Verdi’s Requiem in metalversie.
U zou mij veel moeite besparen als u even Rudy Tambuysers recensie over de uitvoering van Verdi’s Requiem met het Zweeds Radiokoor en -orkest in Bozar zou lezen. Dan hoefde ik er enkel bij te vertellen dat op deze cd de solisten in elk geval wél perfect op elkaar inspelen. Vanzelfsprekend is dat niet: de tekst is wel die van een requiemmis, maar de allure van deze ongeveer anderhalf uur lange compositie is die van een opera met uitgebreide koorpartijen, compleet met duellerende solisten. Het is ongetwijfeld een van Verdi’s heel grote werken. Mij heeft het lang geleden naar zijn opera’s geleid.
Wat verwacht u eigenlijk van een requiem? De meditatieve verstilling van het gregoriaans? Emotie en piëteit, zoals in het requiem van Mozart? Troost, zoals in dat van Brahms? In elk van die gevallen bent u met het requiem van Verdi aan het verkeerde adres, en dat geldt dubbel en dik voor deze versie van Antonio Pappano met het koor en orkest van de Academie van Santa Cecilia. ‘Spectaculair’ is de enige goede term voor deze liveopname (nou ja, de beste passages van vier concertdagen). Donderende pauken, kopers die bijvoorbeeld in het Tuba mirum gewoon uit Wagners Walküre zijn weggelopen en een allesoverheersende dramatiek – zelfs het Dona eis requiem klinkt hier dreigend! Als u een fan van metal of progrock bent die via de titel in deze rubriek bent getuimeld: Metallica of Muse zijn mietjes. Wilt u echt de crowd overdonderen, zet dan gewoon Verdi’s Dies irae of de climax in Rex tremendae keihard en zie alom de haren recht omhoog komen.
Dat is absoluut geen verkrachting van de bedoelingen van de componist: effectbejag was voor hem zelfs in een requiem volledig legitiem. Verdi schreef het trouwens net zo min als Mozart voor een begrafenis, maar ter herdenking van een Italiaanse schrijver en politicus. Als de eerste opvoering niet in een kerk had plaatsgevonden, had het publiek ongetwijfeld luidkeels gejuicht na het Sanctus of het Libera me. Al maakte Verdi wel genoeg onderscheid met opera om zijn requiem zacht te laten uitdoven in plaats van het op een hoogtepunt te doen uitlopen.
U hebt wel door dat deze Messa da Requiem mij volkomen heeft meegesleept, en dat ook dankzij puike prestaties van sopraan Anja Harteros, mezzo Sonia Ganassi, tenor Rolando Villazón en bas René Pape. Hier en daar hoor je lichte onzuiverheden, maar als die er op een liveopname niet waren, belandde die bij mij meteen in de helaas veel te uitgebreide fake-afdeling. Technisch is de registratie niet perfect: er zit ruis op en de solisten lijken soms, zoals je wel vaker hoort in bewerkte liveopnamen, in een eigen hokje te zitten áchter het orkest in plaats van ervoor. Vermoedelijk heeft dat iets te maken met het kunstmatig gelijktrekken van de stemvolumes. Maar storen doet het amper.
ANTONIO PAPPANO, KOOR & ORKEST VAN DE ACADEMIA NAZIONALE DI SANTA CECILIA, MESSA DA REQUIEM VAN VERDI. EMI CLASSICS.
Peter Vandeweerdt
