Hubert van Humbeeck

Tzipi Livni slaagt er niet in om een regering te vormen. Israël gaat naar vervroegde verkiezingen.

Het is nu vrijwel zeker dat er begin volgend jaar vervroegde verkiezingen worden gehouden in Israël. Het land zou normaal pas in 2010 een nieuw parlement kiezen. Minister van Buitenlandse Zaken en kersvers leider van de Kadima-partij Tzipi Livni meldde president Shimon Peres vorig weekend dat het haar op dit moment niet lukt om een coalitie op de been te brengen, met haar aan het roer. Er volgen nu wellicht verkiezingen in februari of maart 2009. Tot dan blijft ontslagnemend premier Ehud Olmert in het zadel.

Olmert werd voor de zomer tot ontslag gedwongen na beschuldigingen van corruptie. Livni won eerst de verkiezingen voor het leiderschap van Kadima, en kon vervolgens proberen om zelf premier te worden. Daarvoor is in het versplinterde Israëlische politieke landschap een coalitie met verschillende partijen nodig. Ze werd het vrij snel eens met de Arbeiderspartij van Defensieminister Ehud Barak, maar botste op de stugge houding van de kleinere Shas-partij.

Shas is een partij van ultraorthodoxe Joden, die de grotere partijen wel vaker aan een meerderheid helpt, maar daar flink wat pasmunt voor vraagt. Dit keer eiste ze een stevige verhoging van de kinderbijslagen, die de kindrijke ultraorthodoxe gezinnen goed uitkomt. Daarbovenop eiste Shas dat Livni zich ertoe verbond dat er niet zou worden onderhandeld met de Palestijnen over een verdeling van Jeruzalem. Zeker op dat laatste punt wou Livni zich niet binden. ‘Afpersing’, noemde ze de houding van Shas.

Kadima gelooft nu dat Shas een geheim akkoord heeft met Likoed, de partij van de voormalige rechtse premier Bibi Netanyahu. Kadima ontstond enkele jaren geleden toen de eveneens voormalige eerste minister Ariël Sharon met een aantal getrouwen uit Likoed stapte. Hij wou de oprichting van een onafhankelijke Palestijnse staat mogelijk maken, die zou bestaan naast de democratische Joodse staat. Livni zei zondag dat ze niet bang is van verkiezingen. Volgens peilingen is de kans nochtans groot dat Likoed straks weer als de sterkste partij uit de stembus komt.

Dat is allemaal geen goed nieuws voor de vredesgesprekken met de Palestijnen. Een dossier dat Livni overigens goed kent, omdat ze de onderhandelingen als minister van Buitenlandse Zaken van Israëlische zijde heeft geleid. In theorie wordt er gewoon voortgepraat, maar in werkelijkheid gebeurt er weinig. Niet alleen Tel Aviv, ook Washington staat voor een wissel aan de top. Overigens beloofde George W. Bush een onafhankelijke Palestijnse staat voor hij het Witte Huis eind januari verlaat. Die laatste hoop op een plek in de geschiedenisboeken kan hij nu ook wel vergeten.

Hubert van Humbeeck

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content