L eadership, daar hebben de managementboeken het nu over. Maar die leiders vinden zich vaak boven de wereld staan. Met hun bezoldiging bijvoorbeeld. Dat een topmanager, permanent onder de stress van de markt en de beurs, vele keren meer verdient dan zijn chauffeur, daar tilt niemand aan. Maar de exuberante salarissen die de managers zichzelf toekennen, zijn gaan ergeren. Eerst bij de aandeelhouders, daarna bij de politici en steeds meer bij de werknemers. Jaloezie bij die laatsten? Ongetwijfeld. Maar de leiders kunnen moeilijk loonmatiging voor hun werknemers bepleiten, wanneer zij zichzelf in de watten leggen.
De Amerikaanse overkoepelende vakbond AFL-CIO heeft op zijn website een Executive Pay Watch. De salarissen, bonussen en aandelenopties van alle belangrijke managers komen erop. Blijkt dat in de jongste 25 jaar het loon van de gemiddelde werknemer met 66 procent steeg. Niet onaardig, maar het inkomen van de gemiddelde chief executive officer sprong met 1996 procent omhoog. Het zakenblad Business Week rekende na dat in 1980 de topmanager van een bedrijf 85 keer zoveel verdiende als een werknemer, vandaag is dat 531 keer zoveel. Als die trend zich doorzet, kost een CEO over 50 jaar evenveel als 250.000 werknemers.
Dit debat laait nu in Europa op. Wegens een paar spectaculaire voorbeelden. De Nederlandse bankverzekeraar ING – de moeder van de Belgische Bank Brussel Lambert die afgelopen weekeind tot ING is omgedoopt – besliste de bezoldiging van zijn topmanagement met 60 procent te verhogen. De ING-bazen zouden thans 40 procent minder verdienen dan hun Europese collega’s. De Belg Michel Tilmant, die verhuisde van BBL naar de ING-top, is goed voor 1,35 miljoen euro per jaar. Niet alleen de vakbonden, die dit jaar voor hun leden een loonstijging moeten aanvaarden van slechts 2,5 procent, gaan protesteren. Heel Nederland reageerde verontwaardigd. Voormalig premier Wim Kok sprak van een ‘exhibitionistische zelfverrijking’ – Kok kan daar overigens iets aan doen, hij is commissaris (bestuurder) bij ING.
Terwijl Duitsland zich in een ferme economische crisis bevindt, gaan ook daar de topsalarissen omhoog. Verleden jaar kreeg Jürgen Schrempp van DaimlerChrysler een opslag van 131 procent, tot een globaal inkomen van 5,6 miljoen euro. Lufthansa heeft het moeilijk, maar niet zijn topman Jürgen Weber, die met 115 procent meer inkomen naar huis kon. De topman van de Deutsche Bank Josef Ackerman is echt dé topman, met een jaarkomen van 6,9 miljoen euro. Bankieren voor zowat één miljoen oude Belgische frank per werkdag.
In België is de bezoldiging van het topmanagement nog niet echt een thema. Ook al omdat de grote ondernemingen vrij discreet omgaan met de salariëring van hun topmanagers. Enig idee? Het recente jaarverslag van het Belgische Interbrew meldt dat de zes topmensen van de op twee na grootste brouwer ter wereld vorig jaar samen 15 miljoen euro hebben verdiend.
Guido Despiegelaere
