Verhofstadts verkiezing tot fractieleider van de Europese liberalen wijst vooral op de politisering van het Europees Parlement.
Het was geen wereldnieuws en net geen diplomatiek incident. Maar het was wel een duidelijk signaal van Commissievoorzitter Jose Manuel Barroso dat het gedoe rond zijn herbenoeming hem danig op de zenuwen werkt.
In het stadhuis van Stockholm, waar de Commissievoorzitter bij de start van het Zweedse EU-voorzitterschap zijn traditionele ontmoeting had met de regering van premier Fredrik Reinfeldt, toonde Barroso zich vorige week zeer opgejaagd door de reacties op zijn kandidatuur voor een tweede mandaat in het Brusselse Berlaymontgebouw. Hij zei er dat sommige milieus, ‘inbegrepen in België’, van hem een karikatuur willen maken.
Zeer waarschijnlijk viseerde hij vooral Guy Verhofstadt, in 2004 zijn rivaal voor die functie. Maar de uithaal had net zo goed op Etienne Davignon, Jean-Luc Dehaene, de pas overleden Karel Van Miert, kandidaat-commissaris Karel De Gucht of zelfs premier Herman Van Rompuy kunnen slaan, want zij lieten zich allemaal kritisch uit over Barroso, zij het meestal binnenskamers. Verhofstadt maakte van de lijdzame Europese aanpak van de Portugees wel een punt tijdens de verkiezingscampagne. En dat de voormalige Belgische premier vorige week door de liberale ELDR-leden in het Europees Parlement werd verkozen tot fractieleider, heeft er het leven van de belaagde Barroso niet makkelijker op gemaakt. Samen met de socialisten en de groenen heeft Verhofstadt er al voor gezorgd dat de stemming over de kandidatuur van Barroso wordt uitgesteld tot september.
Dat de liberale oud-premier het meteen tot voorzitter schopte van de liberale parlementsgroep is niet vanzelfsprekend. Voormalige presidenten, premiers of Europese commissarissen die voor een zetel in het Europese halfrond worden verkozen, moeten er immers niet op rekenen dat voor hen de pikorde wordt veranderd. Maar Verhofstadt schoof met relatief gemak de Britse Diane Wallis opzij die al maanden campagne voerde om Graham Watson op te volgen als leider van de derde grootste fractie. Dat hij dat kon, heeft niet alleen te maken met zijn Europese reputatie – waarvan ook veel Europese liberalen vinden dat ze op dagdromerij berust.
Verhofstadts verkiezing tot fractieleider wijst vooral op de politisering van het Europees Parlement. En daardoor verliest de Europese Unie, veel sneller dan velen het (willen) zien, haar diplomatieke karakter dat de regeringen in stand willen houden. Samen met de Duitser Martin Schulz, alsnog leider van de sociaaldemocraten, en met de Frans-Duitse Daniël Cohn-Bendit, fractieleider van de groenen, maakt Guy Verhofstadt het Europese halfrond verder los van de nationale partijen waaruit het eigenlijk verkozen wordt. Dat verhoogt de mondigheid van het parlement, wat de Europese integratie veel sneller vooruit zal helpen dan het eindeloze gesleutel aan verdragen.
Dat de grootste fractie, de christendemocratisch-conservatieve EVP, de oerslome Joseph Daul moest herverkiezen als leider, bewijst hoe bevreesd de Sarkozy’s, de Merkels en de Barroso’s voor het Europees Parlement zijn.
door Bernard Bulcke
Een mondiger parlement zal de Europese integratie veel sneller vooruithelpen dan het eindeloze gesleutel aan verdragen.
