Op zaterdag 18 maart speelt Zulte Waregem de bekerfinale tegen KV Oostende en daarna komt play-off I eraan. Van doel naar doel, zo heeft Francky Dury het graag. ‘Een coach kan zich geen tevredenheid permitteren.’
De oudste coach van eerste klasse heeft de criticasters nog maar eens tot zwijgen gebracht. Francky Dury speelt met Zulte Waregem play-off I en voor het zover is, trekt Essevee naar de Heizel, waar het de tweede beker uit de geschiedenis van de fusieclub kan pakken. Bij winst overtreft de ploeg het palmares van het vroegere SV Waregem. Maar de geschiedenisboeken interesseren Dury niet. Hij ziet het bekersucces vooral als een bewijs dat Zulte Waregem er weer staat. Want het zijn lastige jaren geweest aan de Gaverbeek, zonder dat de buitenwereld het goed besefte. ‘We hebben een hele weg afgelegd sinds 2005, toen we met semiprofs naar eerste klasse promoveerden en gelijk de beker wonnen’, vertelt Dury. ‘Zulte Waregem ging er elk jaar een beetje op vooruit, met als hoogtepunt seizoen 2012/2013, toen we op de laatste speeldag de titel verloren op Anderlecht. Eén jaar later werden we vierde, met sprankelend voetbal en een bekerfinale erbovenop. Daarna begon het te nijpen. We moesten financieel het een en ander corrigeren, als u begrijpt wat ik bedoel.’
Ik zal het in uw plaats zeggen: de passage van ceo Patrick Decuyper, nu bij Antwerp, sloeg een gat in de kas.
FRANCKY DURY: (glimlacht) Daar kwam nog bij dat we gingen bouwen, en als zo’n project in gang is gezet, kun je niet tegen de aannemer zeggen: wacht tot we weer centen hebben. Om de rekening te laten kloppen, moest ik bijna al mijn spelers laten gaan: Ibrahima Conte, Idrissa Sylla, Theo Bongonda, Junior Malanda, Davy De fauw, Mbaye Leye, Habib Habibou, Sven Kums… en Thorgan Hazard keerde terug naar Chelsea. De fundamenten van de ploeg waren opgebroken.
Na tien matchen in de nieuwe competitie stonden we laatste met 6 op 30, een ervaring die ik mijn leven lang meedraag. Ik was Coach van het Jaar, maar mijn ploeg lag in de touwen. De club was één grote brok frustratie geworden. Iedereen wees naar elkaar. Na een verloren rotmatch op Lierse hielden we nachtelijk crisisoverleg. Wie heeft hier schuld aan? Ha, wijzelf. Wie kan er wat aan doen? Idem. Misschien niet de meest diepgravende analyse, maar zoiets moet wel uitgesproken worden voor je verder kunt. We hebben niet te veel teruggekeken naar wat we toch niet meer konden veranderen en zijn langzaam uit het dal geklauterd. Nu pas zit Zulte Waregem weer op het goede spoor. Play-off I spelen is bij ons normaal geworden, hoewel het met ons budget in feite niet normaal ís. Er loopt hier ook geen topmakelaar rond die ons naar boven trekt, zoals Mogi Bayat doet voor Charleroi.
Toen Zulte Waregem in 2005 in eerste kwam, waren jullie het lichtpunt in een donker verhaal. Het was de tijd van de gokchinees, het negatieve voetbal en de faillissementen. De sfeer in het Belgisch voetbal is nu helemaal anders. Veel positiever.
DURY: De Belgen tellen weer mee, ja. Club Brugge speelde twee jaar geleden de kwartfinale van de Europa League, vorig seizoen had je de knappe campagne van AA Gent, dit jaar zitten er nog drie teams in Europa en het is al midden maart. Dat patroon kun je niet ontkennen. Ik zie drie redenen, waarvan er twee geen toeval zijn. De toevalsfactor zijn de Rode Duivels. Hun positieve elan straalt af op heel onze competitie. Géén toeval is dat het op de Voetbalbond goed begint te draaien. Dat danken we aan de nu zo verguisde Steven Martens, die de KBVB gemoderniseerd heeft. Ik kan het weten, ik heb met hem samengewerkt toen ik technisch directeur was bij de bond. Ook de vermaledijde play-offs hebben ons voetbal sterker gemaakt. Die pluim mag op de hoed van Ivan De Witte van AA Gent, want zonder zijn doortastende lobbywerk waren de play-offs er nooit gekomen. Niet dat het systeem perfect is. Ik ben een groot voorstander van play-off I, maar play-off II blijft pure ellende. Zulte Waregem werkt ieder jaar keihard om play-off I te halen, maar ook om alsjeblieft niet in play-off II te belanden.
Kan Zulte Waregem kampioen spelen?
DURY: Dat zal ons niet lukken. Club Brugge heeft ons met 5-0 geklopt. Die ploeg is een machine, veruit het sterkste elftal in België. Ze domineren niet alleen qua voetbal, ook het plaatje eromheen klopt. Je voelt bij Brugge een geweldige drang om opnieuw de titel te pakken. Ik zie maar drie ploegen die hen kunnen stoppen, en Zulte Waregem is daar niet bij. Uitdager één is Anderlecht, dat van ver komt, maar ik moet René Weiler feliciteren met het groepsgevoel dat hij bij zijn ploeg wist te creëren. Anderlecht was vroeger een verzameling individuen, nu staat daar een team, gedragen door Youri Tielemans en Leander Dendoncker. Die twee zijn misschien wel de grootste talenten uit de competitie, maar hun evolutie is nog niet afgerond. Het is nooit gemakkelijk om bij groeiende voetballers alles uit de kast te halen.
Uitdager twee is AA Gent, waarvan ik vermoed dat ze play-off I nog halen. En als dat gebeurt, wordt Gent gevaarlijk. Het blijft een sterk elftal en ze hebben in de winterstop nog eens twaalf miljoen geinvesteerd. Zoiets kan Zulte Waregem niet. Uitdager drie was Racing Genk, dat iedereen in de kampioenenplay-off had verwacht op basis van hun talent, maar ik eigenlijk niet. Genk had het nadeel vorig seizoen vierde te eindigen. Dan moet je al in juli Europees spelen en ligt heel je voorbereiding overhoop.
Ze noemen play-off I een loterij, door die gehalveerde punten, maar de eindstand liegt nooit. Ik heb nog niet vaak teams weten opschuiven in de play-offs. Ga maar na: bijna iedereen eindigt op dezelfde plek als na de reguliere competitie. Derde finishen en dus volgend seizoen niet te vroeg Europees aan de slag moeten, lijkt mij een mooi doel voor Zulte Waregem.
Als u de bekerfinale wint, hebt u al een Europees ticket nog voor de play-offs beginnen.
DURY: Fingers crossed. We speelden in de competitie twee keer 1-1 tegen Oostende. De kansen zijn volgens mij fiftyfifty. KVO verdient respect. Ze zitten nog maar een paar jaar in eerste, maar je voelt dat er iets staat. Het stoort me dat ze telkens over het geld van Marc Coucke beginnen. Zijn centen helpen natuurlijk, maar je moet hem nageven dat hij capabele mensen rond zich heeft verzameld: Yves Vanderhaeghe, Luc Devroe, Patrick Orlans. En hij bouwt nog aan zijn accommodatie ook.
Die ene match waarin het moet, voor 40.000 man: hoe lastig is dat?
DURY: Een finale moet je niet spelen, een finale moet je winnen. Het is alles of niks. Je weet dat de euforie dichtbij is, én dat je tien dagen depressief zult zijn als je verliest. Toch bereid ik die finale voor zoals elke andere match. Spelers voelen zich niet op hun gemak als je raar gaat doen. We hebben een stramien waar we een heel seizoen mee werken, meer dan tweehonderd trainingen lang. Als ik dat voor die ene wedstrijd opzijzet, geef ik het signaal dat wat ik de rest van het jaar doe niet klopt.
Ex-voorzitter van Zulte Waregem Willy Naessens zei: ‘Was Francky Dury een hoogspringer die het wereldrecord breekt, dan denkt hij nog voor hij op de valmat ligt: verdorie, ik kon nog hoger.’ Nooit content?
DURY: (lacht)Ik ervaar veel gelukkige momenten op en rond het voetbal, maar tevreden ben ik niet gauw, nee. Tevredenheid associeer ik met laks worden, met achteroverleunen. Dat kan een coach zich niet permitteren. De drive om het nog beter te doen, die moet er altijd zijn.
Hoe lang loopt uw tienjarencontract nog?
DURY: Een jaar of vijf? Misschien zes? Ik weet het zelf niet. (lacht) Dat lange contract is er per toeval gekomen. Een paar seizoenen geleden sprak ik met Rijsel. Een mooie, goed gestructureerde club op twintig minuten van mijn deur: ik zag me dat zeker doen, tot de voorzitter van Rijsel ons gesprek liet uitlekken. Willy Naessens riep me bij zich: ‘Waarom onderhandel je met Rijsel, Francky? Zulte Waregem staat in rep en roer.’ Het ene seizoen dat ik bij AA Gent zat, liep alles hier in het honderd en ik denk dat ze bang waren om dat opnieuw mee te maken. We hebben lang en grondig gepraat over wat de club wou en wat ik wou. Uiteindelijk kwamen we tot het besluit: we willen niet meer scheiden. Ze vragen me vaak of ik geen andere ambities heb. Wel, sinds dat tienjarig contract ben ik alleen nog ambitieus bij en voor deze club. Ze hoeven niet meer te polsen. Ik verlaat de trein niet halverwege de rit.
Een ontslag is ondenkbaar?
DURY: Het kan altijd. Als Zulte Waregem volgend seizoen in de problemen komt, dan ligt de fout bij mij en bij niemand anders. Ik denk dat ik dat goed en fair zou kunnen inschatten. De dag dat ik voel dat ik het niet meer kan rechttrekken, gaan wij in vriendschap uit elkaar.
Een makelaar zei me dat geen enkele club zijn spelers zo grondig doorlicht als Zulte Waregem.
DURY: Het gaat om veel geld, ik vind het maar normaal dat je transfers grondig voorbereidt. Ik geef een simpel voorbeeld: ik bel altijd met een oude club van de speler, en dan niet de club die de speler verkoopt, maar die waar hij daarvoor zat. Waarom niet? Vragen staat vrij, en je kunt er maar uit leren.
Iedere club test nieuwe spelers op fysiek en medisch vlak. Wij voegen daar nog een mentale screening aan toe, plus een sollicitatiegesprek met mij. We laten bewust ruimte voor gevoel. Het is al gebeurd dat een speler die door alle cellen werd afgekeurd toch een contract kreeg. Mentaal, fysiek, medisch: er rammelde van alles aan die kerel. Maar hij intrigeerde me, en uiteindelijk heeft die speler hier veel goals gemaakt. En nee, ik ga niet verklappen over wie het nu gaat. (lacht)
Ik heb geleerd dat je niet iedereen op gelijke voet kunt behandelen. Want iedereen is bij wijze van spreken een uitzondering, en van die mix van uitzonderingen een ploeg maken is mijn uitdaging als coach. Ik selecteer op winnaarsdrang: liever een mindere voetballer die er alles voor doet dan een toptalent zonder drive. (op dreef) In mijn kern wil ik twee soorten karakters: leiders en goede volgers. Niks daartussenin. Natuurlijke leiders maken het verschil, maar je hebt er geen 24 nodig. Drie, vier volstaat. Als de rest goede volgers zijn – geen makke schapen, maar mensen die zich op sleeptouw laten nemen – dan heb je een kleedkamer waarmee je naar de oorlog kunt.
Van oorlog gesproken: dat altijd maar inhakken op de scheidsrechter, is dat echt nodig?
DURY: Ik besef dat arbiters een moeilijke job hebben. Het voetbal is zo snel geworden. Ik geef eerlijk toe dat ik naast het terrein ook niet altijd weet of het buitenspel is, of wel of niet penalty. Maar wat een scheidsrechter fluit, maakt wel een wereld van verschil. En als het de voorlaatste match van de competitie is, en mijn team krijgt twee rode kaarten terwijl een rechtstreekse concurrent scoort met vier man buitenspel: hoe kun je dan verwachten dat ik níét reageer?
Waar wachten ze op om de videoref in te voeren? Ik ging laatst naar het volleybal: binnen de vijf seconden weten ze of een betwist punt al dan niet binnen was. Het zou zo veel frustratie wegnemen als wij dat in het voetbal ook hadden. Zoiets mag wat kosten. Wanneer het voetbal er rechtvaardiger op wordt, dan betaalt iedere club in eerste daar graag voor.
Door JEF VAN BAELEN
‘Een finale moet je niet spelen, een finale moet je winnen.’
‘Waar wachten ze op om de videoref in te voeren? ‘
