‘Haal fabrieken naar de binnenstad’

© Belga Image
Jef Van Baelen
Jef Van Baelen Journalist voor Knack

In Atelier De Stad, de Canvas-reeks rond stadsontwikkeling, pleit Joachim Declerck ervoor om het werk naar de werkzoekenden te brengen.

Volgens Joachim Declerck, urbanist en oprichter van Architecture Workroom Brussels, dreigt de aangroei van het laaggeschoolde deel van de stadsbevolking bepaalde wijken onleefbaar te maken. ‘In Brussel gaat het om een stijging van twintig procent tegen 2030. De werkloosheidsgraad van die bevolkingsgroep ligt nu al onaanvaardbaar hoog. Welzijn begint voor een groot stuk bij werkgelegenheid. Laten we daarom opnieuw fabrieken naar de binnenstad brengen. De tijd is er rijp voor: multinationals willen hun fabrieken weer naar Europa halen, om zo hun productielijnen korter te maken en hun assemblage dichter bij de consument te brengen. Het beeld van de stad als louter een plek voor winkels, kantoren en terrasjes is intussen weer voorbijgestreefd.’

De reden was dat men de overlast niet meer wilde.

DECLERCK: Dus hebben we niet alleen de fabrieken, maar ook de schrijnwerker, de koekjesmaker en de drukkerij naar industriegebieden afgevoerd. We dachten dat we onze welvaart puur met diensteneconomie zouden kunnen behouden. Eenmaal de industrie in de periferie, stelde men vast dat de vacatures niet ingevuld raakten. De arbeiders wonen in de binnenstad. Het is logisch, wenselijk noch haalbaar om een pendelbeweging van de stad naar de periferie te organiseren. Kunnen we niet beter het werk naar de werkzoekenden brengen?

Ik stel voor om de nieuwe fabrieken te ontvangen op de oude stedelijke industriële sites die nu liggen te verkommeren en die meestal gelegen zijn vlak naast de wijken waar de bevolkingsgroei zich het felst zal doorzetten. Ik denk aan de Brusselse Kanaalzone en de leegstaande stadsindustrie van Vilvoorde, Aalst en Mechelen. Er is haast bij: bouwpromotoren kijken al begerig naar die relatief goedkope sites om er upscale residentiële projecten te ontwikkelen.

De tweede grote stedelijke uitdaging is volgens u de verkaveling?

DECLERCK: Dat probleem is niet minder acuut: we moeten een omslag maken in ons verkavelingsbeleid. Iedereen kon zijn eigen kleine paradijsje in het groen bouwen, met als kwalijke gevolg dat ons mobiliteitsvraagstuk stilaan niet meer te overzien valt. We mogen nog ringwegen bouwen tot we grijs zien van het beton, dat zal nooit volstaan. Ik stel voor om enkel nog te herontwikkelen wat al bebouwd is, en zeker geen nieuwe verkavelingen meer aan te snijden. De huizen uit al die verkavelingen van de jaren 1960 en 1970 worden ook bijna onverkoopbaar: te groot, te afgelegen, te energieverslindend. De huidige bewoners, die dat vastgoed als hun pensioen zagen, verdienen een oplossing.

Atelier De Stad loopt op Canvas van 27/10 tot 2/11.

Jef Van Baelen

‘Het beeld van de stad als een plek voor winkels en terrasjes is voorbijgestreefd.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content