Mediaminister Geert Bourgeois (N-VA) wil dat de ‘mercantiele geest’ bij de VRT weer in de fles gaat. Als dat niet gebeurt, gaat de geldkraan dicht.

‘Er waart een te mercantiele geest bij het VRT-management.’ Met die uitspraak velde Geert Bourgeois zaterdag in De Standaard eindelijk een oordeel over de openbare omroep. Een jaar lang had hij zich niet gemengd in het woelige mediadebat, dat op het scherp van de snee gevoerd wordt. Hij reageerde niet toen Tony Mary en diens directeur televisie Aimé Van Hecke plannen ontvouwden om een reeks digitale themakanalen uit te bouwen. Die plannen zouden 200 miljoen euro kosten, wat een stijging van het VRT-budget met… 50 procent zou betekenen.

Mary maakte nooit echt duidelijk waar hij al dat geld vandaan wilde halen, maar dat er extra middelen uit de markt zouden moeten worden gehaald, leek hem evident – gezien de precaire budgettaire toestand van Vlaanderen. Dat Mary blufpoker speelde, wist hij zelf maar al te goed. In het Vlaamse regeerakkoord staat immers dat zelfs de vrij minieme inkomsten uit sponsoring aan banden moesten worden gelegd.

Geert Bourgeois gooide zaterdag de deur potdicht. Geen extra inkomsten uit reclame, enkel voor eventuele video on demand-toepassingen zou de VRT geld mogen vragen aan zijn kijkers. De themakanalen mogen geen meerkost met zich brengen.

Over die themakanalen wil Bourgeois duidelijkheid. Eerst sprak de VRT over drie kanalen, daarna over acht. Hij wil voorlopig alleen weten van een cultuurkanaal, en dan nog op voorwaarde dat het cultuuraanbod op Eén en Canvas niet verschrompelt.

De bal en de man

Aimé Van Hecke gaf gisteren een persconferentie waarin hij aankondigde dat de VRT een haalbaarheidsstudie over een cultuurkanaal klaarstoomt tegen oktober. Klara-nethoofd Walter Couvreur wordt voortaan de ‘cultuurpaus’ (projectleider) van de VRT en krijgt Canvas-nethoofd Bart Depoot naast zich. Mary en Van Hecke hoopten met die aankondiging de ministeriële toorn een beetje te temperen. Dat zal nodig zijn, want in de meerjarenbegroting heeft Bourgeois hen helemaal het mes op de keel gezet. Normaal krijgt de VRT elk jaar een dotatiestijging van 4 procent. Die stijging ligt vast in het maxidecreet. In de toelichting bij de begroting 2006-2009, die gisteren in het Vlaams parlement besproken werd, staat nu het volgende zinnetje: ‘In afwachting van de nieuwe beheersovereenkomst 2007-2011 wordt vanaf 2007 rekening gehouden met een indexstijging van 1,5 %.’ Volgens CD&V-mediaspecialist Eric Van Rompuy (de vader van de mediadecreten) is dit wel erg kras: ‘De stijging met 4 procent staat in het decreet en niet in de beheersovereenkomst. Bourgeois kan die stijging niet zomaar temperen.’

De VRT-top wil niet reageren op het interview van Geert Bourgeois en was vooraf ook niet op de hoogte van de dreiging van de minister om de geldkraan dicht te draaien. Het maakt de sfeer er alvast niet minder gespannen door. De positie van Tony Mary wordt alsmaar hachelijker. Eind mei botste hij al een keer frontaal met Bourgeois. Die pikte het niet dat de VRT samen met Belgacom voetbal zou uitzenden onder de gemeenschappelijke noemer 11TV. De minister gaf de raad van bestuur opdracht om Mary terug te fluiten, maar stond toe dat hij in een wazig communiqué zijn gezicht redde. Nu is Bourgeois explicieter, al speelt hij de bal en niet de man: ‘Mary doet zijn werk als gedelegeerd bestuurder goed. Er is geen animositeit tussen ons. Alleen is er een spanningsveld ontstaan, dat structureel is, en niet persoonlijk.’

Tony Mary kan niet ontslagen worden door de raad van bestuur, en zelfs niet door minister Bourgeois. Daar is een beslissing van de voltallige Vlaamse regering voor nodig. De vraag is hoeveel steun Mary nog heeft binnen die ploeg. De Vlaamse regering zegde vrijdag haar expliciete steun aan Bourgeois toe door diens discussienota over de digitale ‘uitrol’ van de VRT goed te keuren.

Karl van den Broeck

Klara-nethoofd Walter Couvreur wordt de ‘cultuurpaus’ van de VRT.