De zorg voor duin en polder blijft een politiek duidelijke waardemeter.

Bij de herziening van het Gewestplan Oostende-Middenkust buigt de Vlaamse regering zich momenteel over de polder en de duinen. De CVP, in casu de Boerenbond, wil bepaalde polders in Klemskerke (De Haan) en in Uitkerke (Blankenberge) op het toekomstig Gewestplan als (geel gekleurd) agrarisch gebied behouden. De SP daarentegen dringt – mede onder druk van de Kustwerkgroep van de vzw Natuurreservaten en op basis van de voorstellen van het Instituut voor Natuurbehoud -, aan om bepaalde zones in die polders voortaan als (groen gekleurd) natuurgebied, of minstens als ecologisch belangrijk agrarisch gebied (door alternerende groene en gele strepen) te beschermen. Dit laatste stemt overeen met de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen, én richt zich tegen al te intensieve teelten, met verschraling als gevolg.

De Kustwerkgroep, bijgetreden door SP- en Agalev-mandatarissen, vreest ook dat gewestplanwijzigingen het leven van ongeveer 450 (van de resterende 3600) hectaren zeldzaam duin bedreigen. Het gaat dan om de rand van het Westhoekreservaat (De Panne), het daarbij aansluitende Calmeynbos, het zuidelijker gelegen Cabourgdomein (Adinkerke), de Doornpanne (Koksijde), d’Heye (Bredene/De Haan) en het golfterrein van Knokke-Heist. De bestaande Gewestplannen gunnen deze gebieden vooralsnog de nodige bescherming als (groen ingekleurd) natuurgebied met wetenschappelijke waarde, natuurreservaat of park. Ook al is er (gezien de blauwe rand) grondwaterwinning als nevenbestemming toegelaten.

De betrokken watermaatschappijen IWVA, VMW en het gemeentelijk Waterbedrijf van Knokke-Heist willen echter meer. Hun pleitbezorgers benaarstigen zich tot in het kabinet van leefmilieuminister Theo Kelchtermans (CVP) om hun waterwinningsgebieden in de duinen ronduit te bestemmen voor (in het blauw ingekleurde) gemeenschaps- of openbare nutsvoorzieningen. Zo zouden de nieuwe Gewestplannen hun industriële activiteiten in de duinen dus legaliseren en daar ook het bouwverbod opheffen.

Plannen daartoe werden eind vorig jaar opgeborgen na protest in het Vlaams Parlement. Al kregen Vera Dua (Agalev) en Jacky Maes (SP) op 6 oktober een dubbelzinnig antwoord van minister voor Ruimtelijke Ordening Steve Stevaert (SP).

NATUURRESERVATEN LUIDT NOODKLOK

Minister Stevaert toonde zich bijvoorbeeld in d’Heye, waar de VMW nu ongeveer 50.000 (van de vergunde 300.000) kubieke meter grondwater per jaar oppompt, “vragende partij voor een uitdovingsscenario. Dit zou via een Gewestplan kunnen gebeuren.” Hij voegde er weliswaar aan toe dat er “juridisch misschien nog een betere weg (is) hoewel dit vormelijk zo niet overkomt…”

In plaats van de duingebieden op het nieuwe Gewestplan voor eens en altijd integraal (in het groen) te beschermen en de waterwinning als nevenbestemming (de blauwe rand op de kaarten) weg te werken, sleutelen CVP en SP aan een compromis. De duinen, waarvan het grondwater wordt opgepompt, zouden op de nieuwe Gewestplannen voor het eerst met alternerend blauwe en groene strepen aangeduid worden. Daarmee zouden de Gewestplannen zogezegd de bescherming van het type-1 uit het Grondwaterdecreet overnemen. Dit type gebied is bestemd voor “het behoud van de bestaande waterwinningsinfrastructuur zonder uitbreiding van de winningscapaciteit, in combinatie met natuurontwikkeling. Na beëindiging van de waterwinning wijzigt de bestemming van het gebied naar natuurgebied.”

Intussen mogen de bestaande bouwsels volgens de gebruikelijke stedenbouwkundige voorschriften vervangen worden. Mogen de watermaatschappijen de hen vergunde hoeveelheden grondwater naar believen oppompen. Maar worden de betrokken duinbiotopen zowel boven- als ondergronds verder met vernietiging bedreigd.

Precies daarom luidt Natuurreservaten sinds vorige week opnieuw de noodklok. Want ondanks het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen van de Vlaamse regering wordt er geen degelijk werk gemaakt van de aanduiding van 38.000 hectaren extra groengebied. En spijts het Milieubeleidsplan 1997-2001 heeft de Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer (Aminal) nog altijd geen drinkwatervoorzieningsplan voor de kust uitgewerkt, dat zorgt voor het herstel van de duinen en de zoetwaterbellen eronder. “De genadeslag treft echter de vochtige duinecosystemen wanneer, naast deze geleidelijke waterstandsdaling en de verminderde beschikbare oppervlakte, de drinkwaterindustrie ook de laatste onbebouwde valleigebieden droogmaalt ten behoeve van de zomergasten aan de kust…”, waarschuwen de wetenschappers in “Tussen Land en Zee” (Lannoo, 1992).

De provincie West-Vlaanderen en de betrokken Vlaamse ministeries hebben ook deze studie wel gepatroneerd, maar blijkbaar niet begrepen.

Frank De Moor

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content