Hoe pik je de draad op na kanker?

"Kanker kan aanleiding geven tot een posttraumatische stressstoornis", zegt Anne Rogiers, kliniekhoofd psychiatrie in UVC Brugmann. © GETTY

Vijftig jaar geleden overleefde 20% van alle kankerpatiënten, tegenwoordig 50 tot 60%, en dat cijfer zal in de toekomst nog verder stijgen. Een rondvraag leert dat veel overlevenden het niet makkelijk hebben.

Ruim 5 op de 10 kankerpatiënten vinden de periode waarin ze vechten tegen de ziekte de zwaarste, maar ook stelt 4 op de 10 dat ze onvoldoende voorbereid worden op de periode erna. Nu alsmaar meer kankerpatiënten de ziekte overleven, valt op dat het niet zo makkelijk is om de draad gewoon weer op te pikken. Tot die conclusie komt een representatieve steekproef bij 1.000 volwassen Belgen, onder wie 150 personen die aan kanker lijden of kanker hebben gehad. Ze werd in juli 2019 uitgevoerd door de vzw Vie et Cancer, oncologen, psychologen en het farmabedrijf MSD België. Kanker verandert de relaties met familie en vrienden, vindt meer dan de helft van de ondervraagden. Opnieuw sporten is voor 40% moeilijk.

Opnieuw in de ratrace

De vzw Vie et Cancer is gespecialiseerd in re-integratie van kankerpatiënten op de werkvloer. Volgens verantwoordelijke Magali Mertens ondervindt 70% van de overlevers moeilijkheden om opnieuw aan het werk te gaan. “Na hun strijd tegen de ziekte moeten kankerpatiënten vaak een nieuwe strijd aangaan: hun plekje terugvinden in het beroepsleven.” Opnieuw in de ratrace stappen is niet vanzelfsprekend. Uit de enquête blijkt dat ruim 40% zijn taken moet aanpassen en bijna 30% van job veranderde. Nagenoeg 30% is gestopt met werken, terwijl de ziekte overwinnen voor 35% een kans bood een nieuwe start te nemen.

De sputterende herstart heeft veel te maken met de angst om te hervallen en met fysieke uitputting. Driekwart van de overlevers ondervindt psychologische gevolgen, en meer dan 80% heeft fysieke gevolgen. “Kanker is een zeer aangrijpende gebeurtenis”, stelt dr. Anne Rogiers, kliniekhoofd psychiatrie in UVC Brugmann. “Patiënten werden tijdens hun ziekte meermaals geconfronteerd met de angst om te sterven. Dat kan aanleiding geven tot een posttraumatische stressstoornis, gekenmerkt door een uitgesproken angst voor terugkeer van de ziekte, verhoogde prikkelbaarheid, concentratie- en slaapstoornissen.” Rogiers pleit daarom voor een aangepaste psychosociale ondersteuning na kanker. Dat vindt ook Bart Neyns, kankerspecialist in UZ Brussel. “Patiënten zullen kanker alsmaar vaker overleven. Hen voorbereiden op het leven erna wordt cruciaal om de soms ernstige posttraumatische stress te voorkomen.”

www.kanker.be/werk.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content