Robert Dulmers Auteur en journalist

‘Wie als paus het conclaaf ingaat, komt er als kardinaal weer uit.’ Het is op de vooravond van de pauskeuze de meest herhaalde Vaticaanse wijsheid. Gedoodverfde en al te gretige kandidaten, zo wil de mythe, worden in het conclaaf afgestraft. De mythe klopt overigens maar zeer ten dele: Pius XII en Paulus VI stonden destijds met stip op nummer één.

Sinds Godfried Danneels me in 1998 in Vrij Nederland toevertrouwde het pausschap niet te zullen weigeren, mocht de keuze op hem vallen, is het verhaal een eigen leven gaan leiden. Danneels geldt als papabile. ‘Hoe meer men over je kansen spreekt, hoe minder waarschijnlijk dat je het wordt’, laat hij nu vanuit Rome weten. In de wedkantoren is Danneels inmiddels gestegen van de tiende naar de achtste plaats.

Al figureren er in de top-tien van pauskandidaten illustere kardinalen als de briljante en beruchte Joseph Ratzinger of de swingende zwarte curiekardinaal Francis Arinze, ik ga voor Godfried.

Godfried als pontifex maximus, zoals de oudste, heidense, titel van de pausen van Rome luidt: opperste bruggenbouwer. En in het slaan van bruggen is de primaat van België bekwaam als geen ander. ‘Een goede herder heeft niet alleen oog voor schaapkens die in de pas lopen, maar ook voor verdoolde schapen en schapen met gebroken pootjes’, verklaart Danneels op weg naar Rome. Het is een openlijke sollicitatie. Want al is de wereldwijde kudde van de Heer onder zesentwintig jaar grandioos Wojtyla-beleid met vijftig procent gegroeid tot 1, 1 miljard, veel schaapkens in Europa en de VS hebben de aansluiting met de kudde en vooral met de herder, gemist.

De bisschop van Rome is patriarch van het Westen en hoewel men op het Vaticaan graag kijkt naar de booming Kerk in bijvoorbeeld Afrika, is de kloof tussen Kerk en Wereld onder de Poolse paus verder vergroot. Hete hangijzers als condooms, de positie van vrouwen, het homohuwelijk en wat dies meer zij, worden op het Vaticaan met enig dédain bezien als typisch westers geneuzel. De ‘definitieve’ uitsluiting van vrouwen van het priesterambt en de ridicule bewering dat latex het hiv-virus doorlaat, laten een strijdbare maar ook belegerde Kerk zien. De patriarch van het Westen staat op voet van oorlog met het moderne en relativistische Europa. En voor een Kerk die zo met het Westen verbonden is dat ‘Europa’ en ‘christendom’ goeddeels samenvallen, is dat onwenselijk.

Tijd dus voor een paus die bruggen slaat. Niet alleen verticale bruggen naar de hemel maar vooral ook horizontale bruggen, naar de verdoolde of buitenspel staande schaapkens. Dat vereist bijzondere talenten en is vaak trapezewerk. Condooms toestaan met het argument dat bij hiv het niet gebruiken van condooms een nóg grotere zonde is omdat men naast het plegen van onkuisheid dan ook nog het gebod ‘Gij zult niet doden’ overtreedt; twee vrouwen benoemen tot je hoogste plaatsvervangers in alles, behalve in naam – want door ze geen ‘vicarissen’ te noemen, omzeil je de letter van het kerkelijk wetboek: de aartsbisschop van Mechelen-Brussel heeft het klaargespeeld. Je zou bijna vergeten dat Danneels een zeer gerespecteerd lid is van de Congregatie voor de Geloofsleer, inderdaad: de club van Ratzinger. Achter het Mechelse trapezewerk gaat een diep doorwrochte theologie schuil, die tegelijkertijd orthodox is en visionair. Binnen de Kerk is meer mogelijk dan nu na zesentwintig jaar Wojtyla gedacht wordt. Meer hoogstnoodzakelijk, ook. En dus is het zaak om tot 18 april verder maar zoveel mogelijk het zwijgen te bewaren, want wie als paus het conclaaf ingaat….

Robert Dulmers

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content