De multimiljonair Sir James Goldsmith, de meest succesrijke raider uit de jaren tachtig, kant zich tegen Maastricht. Omdat de Euro- pese naties niet zouden mogen verdwijnen.
EEN BERICHT UIT STRAATSBURG
BIJNA ALLES WAT het leven interessanter, zoniet problematischer kan maken, bezit Sir James Goldsmith in het veelvoud : de nationaliteit (Frans en Brits), mandaten, woonsten, echtgenotes en geld. Sinds 1984 zetelt hij in het Europees parlement. Hij werd verkozen op de Franse lijst ?L’Autre Europe?, waar ook de kleinzoon van Charles de Gaulle een plaatsje vond. Sindsdien strijkt Goldsmith met enige regelmaat in Straatsburg neer. Letterlijk dan, want de 62-jarige verplaatst zich met een privéjet. Geen Mystère of een Falcon waarvan de doorsnee manager of regeringsleider zich bedient. Wel een Boeing 757. Goldsmith is dan ook een europarlementslid buiten categorie.
Al in 1953 haalde hij de voorpagina’s van de kranten. Hij ontvoerde toen de dochter van een steenrijke Boliviaanse tinmagnaat en trouwde met haar in Schotland. De odyssee over Casablanca en Parijs behoorde dagenlang tot het wereldnieuws. Het was zijn eerste ?vijandige overname?, een activiteit waarin hij zich specialiseerde en waarmee hij een fortuin vergaarde. Hij kocht en verkocht bedrijven, stond een half dozijn keren aan de rand van het bankroet en werd uiteindelijk steeds rijker. Op het einde van de jaren tachtig was hij multimiljonair (in Britse ponden), stopte met zaken doen en begon aan de realisatie van zijn jeugddroom : de politiek. Hij had er nu de tijd en de middelen voor. Zijn verkiezing in Frankrijk voor het Europees parlement gold als een opwarmertje. Echt menens wordt het met de battle of Britain. Goldsmith stichtte zopas de referendumpartij, met als enig doel : Groot-Brittannië te doen breken met het verdrag van Maastricht. Daarmee heeft premier John Major er een kwaaie tegenstander bij, want Goldsmith zou voor zijn campagne bijna 1 miljard frank hebben uitgetrokken. Bovendien richt hij zijn pijlen vooral op de twijfelende achterban van de conservatieven.
Een interview met Goldsmith is geen sinecure. De journalist moet er eerst maanden op wachten en als het dan zover is, zal hij luisteren, niet te veel vragen formuleren en vooral niet onderbreken. Al meer dan tweeduizend jaar tonen profeten en pseudo-profeten zich allergisch voor tegenspraak.
U bent vierkant tegen de universele vrijhandel, omdat daar de belangrijkste oorzaak van de werkloosheid ligt. Overdrijft u geen klein beetje ?
JAMES GOLDSMITH : Lees mijn boek ?The Trap?, het staat er allemaal in. In een periode dat het binnenlands product met tachtig procent steeg, nam in Frankrijk de werkloosheid toe van 420.000 tot 5,1 miljoen. Overal, ook in Duitsland en Japan, doet de economische groei vooral de werkloosheid groeien. Het kan ook moeilijk anders. Een ondernemer die er in Frankrijk, waar ongeveer dertig procent van de kosten naar lonen en sociale lasten gaat, met moeite in slaagt het hoofd boven water te houden, kan fortuinen verdienen als hij zijn bedrijf naar de Filipijnen, Sri Lanka of Taiwan verplaatst. Dan daalt zijn personeelskost met tachtig tot negentig procent en verdient hij moeiteloos twintig procent op zijn omzet. Het enige wat hij moet doen, is zijn personeel uitleggen dat ze te veel kosten, dat hij de sociale zekerheid en al die vakanties niet meer kan betalen en dat hij in het buitenland gaat produceren en alles van daaruit invoeren. Terwijl hij voordien op een omzet van een miljard nauwelijks winst maakte, kun hij dan vlug tweehonderd miljoen verdienen. Wie hier jobs vernietigt, kan schatrijk worden.
Ik heb geen probleem met een multinational die in India investeert om er voor de lokale markt te produceren, wel met een bedrijf dat gewoon verhuist omdat het met goedkoper personeel wil werken. Zo’n bedrijf brengt de industrie in een antagonistisch conflict met de samenleving. Het veroorzaakt hier werkloosheid, een groeiend handelstekort en organiseert mee de vlucht van ons spaargeld.
U verdedigt een Europees protectionisme. Moet het continent zich achter tolmuren verschansen ?
GOLDSMITH : Protectionisme is een vies woord. Ik verkies over préférence communautaire te praten. Op die basis is Europa trouwens gebouwd. Het was één van de sleutelbegrippen van het verdrag van Rome en het heeft ons geen windeieren gelegd. In die periode hebben we onze economie opnieuw opgebouwd en kenden we een economische groei die ons zowel jobs als stabiliteit bracht. De breuk kwam er in 1974. Op dat punt zijn de grafieken overduidelijk. Van dan af aan begint in Frankrijk de spectaculaire val van de werkgelegenheid in de industrie.
Niets is normaler. Als de productiviteit stijgt, vermindert het aantal jobs in de industrie.
GOLDSMITH :(verstoord) U vergist zich. Met een groei van tachtig procent hoefden er geen banen te sneuvelen. Waarvoor dient de groei van de economie als ze vooral de armoede doet toenemen ? Als de economie vooral werkloosheid veroorzaakt en de lonen doet dalen, komen er natuurlijk sociale onlusten. Terecht trouwens, de mensen moeten zo’n resultaat niet nemen.
U vreest oproer ?
GOLDSMITH : Vrezen ? Ik voorspel het. Met dit soort beleid worden sociale onlusten onvermijdelijk en ik zal de laatste zijn om ze af te keuren. Trouwens, nog andere statistieken verantwoorden boze reacties. Terwijl de werkloosheid overal toeneemt en de lonen in de Verenigde Staten dalen, stijgt de winst van de ondernemingen. De opvatting dat de samenleving dienstbaar voor de economie moet zijn, is een modern, maar absurd idee van technocraten. Het omgekeerde is waar : de economie moet de samenleving ondersteunen, ze stabieler maken en meer welvaart brengen.
De academische wereld is het totaal oneens met uw oplossingen.
GOLDSMITH : Dat sterkt me slechts in mijn overtuiging dat ik juist zit. Ik behoor tot de reële wereld, de academici tot de theoretische. Ik geloof in wat ik zie en alles wat ik vier jaar geleden voorspelde, kwam uit. De dolle-koeienziekte, de economische crisis in Duitsland en Japan. Ik heb het allemaal voorspeld. Weet u wat ik van de theoretici vind ? (plechtige stilte) Het zijn gekken die zelfs de simpelste werkelijkheid niet meer zien. Wat ik voorstel, is de evidentie zelf. Als een bedrijf zijn producten in Europa wil verkopen, is het welkom, voor zover het tenminste hier produceert. Als het winst maakt, mag het die zelfs weer meenemen. Het kapitaal blijft vrij. Onaanvaardbaar is echter dat men hier producten invoert, waartegen we onmogelijk kunnen concurreren. Is het niet onvoorstelbaar dat uitgerekend de Europese Commissie organisaties patroneert die bedrijven aanspoort om zich elders te vestigen. Daarvoor worden zelfs goedkope leningen vrijgemaakt en is er betoelaging mogelijk om het buitenlands personeel op te leiden. Ze zijn compleet zot. Met het geld van de Unie financieren ze onze zelfmoord.
In de Europese Commissie zitten toch ook enkele intelligente mensen.
GOLDSMITH : Integendeel, het zijn totale idioten. Ze hebben geen enkel besef van de realiteit, ze geloven allemaal in de religie van het universalisme. Daarover mag geen misverstand bestaan, deze mensen zijn compleet idioot en volop bezig ons te vermoorden.
Misschien is dit een vorm van ontwikkelingshulp.
GOLDSMITH : (verstoord) Als het de bedoeling is om dit continent op de knieën te krijgen, zeg het dan. Ik ben er niet tegen dat die landen zich ontwikkelen, maar het moet wel op een gezonde manier gebeuren. In tegenstelling tot wat de professoren vertellen, hebben Duitsland, Japan en Europa in het verleden hun industrie afgeschermd. En ook de Verenigde Staten waren altijd protectionistisch.
U bent niet alleen tegen vrijhandel…
GOLDSMITH :… sorry, tegen universele vrijhandel…
… maar ook tegen het huidige Europa. U wil een Europa dat in feite de negatie van de bestaande Unie is.
GOLDSMITH : Ik ben tegen het Europa van de bureaucraten.
Betekent uw Europa geen terugkeer naar de jaren dertig ? Toen ook was men tegen vrijhandel en voor de natiestaten.
GOLDSMITH : Zowel in de negentiende eeuw als bij de wederopbouw grepen we naar het protectionisme. Toen we daar vanaf stapten, kwam de ommekeer, zowel in Japan als in Duitsland. Het is de hoogste tijd dat we de ogen openen. Op dit ogenblik worden er 31 oorlogen in de wereld uitgevochten en stuk voor stuk gaat het om crisissituaties, waarbij echte naties uit artificiële staten proberen te ontsnappen. In Nigeria, bijvoorbeeld, willen vijf grote naties die destijds verplicht werden in één staat te leven, hun vrijheid en autonomie heroveren. In voormalig Joegoslavië eindigde de scheiding op een catastrofe, terwijl Tsjechen en Slovaken elkaar op een beschaafde manier adieu zegden. De situatie in België kent u beter dan ik. Al meer dan 160 jaar verafschuwen Vlaanderen en Wallonië elkaar. Canada, nog zo’n artificiële staat, bevindt zich in een gelijkaardige situatie.
Dat is toch waanzin. 31 oorlogen. En wat stelt de Duitse christen-democraat Karl Lamers voor ? Precies hetzelfde als destijds Jean Monnet, die onder het mom dat hij alleen met de economie bezig was, een politieke unie voorbereidde. Allemaal in het geheim, met veel list en nog meer leugens, maar wel heel systematisch, stap voor stap. In tegenstelling tot Monnet zegt Lamers wel waar hij naartoe wil : een federaal Europa, dus één natie met één parlement, één regering, één centrale bank, één munt en één justitie. Zo’n Europa kan nooit werken, het zal zoveel centrifugale krachten losmaken dat ze de Unie zal vernietigen. Volgens mij moet Europa op de zuil van de naties worden opgebouwd en het centrum mag alleen de bevoegdheden uitoefenen die het efficiënter kan uitvoeren.
Dat wordt een klein Europa.
GOLDSMITH : Nee, dat wordt groot en nobel, geen gesloten, bureaucratisch of dictatoriaal Europa. Zie maar wat er in België gebeurt. Omdat de bevolking niet van de Maastricht-maatregelen wil weten, regeert uw eerste-minister met volmachten. Als dat het grote Europa is, bedank ik ervoor. Dit is het eerste symptoom van het einde van de democratie. De kleine elite die de macht veroverde en zijn ideeën tegen de wil van het volk oplegt, zal steeds meer naar volmachten grijpen. Ik geloof in het Europa der naties. Alles wat je op familiaal niveau kan beslissen, moet je daar beslissen, hetzelfde geldt voor de gemeente, de regio en de natie. De enige dossiers die je centraal mag aanpakken, zijn degene die je niet op lager niveau kan afhandelen.
In de huidige unie is het niet anders. Dat heet subsidiariteit.
GOLDSMITH :(verontwaardigd) Maar dat betekent niets, het is pure fraude en ik zal u zeggen waarom. (plechtstatig) In een gezonde democratie beslissen de burgers welke machten naar de leiders gaan, in een pseudo-democratie zijn het de leiders die de burgers enkele vrijheden toegooien. In Europa zijn het twintig niet-verkozen bureaucraten die zich dit recht hebben toegeëigend.
U vergist zich. Niet de commissarissen, wel de regeringen hebben het laatste woord.
GOLDSMITH : Nee, nee, zeker niet. De Commissie is veel meer dan slechts een secretariaat, zoals oorspronkelijk in het verdrag was bepaald. Het idee dat twintig bureaucraten een wetgevende en een uitvoerende taak hebben en alles in het geheim kunnen bedisselen , is uniek in de wereld. Dat bestond alleen in het Kremlin. Als u het verdrag van Maastricht leest, ziet u trouwens dat het acquis communautaire een gegeven is. Hier speelt de subsidiariteit niet. Ze speelt evenmin in dossiers waarover de Commissie oordeelt dat zij ze beter kan uitvoeren. In geval van onenigheid moet dan het Hof van Justitie uitspraak doen. Dat is natuurlijk een politiek Hof, dus pure oplichterij. Alles in de Europese constructie is bedrog, alles werd er door middel van leugens gerealiseerd. Herinner u dat de voormalige Franse minister van Buitenlandse Zaken Claude Cheysson ooit zei dat het Europa van Maastricht slechts gerealiseerd kon worden, omdat de democratie niet naar behoren functioneerde.
Als alles fraude is…
GOLDSMITH :… ik heb het niet over financiële fraude, maar over iets veel ernstiger : het volksbedrog, waarbij men de burger de waarheid onthoudt. Er zullen explosies komen.
Mensen als een Monnet, Konrad Adenauer…
GOLDSMITH :… (luid) Monnet was een leugenaar. Hij wou de naties vernietigen. Hij verachtte ze. Is het niet ongelooflijk dat iemand als een Helmut Kohl, die slechts misprijzen voor de naties heeft, ons uitlegt dat de nationale staten de oorlogen van de twintigste eeuw hebben uitgelokt ? Aan welk land denkt hij dan ? België ? Denemarken ? Zweden ? (erg luid) Wat permitteert hij zich ? Er is maar één land dat het vuur aan de lont stak, Duitsland. En uitgerekend de Duitsers komen ons nu over de rol van de naties lessen geven. (plotse stilte) Hij is gek.
U bent anti-Duits.
GOLDSMITH : Ik ben tegen een Duits Europa. Ik ben niet anti-Duits, maar ik wil niet dat meneer Kohl op de Europese scène de rol van Bismarck speelt. Er zijn maar twee staatsvormen mogelijk : de naties of de imperia. Andere alternatieven zijn er niet en ik wil onder geen enkel beding een Duits imperium.
Zonder Europese Unie was de invloed van Duitsland allicht nog groter.
GOLDSMITH : Maar nee, en ik zal u uitleggen waarom. In het Europa der naties moet Duitsland onderhandelen om een meerderheid achter zich te krijgen. In een superstaat Europa hoeft Duitsland helemaal niet meer te praten. Het heeft dan automatisch de meerderheid. Als het Europa van de harde kern er komt, zal Duitsland er de wet dicteren. Bovendien zal de Duitse bevolking vragen dat Duitsland zijn macht uitoefent en de politici zullen moeten volgen. Het bewijs is er toch dat de Franse politici naar Aken en Bonn trekken om er de zegen van Kohl te krijgen en vervolgens in Frankrijk promotie te maken. Het omgekeerde zie je nooit.
Bent u een onafhankelijk politicus…
GOLDSMITH :… ik ben onafhankelijk in het leven…
… omdat u schatrijk bent ?
GOLDSMITH : Misschien ben ik rijk omdat ik onafhankelijk ben. Ik heb mijn geld niet geërfd, ik heb het zelf verdiend en niet met delokalisaties.
Moet men rijk zijn om een echt onafhankelijk politicus te zijn ?
GOLDSMITH : Ik weet het niet. Ik weet wel dat ik heel mijn leven onafhankelijk was en dat absoluut zo wil houden. Ik zeg wat ik denk en praat op een manier dat de mensen mij kunnen begrijpen, niet op de wijze van diplomaten. Ik kom uit voor mijn opinie en als de mensen mij willen volgen, ben ik zeer verheugd. Als ze me niet volgen, aanvaard ik hun oordeel, zonder dat ik echter van opinie zal veranderen.
Stel dat er in Groot-Brittannië een referendum over Europa komt, wat is uw pronostiek ?
GOLDSMITH : Tussen de zestig en zeventig procent zal tegen het Europa van Maastricht stemmen.
Moet er ook een referendum in andere landen komen ?
GOLDSMITH : Elk land moet zich op die manier kunnen uitspreken. Met welk recht kan een groep politici een punt achter de toekomst, de identiteit en de soevereiniteit van een land zetten ?
In Groot-Brittannië wil u een referendumpartij oprichten.
GOLDSMITH : Ze is al opgericht. We hebben 25.000 militanten en een paar honderd waardevolle kandidaten.
Komen er ook in de andere landen soortgelijke partijen ?
GOLDSMITH : Ik heb de dubbele nationaliteit en kan dus in Frankrijk en Groot-Brittannië iets ondernemen. Ik hoop dat er in andere landen gelijkaardige initiatieven komen. Jammer genoeg zijn er weinig onafhankelijke mensen. In Frankrijk is het rampzalig. De ondernemingen hangen bijna allemaal van de staat af en een vrije pers is er niet meer. De Figaro is een kleine krant in financiële moeilijkheden en wordt nu door de overheid gesteund. Le Monde is door een viertal financiële groepen van het establishment overgenomen, die allemaal la pensée unique verdedigen. Libération zit in een gelijkaardige situatie. Voorts zijn er de drie grote tv-stations. Twee behoren aan de staat toe en het derde is eigendom van een groep die veel opdrachten van de overheid krijgt.
Uw referendumpartij dreigt de nederlaag van John Major en de conservatieven onafwendbaar te maken.
GOLDSMITH :(laatdunkend) Daar is niets van en zelfs als het waar zou zijn, is het niet belangrijk. In het kiesdistrict waar ik mij zal voorstellen en waar ik mijn eerste speech nog moet houden, zou 52 procent van de stemgerechtigden op mij stemmen. Zowat zestig procent van de stemmen zouden van links en het centrum komen en veertig procent van de conservatieven. Het gaat hier namelijk niet om een links-rechts dossier. Patriotten vind je niet alleen aan de rechterzijde, de overleving van de staat spreekt alle mensen aan en velen hebben er genoeg van om door stromannen geregeerd te worden, om het even of ze van rechts of links zijn. Het zijn allemaal zielenpoten.
Stoort het u dat u zoveel sympathie bij uiterst-rechts hebt ?
GOLDSMITH : In Groot-Brittannië bestaat extreem-rechts niet. Ik vraag van niemand steun. Ik ben een vrij man. Onlangs las ik een artikel waarin ik een linkse activist genoemd werd, omdat ik tegen de vrijhandel was. Ik heb mijn opvattingen en ik hoor niet in die klassieke opdelingen thuis.
Voelt u zich wel Europees ?
GOLDSMITH : Ik ben de echte Europeeër, omdat ik Europa niet stuk wil maken.
U woont in Mexico.
GOLDSMITH : Ik woon in England, u bent door de propaganda beïnvloed.
Toch hebt u in Mexico een riant verblijf.
GOLDSMITH : Daar ga ik met vakantie. Ik hou van de zon en heb er een huis. In Europa ben ik om te vechten en ik zal dat blijven doen tot het volk achter mijn opinies staat.
Wat als het volk u niet volgt ?
GOLDSMITH : Het volk beslist soeverein over zijn toekomst. Dat is zijn onvervreemdbaar recht en geen enkele apparatsjik kan het zich toe-eigenen.
Paul Goossens
Het Europees parlement in Brussel. James Goldsmith (inzet) : De Unie pleegt zelfmoord.
Helmut Kohl (tweede van links) in CDU-gezelschap. James Goldsmith : Uitgerekend een Duitser komt ons nu lessen geven over de rol van de naties.
