij zijn de vrijgave van Jeruzalem, de ontruiming van de Syrische Golanhoogte en de aftocht van de Israëli’s uit Zuid-Libanon aan elkaar gekoppeld. Een gedeeltelijke vrede, die niet alle partijen tevreden stelt, zal altijd broos blijven.