België maakt een voorbehoud bij het Kinderrechtenverdrag, wat de gelijkheid tussen Belgen en niet-Belgen betreft.

Tot voor kort kregen niet alle in België geboren kinderen een vermelding in officiële boeken: ook al gaven illegale ouders hun kind aan, het werd niet ingeschreven. Ondertussen gebeurt dat wél, maar daardoor zijn die pasgeborenen niet minder illegaal geworden. Nochtans onderschrijft België het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties. Artikel 7 daarvan luidt: ‘Het kind wordt onmiddellijk na de geboorte ingeschreven en heeft vanaf de geboorte het recht op een naam, het recht een nationaliteit te verwerven en – voor zover mogelijk – het recht zijn of haar ouders te kennen en door hen te worden verzorgd.’

Alleen heeft ons land bij de ratificering van dat verdrag meteen gesteld dat het daarin opgenomen anti-discriminatiebeginsel ‘niet noodzakelijk de verplichting inhoudt om vreemdelingen dezelfde rechten te waarborgen als de eigen onderdanen’. Volgens Ankie Vandekerckhove, de Vlaamse kinderrechtencommissaris, heeft dat voorbehoud enorme gevolgen.

ANKIE VANDEKERCKHOVE: Een kind van illegale ouders dat hier geboren wordt, bestaat juridisch niet: het wordt volledig genegeerd. Tegenwoordig mag het wel naar school gaan, maar het krijgt geen kinderbijslag en heeft geen recht op welke vorm van sociale zekerheid ook. Nu er afspraken zijn dat ze niet meer van de schoolbanken worden geplukt om met hun familie het land te worden uitgezet, pakt men ze gewoon in de buurt van de school op. Ze zijn als het ware vogelvrij.

Hoe reageert het Comité van Genève, dat de uitvoering van het Kinderrechtenverdrag moet controleren, daarop?

VANDEKERCKHOVE: Elk land dat het verdrag geratificeerd heeft, moet om de vijf jaar bij dat Comité rapporteren. Vorig jaar is het tweede rapport van ons land er besproken. In de zogenaamde Concluding Observations dringt het Comité erop aan dat België zijn voorbehoud bij het anti-discriminatiebeginsel zou laten vallen. Het is duidelijk niet ingenomen met de gang van zaken in ons land, maar het beschikt niet over een controlesysteem om die aanbevelingen echt af te dwingen.

Neemt het Kinderrechtencommissariaat het op voor de rechten van die kinderen zonder papieren?

VANDEKERCKHOVE: (zucht) Het probleem is dat de bevoegdheidsverdeling in ons land zo complex in elkaar zit. Dat geldt trouwens ook voor andere thema’s, zoals adoptie of de aanpak van jeugdige delinquentie. De bevoegdheden die met vluchtelingen te maken hebben, zitten verspreid over de verschillende overheden. Als Vlaams kinderrechtencommissaris heb ik alleen iets te zeggen over Vlaamse materie. Daarom pleit ik ook voor een soort nationale commissie waar alle overheden in vertegenwoordigd zijn. Maar dat vergt tijd, en geld.