Familie en de bijbehorende feesten: voor veel mensen is er geen grotere gruwel denkbaar. Dankzij The School of Life in Antwerpen kunt u leren hoe u het gezellig houdt. ‘Je familie is een toneelstuk en jij bent de regisseur.’
‘Met opa wordt er niet over politiek gepraat, met oma niet over God of de Boerenbond, en met oom Frans wordt helemaal niet gepraat (ga nóóit naast oom Frans zitten). Begrepen?’ Onherkenbaar? Sla dit stukje dan maar over: u bent een van de gelukkigen met een doodgewone familie. Herkenbaar? Dan moet u zich misschien inschrijven voor de les ‘How to relate to your family’ die binnenkort start bij de gloednieuwe afdeling van The School of Life in Antwerpen. Voor wie het concept nog niet zou kennen: het is een alternatieve school, opgericht door ‘praktisch’ filosoof Alain de Botton en enkele gelijkgezinden, waar u lessen kunt volgen over het leven en alle aspecten daarvan. En ja, dus ook over dat vreemde fenomeen dat familie heet.
‘Eigenlijk is het heel normaal om een abnormale familie te hebben’, zegt docente Silvie Moors. ‘Hoe vaak hoor je mensen niet klagen over hun schoonmoeder, of over een broer met bizarre gewoontes? Uniek is dat absoluut niet. Je familie is bij uitstek een plaats waar je op je eigen grenzen en frustraties botst. Omdat je ze spiegelt aan bepaalde ideaalbeelden, of ze bekijkt door onrealistische filters. Bijvoorbeeld: je ouders zijn al veertig jaar gelukkig getrouwd, maar zelf ben je een gescheiden, alleenstaande moeder met drie kinderen. Dat voelt dan als een falen aan. Of ook: bij je beste vriend lijken die familiefeesten altijd heel gezellig en harmonieus, terwijl er bij jouw familie steevast luid geruzied wordt. Wederom: confronterend. Maar door het van een afstand te bekijken, merk je bepaalde patronen. Families zijn minimaatschappijtjes, die net als de echte maatschappij constant in evolutie zijn. Er verdwijnen mensen, er komen mensen bij en je moet er allemaal samen het beste van maken.’
In de klas worden allerlei denksporen aangereikt waarmee je dan later zelf aan de slag kunt. ‘Er wordt drie uur interactief gewerkt met voorbeelden uit de filosofie, psychologie en populaire cultuur’, verduidelijkt Moors. ‘Freud komt uiteraard aan bod, want die heeft veel rond families gewerkt. Net als het fantastische boek van John Cleese, Families and How to Survive Them, waarin hij in dialoog gaat met zijn therapeut. We lezen uit The Corrections van Jonathan Franzen, een familiekroniek. Dat zijn allemaal inspiratiebronnen waarover we dan met de klas van gedachten wisselen.’
Geen gewone praatclub
The School of Life wil meer zijn dan een gewone praatclub. ‘Bovenal leren we strategieën aan om onze familieleden in een ander daglicht te zien en onderzoeken we de verdiensten en voordelen van een breder familienetwerk, van vrienden en van een relatie met de rest van de familie’, aldus de website. ‘Het is bijvoorbeeld verhelderend om naar je familie te kijken zoals naar een toneelstuk of een film’, stelt Moors. ‘Stel je voor dat jij de regisseur bent en probeer kleine dingen te veranderen. Ook aan jezelf trouwens, want onze eigen rol durven we weleens te vergeten. Of nog een concrete tip: breid je familie uit. Neem eens een vriend of vriendin mee naar het familiefeest, dat kan ook al een heel nieuwe dynamiek creëren.’
Een fijne tip, dat zeker. Maar toch: zijn die lessen van The School of Life niet gewoon een hobby voor mensen met te veel geld (45 euro voor één avond) en te veel tijd? Silvie Moors vindt alvast van niet. ‘We leven in een heel welvarend land, en toch zijn er ontzettend veel zelfdodingen en burn-outs. Nu pas beseffen onze politici dat het misschien zinnig is om consultaties bij de psycholoog terug te betalen. Wel, ik denk dat er ook grote nood is aan onze lessen. Voor alle duidelijkheid: wij geven geen therapie. Mensen met zware familieproblemen, zoals misbruik, hebben professionele hulp nodig. Maar ik ben ervan overtuigd dat we allemaal handvaten kunnen gebruiken voor het dagelijkse leven. Op school leren we heel veel kennis, maar op het emotionele vlak schiet onze samenleving tekort. Wel, The School of Life probeert daarop een antwoord te bieden. Want het kan ook boeiend zijn om al eens over de grote levensvragen na te denken, voor er echte problemen ontstaan.’
‘How to relate to your family’ op 25/10, 19/11 en 16/12, www.theschooloflife.com/antwerp
DOOR STEFANIE VAN DEN BROECK
Families zijn minimaatschappijtjes, die net als de echte maatschappij constant in evolutie zijn.
