‘Ik ben geen populist’

MARTIN SCHULZ: 'Heimwee naar de natiestaat gekoppeld aan een hetze tegen minderheden kan krachten losmaken die gevaarlijk zijn voor de democratie.' © Reuters

Martin Schulz ruilt het Europees Parlement voor de Bondsdag in Berlijn. Hij wil straks Angela Merkel opvolgen.

Dat hadden de sociaaldemocraten vast zelf niet verwacht: nauwelijks enkele weken nadat Martin Schulz door de SPD werd aangewezen als kandidaat-bondskanselier bij de verkiezingen in september, steekt zijn partij de CDU van Angela Merkel in de peilingen voorbij. Hoe wil de voormalige voorzitter van het Europees Parlement het verschil maken? Was hij het, bijvoorbeeld, eens met de vluchtelingenpolitiek van Merkel?

MARTIN SCHULZ: We hebben als grootste lidstaat van de Europese Unie op een historisch moment in de geschiedenis het juiste antwoord gegeven. Duitsland heeft zijn humanitaire plicht gedaan. De Hongaarse premier Viktor Orban zegt dat de vluchtelingen een Duits probleem zijn. Hij vergist zich. Het is een Europees probleem. Het verbaast me daarom ook dat de CSU, de Beierse zusterpartij van de CDU van Merkel, diezelfde Orban om zijn houding heeft geprezen. Terwijl hij hun eigen bondskanselier elke solidariteit weigert.

In juni vorig jaar zei u dat de vluchtelingen ons iets hebben gebracht dat meer waard is dan goud: het geloof in de Europese droom.

SCHULZ: Die mensen zijn gevlucht voor oorlog, haat, geweld en onrechtvaardigheid. Ze zoeken in Europa vrijheid en vrede, rechtszekerheid, democratie, tolerantie en respect. Die droom staat op hun gezicht te lezen.

U vergeleek de radicaalrechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) onlangs met ‘rattenvangers’. Hoe kunt u hun kiezers naar de SPD terughalen als u ze vergelijkt met ratten?

SCHULZ: Ik had het beeld voor ogen van de rattenvanger van Hamelen, die mensen met de klank van zijn schalmei naar de ondergang voerde. Ik wilde zeggen dat heimwee naar de natiestaat gekoppeld aan een hetze tegen minderheden krachten kan losmaken die gevaarlijk zijn voor de democratie. Gevaarlijke mensen zoals Frauke Petry of Björn Höcke, die het Holocaustmonument in Berlijn een monument van de schande noemde, hebben geen plaats in het Duitse parlement.

U sprak over vluchtelingen als over ‘lui die op stationspleinen onze vrouwen aanvallen’? Dat is toch ook populisme?

SCHULZ: Ik ben geen populist. Maar als een goed georganiseerde groep jonge mannen vrouwen lastigvalt, moet dat ook worden gezegd. In al mijn contacten met burgers, hoor ik altijd dezelfde kritiek: ‘Jullie zijn allemaal dezelfde’ en ‘Jullie spreken wel Duits, maar we begrijpen jullie niet’. Ik kies mijn woorden zo dat de mensen mij begrijpen.

U wilt opkomen voor een rechtvaardiger Duitsland. Is het land nu onrechtvaardig?

SCHULZ: Jazeker. Winsten en bonussen voor ondernemers en managers waren nooit zo hoog, terwijl steeds meer mensen niet genoeg verdienen om rond te komen.

Uw partij heeft wel veertien van de voorbije achttien jaar meegeregeerd.

SCHULZ: We hadden het al die tijd helaas niet alleen voor het zeggen. In 2003, in een tijd van stagnatie, was de Agenda 2010 een juist antwoord. De fout was dat toen niet tegelijk een minimumloon is ingevoerd en dat de superrijken niet zwaarder zijn belast. Dat moet nu anders.

Donald Trump sprak in Amerika arbeiders en kleine mensen aan die tevoren altijd voor de Democraten hadden gestemd. Wat kan de SPD van hem leren?

SCHULZ: We moeten er de mensen opnieuw van overtuigen dat de sociaaldemocraten hun leven kunnen verbeteren. Ik vind Trump een gevaarlijk man. Een president die de voormalige hoofdredacteur van de extreemrechtse nieuwssite Breitbart News een plaats geeft in de National Security Council speelt met de veiligheid van de hele westerse wereld.

© Der Spiegel

‘President Trump speelt met de veiligheid van de hele westerse wereld.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content