Hubert van Humbeeck

Op 9 januari kiezen de Palestijnen een opvolger voor Yasser Arafat.

Eigenlijk is de teerling geworpen. Mahmoud Abbas wordt zondag verkozen tot president van de Palestijnse Autoriteit, en dus tot opvolger van Yasser Arafat. Abbas is meer een stroeve bureaucraat dan een bevlogen politicus. Maar sinds de populaire guerrillaleider Marwan Barghouti zich uit de campagne terugtrok, heeft de voormalige eerste minister geen tegenstander meer die naam waardig. Abbas slaagde erin om de hele Fatah-beweging achter zich te scharen – wat niet echt mag verbazen, aangezien hij er sinds de dood van Arafat de voorzitter van is.

Van Mahmoud Abbas is bekend dat hij als president met Israël over vrede wil praten. Ook een meerderheid van de Palestijnse bevolking hoopt dat er een einde komt aan het geweld. De tweede intifada, die nu vier jaar duurt, was geen succes. Hij kostte aan duizenden mensen het leven, leverde geen politieke winst op en ruïneerde de zo al fragiele Palestijnse economie.

Toch kan ook Abbas niet beloven dat het geweld met zijn verkiezing ophoudt. Invloedrijke verzetsbewegingen zoals Hamas en de Islamitische Jihad steunen hem niet en hebben zich uit het verkiezingsproces teruggetrokken. Het is bijlange niet zeker dat Abbas hen ervan kan overtuigen om de wapens neer te leggen. De Islamitische bewegingen hebben betekenis in de Palestijnse samenleving: bij recente lokale verkiezingen won Hamas een meerderheid in 9 van de 26 lokale besturen.

Tegenover Abbas staat de Israëlische premier Ariel Sharon. Die werd het vorige week met de Arbeiderspartij van Shimon Peres eens over een grote coalitie, die zijn belofte kan uitvoeren om de joodse nederzettingen in de Palestijnse Gazastrook te ontruimen. Dat wordt deze zomer een hachelijk moment, omdat de kans bestaat dat de settlers zich met de wapens tegen de verplichte verhuizing zullen verzetten. Bovendien staat daarna de ontruiming van andere nederzettingen op de agenda – op de Westelijke Jordaanoever, waar de kwestie nog veel gevoeliger ligt.

De vrede is dus nog niet getekend. Net voor Kerstmis gooide Tony Blair al zijn politieke gewicht in de schaal. Tijdens een bezoek aan het Midden-Oosten inviteerde hij alle betrokkenen voor een grote vredesconferentie in maart naar Londen. Hij kwam van een koude kermis thuis. Sharon liet meteen weten dat hij daar alsnog geen zin in heeft. Als Abbas wint, moet hij eerst laten zien dat hij een einde kan maken aan het geweld. Maar ook dat hij orde kan scheppen in de bestuurlijke chaos die Arafat in de Palestijnse gebieden heeft achtergelaten.

Hubert van Humbeeck

Mahmoud Abbas vormt geen garantie voor vrede in het Midden-Oosten.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content