Er zijn van die verkiezingsoverwinningen die echt geen cadeaus zijn. De zege van de CD&V en haar boegbeeld Vlaams minister-president Kris Peeters afgelopen zondag in de regionale verkiezingen is er zo een. Want de versplintering van het Vlaamse partijlandschap en vooral de nederlaag van de liberale Open VLD dreigt nu de federale regering van Peeters’ partijgenoot Herman Van Rompuy onderuit te halen.
Daarom waarschuwde Kris Peeters zondagnacht al dat ‘wie de federale regering in gevaar brengt, een grote verantwoordelijkheid zal dragen’. Die uitspraak van de Vlaamse minister-president volgde op de nadrukkelijke geruchten die in de loop van de verkiezingsnacht circuleerden in het Open VLD-kamp over Guy Verhofstadt die, gebelgd door de desastreuze uitslag van zijn partij in de Vlaamse verkiezingen en gesterkt door zijn persoonlijke Europese score, zijn partij zou hebben opgeroepen om zowel uit de Vlaamse als uit de federale regering te stappen. Mochten de Vlaamse liberalen deze drastische stap zetten, dan worden federale verkiezingen in het najaar onvermijdelijk.
Een dag later, na het partijbureau van maandagochtend, klonk het bij Open VLD al wat milder. Althans in de officiële verklaring waarin waarnemend voorzitter Guy Verhofstadt, die zondagavond voorzitter Bart Somers tot onmiddellijk ontslag had gedwongen, niet uitsloot dat de partij, ondanks het zware electorale verlies, toch in een volgende Vlaamse regering zou stappen. Maar, zo klonk het, dan moeten er wel oplossingen voor alle problemen worden aangedragen, zowel voor het Vlaamse beleid als voor de communautaire dossiers.
Dat de Open VLD Brusselaar en oud-Spiritist Sven Gatz samen met Dirk Van Mechelen naar de eerste gesprekken met Kris Peeters uitstuurt, wijst erop dat de liberalen rustig de tijd willen nemen.
CD& V en N-VA hebben in Vlaanderen de regionale verkiezingen gewonnen. Wellicht meer door de rustige manier waarop ze hun campagne hebben gevoerd, dan met de inhoud van hun programma. Wellicht heeft de alarmerende berichtgeving over de mogelijke sluiting van de Antwerpse vestiging van Opel en de doemberichten van het Planbureau de kiezers naar de oude vertrouwde CD&V-stal gedreven.
Terwijl Bart De Wever met zijn democratische Vlaams-nationalisme de oude Volksunie kennelijk weer tot leven heeft gewekt in de vorm van de N-VA.
Toch lijkt de kans gering dat De Wever met die toch wel forse winst in de Vlaamse regering zal stappen, als vervanger voor de geblesseerde Open VLD. Om hem daartoe te bewegen moet Kris Peeters de N-VA een grote staatshervorming en de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde kunnen garanderen.
In het Franstalige landsdeel is de strategie van MR-voorzitter en federaal vicepremier Didier Reynders faliekant uitgedraaid. De infréquentable PS van Elio Di Rupo bleef overeind. Want de socialistische cliëntèle, merkbaar verontrust door de opiniepeilingen die een forse neergang van hun partij te zien gaven, bleef zich vastklampen aan de gigantische overlevingsboei die de PS voor vele Waalse landgenoten is gebleven.
Als Elio Di Rupo Ecolo, de grote winnaar in het zuiden van het land en in Brussel, ervan kan overtuigen dat hij de PS onder controle krijgt en de lokale graaizieke satrapen zal uitschakelen, valt niet uit te sluiten dat de PS op alle regionale niveaus aan de macht blijft en de MR van Didier Reynders overal wordt afgeserveerd. Dat laatste zal ongetwijfeld een weerslag hebben op de manier waarop Didier Reynders zich in de federale regering zal opstellen.
‘Het valt te vrezen dat de liberalen, zowel Open VLD als MR, een factor van mogelijk langdurige instabiliteit worden’, viel in federale regeringskringen te vernemen.
De liberalen aan boord houden is niet alleen een kwestie van overleven voor de federale regering. De aanwezigheid van de liberalen is noodzakelijk om doortastende besparingen en hervormingen door te voeren.
Er zullen nog heel wat gekneusde ego’s gemasseerd moeten worden om de liberalen zover te krijgen.
door Rik Van Cauwelaert
