‘Het belang van het ongeboren kind staat altijd voorop’

Onvruchtbaarheid is geen gril, maar een ziekte, zegt professor gynaecologie Petra De Sutter (UZ Gent). ‘Maar ivf is een dure en zeer zware behandeling waar we nooit lichtzinnig mee omspringen.’

Beschouwt u het recht op voortplanting als een mensenrecht? Zo ja, waarom?

Erwin Vloebergh, Leuven

Petra De Sutter: Zeker. Tenminste, als we het recht op voortplanting interpreteren als het recht op een kinderwens. Anders zou je net zo goed mensen gedwongen kunnen laten steriliseren, wat duidelijk een schending van de mensenrechten is. Maar dat wil niet zeggen dat mensen ook het recht hebben op een kind. Als een koppel of een alleenstaande vrouw naar een fertiliteitscentrum komt, wordt altijd in de eerste plaats gekeken naar het belang van het kind in spe. Als dat geschaad zou worden, wordt er geen hulp geboden.

Waarom wordt ivf eigenlijk terugbetaald? Misschien wil ik wel een Ferrari, moet de maatschappij die ook betalen? Een kinderwens is toch niet levensbedreigend of schadelijk voor de gezondheid?

Herman Hofmans, Oostende

De Sutter: De Wereldgezondheidsorganisatie definieert ‘gezondheid’ als een geheel van fysieke, psychische en sociale elementen. Onvruchtbaarheid is een aanval op het existentiële verlangen van mensen om zich voort te planten. Het is dus geen gril maar een ziekte. En het is totaal niet vergelijkbaar met de wens om met een Ferrari te rijden. Trouwens, in 2003 heeft onze samenleving collectief beslist om een aantal ivf-pogingen terug te betalen, net als de meeste andere ontwikkelde landen.

Wordt er bij fertiliteitsbehandelingen genoeg rekening gehouden met het belang van het kind in spe? Hoe is het anders mogelijk dat koppels met een zeer precair verblijfsstatuut geholpen worden, ook al betalen ze het grootste deel van de behandeling zelf?

Anne Demuysere, Oostende

De Sutter: Als mensen de behandeling zelf betalen, wie zijn wij dan om te weigeren? Hebben vluchtelingen minder rechten op kinderen dan wij? De helft van de patiënten in ons fertiliteitscentrum zijn buitenlanders die alles zelf betalen. Zij hebben zelfs helemaal geen verblijfsstatuut. Uiteraard houden wij altijd rekening met het belang van het ongeboren kind. Tijdens onze teamvergadering besteden we daar zelfs de meeste aandacht aan. En bij twijfel bellen we altijd naar de huisarts of andere hulpverleners. We zullen dus nooit lichtzinnig toezeggen. Maar we willen ook niet lichtzinnig weigeren.

Wordt er niet te snel overgegaan tot ivf? Is de tijd niet rijp om de wetenschappelijke resultaten over de invloed van voedsel en stress op de vruchtbaarheid te gebruiken en gebruiksklare (voedings)tips te geven?

Lut Mertens, Oud-Turnhout

De Sutter: De invloed van voeding, maar bijvoorbeeld ook van hormoonverstoorders, kan een kleine rol spelen maar is heel relatief. Als een koppel vruchtbaarheidsproblemen heeft, zul je die mensen niet helpen door hen geen water uit plastic flessen meer te laten drinken. Dat kan een verschil maken op bevolkingsniveau, maar niet op microniveau. De invloed van stress is trouwens nooit bewezen. Je hoort weleens verhalen over een koppel dat op reis eindelijk zwanger werd. Maar over al die koppels bij wie dat niet gebeurde, hoor je niets. Wat wél een grote invloed heeft, is roken en obesitas. Bij dat laatste wordt de kans op een zwangerschap zelfs gehalveerd.

VRAAG VAN DE WEEK Hanna Morlion, Gent

Je hoort vaak over ongeduldige koppels, maar de echte medische problemen worden vaak gebagatelliseerd. Een betere vraag is dus: wie heeft die zes ivf-pogingen echt nodig?

De Sutter: Koppels met medische problemen hebben altijd recht op een behandeling. Maar het is een én-én-verhaal. Als een koppel van pakweg 38 jaar voor je staat dat al twee jaar probeert zwanger te worden op de verkeerde manier, dan ga ik hen niet nog eens twee jaar laten proberen. Daartegenover staat dat fertiliteitsbehandelingen voor veel gynaecologen een belangrijke bron van inkomsten zijn, waardoor zij mogelijk te snel ‘ja’ zeggen. Misschien moet de toegang tot ivf strenger gecontroleerd worden door de overheid. Het blijft een behandeling die zeer duur is voor de maatschappij én loodzwaar voor de patiënt. Het is dus de taak van de eerste lijn om mensen vooraf beter te informeren.

VOLGENDE WEEK

Focust gelijkekansencentrum Unia te veel op allochtonen? Stel uw vraag aan directeur Els Keytsman.

Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be en maak kans op een boekenbon van Standaard Boekhandel ter waarde van 20 euro.

Door STEFANIE VAN DEN BROECK

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content