Met “Franciska” had Frank Wedekind (1864-1918) grote bedoelingen. Hij wou een vrouwelijke Faust creëren, een tweeslachtige heldin die zoveel mogelijk seksuele en amoureuze ervaringen doormaakt. De auteur putte daarvoor uit wat hij zelf meemaakte en uit een door Griekse mythen gevoede fantasie. In zijn vorig werk, zoals “Voorjaarsontwaken”, had Wedekind zich al laten kennen als een schrijver die taboes doorbrak. Voor een satirisch gedicht over een bedevaart van de Duitse keizer naar het Heilig land vloog hij zelfs de gevangenis in.

Dat “Franciska” na de voorstellingen in München in 1912 niet meer opduikt, zal wel vooral te maken hebben met de vrij chaotische schriftuur, waarin het verhaal verdwaalt.

Franciska ( Ariane Van Vliet) wordt niet zoals Faust door de duivel verleid, maar door een zekere Désiré Desart ( Koen Van Kaam), die van haar een “ster” wil maken. Twee jaar lang kan ze als man vrij experimenteren met gevoelens en geneugten, waarna ze voor altijd de “lijfeigene” van Desart moet worden. Daar zal Franciska echter aan verzaken om ten slotte als een alleenstaande moeder verder te leven.

Het Toneelhuis (Antwerpen) speelt de Nederlandse creatie van “Franciska” in een vertaling van Marcel Otten, die grif toegeeft dat dit geen sinecure was en dat tekst en voorstelling slechts de geest van Wedekind kunnen weergeven, een even duister statement als het stuk zelf.

Regisseur Luk Perceval doorbreekt het sprookjeskarakter van het gebeuren geregeld door verwijzingen naar de plaatselijke actualiteit. Dat soort vormingstheater levert de minst boeiende scènes op. Een uitvergrote penis als stormram is een flauw wapen in de strijd tegen kortzichtigheid en censuur. Heel wat interessanter zijn de taferelen waar Perceval de integratie van verschillende kunstdisciplines bereikt. Daarin is de muziek van Marc Verhaegen – met verve uitgevoerd door de Beethoven Academie – buitengewoon functioneel, samen met het decor van Katrin Brack en de belichting van Enrico Bagnoli.

Brack ontwierp een schijf die boven de speelruimte hangt en enorm veel mogelijkheden biedt, ook op louter ethetisch gebied. De regie lijkt trouwens vooral toegespitst op vormschoonheid. Van emotionele overdracht is nauwelijks sprake. Het moeten al sterke spelers zijn om daarbovenuit te komen. Vic De Wachter, Stefan Perceval en Bas Teeken kunnen dat.

Reisvoorstellingen. Info: (03) 224.88.44 (Toneelhuis).

Roger Arteel

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content