De volkrijkste buurt van Gent snakt naar groen. Maar het stadsbestuur ziet liever vier torengebouwen verrijzen langs de Leie.
Tussen de Leie en de Gentse gevangenis aan de Nieuwe Wandeling ligt een zeven hectare grote open ruimte. De gedetineerden hebben er weinig aan, maar de buurtbewoners ijveren al vijfentwintig jaar voor het behoud van hun Groene Vallei. Het einde van de lange strijd lijkt in zicht. En het ziet er niet goed uit voor de buurt. Vorige week liep de inspraakperiode af over een bouwaanvraag van de Antwerpse NV Condominium II. Die wil er twee blokken met 19 en twee met 26 verdiepingen bouwen. Er zouden kantoren (een ‘multimediaal businessgebouw’), een fitnesscentrum en 250 flats komen.
In de jaren zestig en zeventig was het bouwbedrijf Amelinckx al actief op de terreinen van gewezen vlasgigant La Lys. Het bouwbedrijf sloot daartoe een overeenkomst met de twee eigenaars, de stad Gent en de Nationale Kas voor Bediendenpensioenen (later de Rijksdienst voor Werknemerspensioenen). Er kwamen een grootwarenhuis, een benzinestation en drie flatgebouwen van 16 tot 25 verdiepingen.
Al in 1976 overhandigden buurtbewoners een petitie met vierduizend handtekeningen aan het Gentse stadsbestuur. Ze waren tegen bijkomende hoogbouw en wezen op het schrijnend gebrek aan openbaar groen en op de mogelijkheden van een buurtpark vlakbij het stadscentrum. Gedurende een kwarteeuw bleven de bewoners deze argumenten herhalen. Ze werden al die tijd aan het lijntje gehouden.
Eind jaren zeventig beloofde de stad het gebied als groene zone in te richten. Er kwam niets van terecht. In 1980 zag het ontwerpstructuurplan van de stad Gent de strook langs de Leie als een groenas binnen de negentiende-eeuwse stadsgordel. Het ontwerp werd nooit goedgekeurd. In 1985 zou de Groene Vallei worden omgevormd tot een wandelpark met speelplein. Het plan werd niet uitgevoerd.
Aan bouwplannen ontbrak het evenmin. In 1978 zag Amelinckx af van nog eens vijf torens. Een jaar later belandden de ontwerpen van het ministerie van Financiën in de onderste lade. In 1989 was er sprake van een groot mediacenter, in 1993 circuleerden er ontwerpen voor de bouw van 320 sociale woningen op de helft van het terrein, in 1995 wilde de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) er een kantoorgebouw optrekken. Plannen voor de bouw van 350 sociale flats haalden het evenmin.
ZEVEN KEER MINDER GROEN
In 1991 nam de NV Ravelyn de gronden over van de Rijksdienst voor Werknemerspensioenen. Kostprijs: 52,85 miljoen frank voor 41.000 m². Later verkocht de NV een stuk aan de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening, tegen 20 miljoen frank. Nog in 1991 besliste de Gentse coalitie een derde van de Groene Vallei te bebouwen, een afspraak die ook binnen de huidige coalitie (SP-VLD-VU) geldt, zegt Sam Provoost van de actiegroep Groene Vallei Groen.
De activisten verzetten zich tegen de bouwaanvraag van NV Condominium II. Met reden, want de buurt snakt naar groen. De Groene Vallei ligt tussen de wijk Ekkergem (met de landbouwfaculteit en de gevangenis) en de Brugse Poort, bekend van de atlas van de kansarmoede.
De straten zijn smal, de huizen klein en de meeste woningen hebben geen tuin. Parken en pleinen zijn schaars en opvallend klein. In een straal van achthonderd meter rond de Groene Vallei wonen op 250 ha 20.000 mensen. In sommige delen van de Brugse Poort leven gemiddeld twee keer zoveel mensen als in het stadscentrum (tot 125 per ha). Zonder de Groene Vallei moeten die stedelingen het met welgeteld zeven hectare openbaar groen stellen. De bewoners van de negentiende-eeuwse gordel hebben zeven keer minder groen dan de gemiddelde Gentenaar. 1100 kinderen zijn aangewezen op een speelterrein van één ha.
Studies van de stad (woonbehoefte, natuurontwikkeling, structuurplan, jeugdbeleid, leefbaarheidsonderzoek nieuwe stijl…) komen tot dezelfde besluiten. Groentekort en te weinig kwaliteitsvolle openbare ruimte zetten vooral jonge gezinnen met kinderen aan tot stadsvlucht.
De Groene Vallei is een buitenkansje voor een stadsbestuur dat daar wat aan wil doen. De Gentse coalitie zag dat anders en gaf de zaak uit handen. Als eigenaar van de percelen aan de straatkant kon ze elke bouwaanvraag voor de Groene Vallei tegenhouden.
Toen voormalig minister van Ruimtelijke Ordening Eddy Baldewijns (SP) voorstelde om de verwerving van de Groene Vallei tot zeventig procent te subsidiëren (Gent moest dan een groen Bijzonder Plan van Aanleg opmaken), haalde het stadsbestuur de neus op. De subsidiebelofte klonk voor Gent als een inmenging in stedelijke aangelegenheden. Partijgenoot burgemeester Frank Beke (SP) en schepen van Ruimtelijke Ordening Sas Van Rouveroy (VLD) luisterden niet naar Baldewijns. En nog minder naar de bevolking. Twee jaar geleden vroegen 5300 buurtbewoners in een petitie om het behoud van de Groene Vallei.
P.R.
