Sommige kankerpatiënten zitten financieel aan de grond. Vorig jaar vroegen 1553 zieken om sociale steun.
De Vlaamse Liga tegen Kanker vraagt ‘dat de behandeling van kanker toegankelijk blijft voor iedereen’. De Liga heeft al jaren een sociaal fonds om mensen te steunen die de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen. Vorig jaar dienden 1553 patiënten een aanvraag in, een record, en de Liga keerde uiteindelijk aan 744 zieken een totaalbedrag van 280.000 euro uit. ‘Ondanks de maximumfactuur kunnen vooral de medicatie- en hospitalisatiekosten nog hoog oplopen’, zegt Hedwig Verhaegen van de Liga. ‘Daarom willen we dat de overheid de nodige beschermingsmaatregelen neemt.’ Ook bij de artsen is een groter kostenbewustzijn nodig, zeker wanneer het gaat over niet-terugbetaalde, ondersteunende behandelingen.
De globale kosten van kanker stijgen van jaar tot jaar. Een van de factoren die daarin een rol spelen, is volgens oncoloog Jacques De Grève (VUB) dat de farmaceutische industrie voor nieuwe geneesmiddelen ‘geen correcte prijs’ bepaalt. De firma’s tasten de grenzen af van wat de ‘maatschappelijke betalingsbereidheid’ wordt genoemd. Professor De Grève: ‘Zij willen het onderste uit de kan halen, en vanuit hun perspectief is dat te begrijpen. Zij hebben zwaar in onderzoek geïnvesteerd en moeten winst maken. Maar zij gaan vaak uit van Amerikaanse prijzen, die voor ons te hoog zijn. Nieuwe moleculaire behandelingen kosten nu 25 à 50.000 euro per jaar. Als de overheid Europees kon onderhandelen, zouden we betere prijzen kunnen afdwingen. Maar op het Belgische niveau leggen wij onvoldoende gewicht in de schaal. Dit wordt een belangrijk punt in de toekomst. Er komen immers nieuwe, betere kankergeneesmiddelen, er komen meer patiënten, en zij worden jarenlang behandeld. Kortom, het budget zal enorm groeien, zelfs als men erin slaagt de prijzen van de geneesmiddelen te drukken. Het is aan de politieke wereld om nu over die drastische budgetverhogingen te beslissen.’
Een ander voorbeeld is het lobbywerk dat de farmaceutische industrie geleverd heeft op het gebied van het patentrecht. Enkele jaren geleden verkreeg het Amerikaanse Myriad Genetics patenten op twee borstkankergenen. Vrouwen met afwijkingen in deze genen lopen een risico van 60 tot 80 procent om ooit borstkanker te krijgen. Het Amerikaanse bedrijf verwierf meteen ook het alleenrecht om deze genen op afwijkingen te testen. Dat wilden ze ook hier te gelde maken. Concreet: de DNA-tests, die in de Belgische Centra voor Menselijke Erfelijkheid voor ongeveer 300 euro uitgevoerd worden, zouden dan in de laboratoria van Myriad voor 2500 euro moeten worden gedaan, aldus de Liga. Het Belgische parlement heeft enkele maanden geleden echter besloten om, ondanks de patenten, een ‘bijzondere dwanglicentie’ mogelijk te maken. Dit niettegenstaande zware druk door de belangenorganisatie pharma.be om die bepaling te schrappen of sterk uit te hollen.
Hedwig Verhaegen: ‘Er is door pharma.be ook naar ons een charmeoffensief gevoerd om gezamenlijke standpunten in te nemen. Maar wij hebben toch fundamenteel andere prioriteiten. De firma’s moeten nieuwe medicijnen ontwikkelen en winst maken, en wij moeten de belangen van de patiënten verdedigen. Als wij ons te hard met de industrie inlaten, ondermijnt dat onze geloofwaardigheid en onafhankelijkheid.’
C.D.S.
