ma 29 12

In de politieke crisis van eind december zijn de gebeurtenissen door weinig mensen zo scherp samengevat als door Phara de Aguirre in het naar haar genoemde tater- en snaterprogramma op Canvas. De donderdagavond waarop het hele land daverde en het wachten was op het ontslag van de regering, sloot zij de uitzending af met: ‘Wij gaan vier weken met vakantie. We zien elkaar weer op 19 januari.’

Alle kranten papier te kort, Walter Pauli vertwijfeld omdat hij slechts zestien bladzijden ter beschikking kreeg in de nieuwe bedrijfsstructuur van mijnheer Van Thillo en sergeant Van Isacker, radio- en televisieverslaggevers permanent in de ether, internet overbelast door de flashes op de nieuwssites, maar het aan de actualiteit gewijde praatprogramma van de openbare omroep sluit de deuren wegens ‘jaarlijks verlof’. Correctie: schrap in de vorige zin het woord ‘jaarlijks’, dat moet zijn: ’tweemaandelijks’. Hebben ze eens een topduo, wordt het niet gebruikt. Typisch VRT.

Nu mag de arbeidsintensiteit van Phara, het programma, niet onderschat worden. Politieke en maatschappelijke gebeurtenissen lossen elkaar in een hels tempo af, en tot op het allerlaatste moment moeten aanpassingen worden doorgevoerd. Denk maar aan de dag dat de aandeelhoudersvergadering van Fortis op de Heizel op een handgemeen uitdraaide. Het Nederlandse Pauw en Witteman stelt zich er dan tevreden mee om de belangrijkste vechtjassen naar de studio te halen, in Amsterdam. Phara wist die avond Gaston Berghmans en Ben Crabbé te strikken. Waarschijnlijk ook Walter Zinzen, dat weten wij niet meer, maar aangezien Walter in die periode zowat elke avond mocht komen, zal hij er ook toen wel geweest zijn.

Hoeveel flexibiliteit er nodig is, blijkt ook uit de website van ‘Phara’. Twee weken na de genoemde laatste aflevering stond daar nog altijd het volgende op de homepage: ‘Do 18/12/08 18: 07 (UPDATE) – Phara blikt met drie ministers van Staat terug op het afgelopen jaar: burggraaf Etienne Davignon, geen voorzitter van de Fortis-holding, wel nog altijd een van de machtigste zakenmannen van ons land, europarlementslid en gewezen premier Jean-Luc Dehaene en eurocommissaris Louis Michel.’

Het woord ‘update’ is hier wel op zijn plaats. Het sterkste was dan nog dat geen enkele van die drie ministers van Staat uiteindelijk in de uitzending is geweest. Alle drie afgezegd. Ze hebben zich moeten behelpen met Mark Eyskens en Carl Devos, redders in wanhoop van menig eindredacteur op de VRT, en ze zijn zelfs den Baard inderhaast uit de studio van TerZake moeten gaan plukken.

Dat zo’n verschroeiend werktempo zijn tol eist, mag niemand verbazen. Vergis u niet: ze moeten liefst drie op de zeven dagen uitzenden, en ze mogen slechts een korte zomerbreak nemen van eind april tot eind september. Plus vanzelfsprekend tijdens de schoolvakanties en op kerkelijke feestdagen. Dat ze het kerstreces uitbreiden tot vier volle weken, is dan ook niet meer dan menselijk. Geniet ervan, zouden wij zeggen, want de tijd is kort: op 19 januari is er alwéér een aflevering.

Voor het WK Stachanov zullen de anderen van ver moeten komen.

di 30 12

In het heetst van de verwarrende gebeurtenissen van eind december, was Leo Stoops alweer een baken in de mist. Die altijd wat rond zijn eigen hoofd lijkt te hangen. Hadden wij al verteld dat Leo sinds kort niet alleen expert justitie is van het Journaal, maar nu ook van de duidingsprogramma’s?

‘Duiding’ is op de VRT vakjargon voor ‘manipulatie der feiten’. Een of andere potsenmaker die denkt dat zijn eigen mening de kijkers interesseert, dat is duiding. Wij zullen dit kort illustreren, en zonder de naam Tim Pauwels te laten vallen. Op 22 december bracht TerZake een spottend item over de tips die enkele beursbladen en -huizen een jaar voordien hadden gegeven. Ze hadden toen namelijk aangeraden om Fortis-, Dexia- én KBC-aandelen aan te kopen, omdat de stabiliteit en het rendement van de banksector buiten kijf stond. Daar werd sarcastisch over bericht, wat mag. Maar met geen woord werd vermeld dat hun eigen zogenaamde expert Paul D’Hoore precies op hetzelfde moment precies dezelfde aandelen had aangeraden, zowel in zijn beleggersbrief als tijdens zijn ontelbare kletspraatjes op radio en televisie. En híj laat zich door sommige van die banken ook nog betalen. Geen letter daarover.

Welnu, dit staaltje van ronduit oneerlijke berichtgeving noemen ze op de VRT ‘duiding’. En Leo Stoops is nu ook gemachtigd om die te verstrekken. Omdat hij er, luidens een officiële dienstnota van het college van hoofdredacteurs, klaar voor was. Na dertig jaar. En of Leo klaar was. Bij zijn eerste optreden kwam hij al onthullen dat het gerechtelijk onderzoek naar malversaties bij Fortis gevoerd zou worden door twee speurders. Niet door honderd, zoals in de krant had gestaan, door twee. Wij hebben sindsdien over dat onderzoek niets meer vernomen, Maurice Lippens is nóg altijd niet gearresteerd, waaruit wij besluiten dat Leo eens te meer gelijk had.

Toen volgden de wat ongebruikelijke verhoudingen in het gezin van Geneviève Lhermitte, Bouchaïb Moqadem, en dokter Schaar. Hoe Leo daaruit ontsnapte, mag onder de noemer ‘Houdini’ worden gecatalogiseerd, maar wat de afloop van de zaak betrof, was hij formeel: een moeder die haar vijf kinderen doodt, is ontoerekeningsvatbaar. En in dit geval zelfs onschuldig, gezien de homofiele praktijken tussen de vader en de inwonende dokter die Leo al bewezen achtte op de eerste dag van het proces. Dus: vrijspraak voor Geneviève, ondertussen door de officiële rechtbank toerekeningsvatbaar én schuldig verklaard, én veroordeeld tot levenslang.

Net voor het jaareinde sloeg Leo op de valreep toe in De zevende dag. Onderwerp was de politieke crisis, veroorzaakt door een paar schendingen heen en weer van de scheiding der machten. Die scheiding der machten is flauwekul. Ze dateert van halfweg de jaren zeventienhonderd, en was niet meer dan een onbenullig zijsprongetje in een boek van baron de Montesquieu. Dat door het Vaticaan overigens prompt op de index werd gezet, men vergeet dat weleens. Vandaar dat katholieke politici er kerkrechtelijk gesproken niet door gebonden zijn. Voor meer uitleg: R. Torfs. Montesquieu was bovendien een homofiel. Of was dat Rimbaud? Als wij Decimus de Zesde goed hebben begrepen, is Montesquieu dus schuldig aan de teloorgang van het regenwoud.

De scheiding der machten heeft alvast in ons land nooit bestaan. Of is er in de Wetstraat volgens u sprake van een scheiding tussen de wetgevende en de uitvoerende macht? Zijn er geen contacten tussen die twee misschien? Is er geen beïnvloeding van de ene door de andere? Men kan hooguit gewag maken van een scheiding tussen de rechterlijke en de politieke macht, en dan moet je nóg kwaadwillig zijn om vol te houden dat die er in België ooit is geweest. Tot voor een paar jaar werden de leden van de rechterlijke macht rechtstreeks benoemd door die van de uitvoerende. Die bevoegdheid valt sinds kort onder de Hoge Raad voor de Magistratuur, maar dat heeft de inmenging van de politiek in de justitie niet bepaald verminderd.

Enkele voorbeelden. Ex-premier Guy Verhofstadt bestond het om bij de Brusselse procureur Benoît Dejemeppe te informeren of hij Frank Vandenbroucke nog ging vervolgen voor de vervalste boekhouding van de SP. Anders kon hij hem niet in zijn regering opnemen. En zie: de procureur bleek dat niet van plan. En zie nu nog meer: het onderzoek dat tegen de procureur zelf werd gevoerd, wegens slecht management van zijn parket, werd drie maanden later kundig onder de mat geveegd door minister van Ambtenarenzaken Luc Van den Bossche. Bij ons weten heeft de voorzitter van het Hof van Cassatie toen geen brief naar de Kamervoorzitter geschreven.

Diezelfde ex-premier Verhofstadt droeg in het parlement de rechterlijke macht op om iets te ondernemen tegen Dyab Abou Jahjah. De volgende dag al werd die gearresteerd, hoewel hij later door de rechter van alle schuld werd vrijgesproken. Het was, wellicht toevallig, ook weer diezelfde ex-premier die handelsrechter Anne Spiritus-Dassesse opbelde of liet opbellen om haar beslissing inzake het faillissement van Sabena een paar dagen uit te stellen.

Nu is er in de Fortiszaak, tot bewijs van het tegendeel, geen sprake van een schending van de scheiding der machten. Toch niet vanuit de politiek. Maar daarvoor is Leo Stoops geen expert justitie van de duidingsprogramma’s geworden. En dus stond hij voor een groot schoolbord waar alle verdachten met hun foto’s op waren gekleefd. Links al wie tot de rechterlijke macht behoorde, rechts al wie onder de politiek viel. Tussen die twee trok Leo een dikke scheidingslijn. Een montesquieuiaanse lijn. Was het niet dat u meestal gevolg geeft aan dit soort oproepen, wij zouden hier vragen wie een woord kent met nog meer klinkers achter elkaar dan montesquieuiaans. Wacht, wij geven er zelf eentje: papegaaieëieooieüier. Dat is de uier van een schaap dat geboren is uit een ei van een papegaai, een zeldzaamheid trouwens. Maar wij zijn er niet zeker van dat daar in de nieuwe spelling al geen tussen-n roet in het eten is komen gooien.

Terwijl wij dit schrijven was Leo al volop bezig om met een dikke viltstift allerlei pijltjes te trekken van deze foto naar gene, van gene naar een andere, en van die andere weer terug: ‘De eerste voorzitter van het Hof van Cassatie stapt naar de eerste voorzitter van het hof van beroep ( Leo trekt pijl van de eerste eerste voorzitter naar de tweede eerste voorzitter, nvdr), dat is niet ver want die zit op dezelfde verdieping, en zegt: “Beste Guy”, of nee, hij zal wel gezegd hebben: “Waarde confrater, wat is er aan de hand met uw procureur-generaal ( Leo trekt pijl naar procureur-generaal, nvdr)?” De voorzitter van het hof van beroep antwoordt hem: “Cher collègue, ik zal het eens vragen aan de voorzitter van mijn 18e kamer ( Leo trekt pijl naar voorzitter 18e kamer, nvdr).”‘

Zo ging Leo een tijdje door, steeds driftiger haken en ogen tekenend tussen twee die met elkaar gebeld hadden, vandaar naar een derde die ze tegen het lijf waren gelopen, en naar een vierde die het had aangedurfd een mail te versturen. Na een kwartier zag het hele bord zwart van de strepen, lijnen, rechten en krommen. En bleken er twee pijlen, slechts twee zouden wij na al die schilderwerken durven te preciseren, dwars doorheen de verticale scheidingslijn der machten te lopen. Een van de magistratuur naar de kabinetschef van de premier, en een van de minister van Justitie naar de magistratuur. Weliswaar de staande magistratuur, waarop de scheiding der machten per definitie niet van toepassing is, maar voor zo’n nuance was het bord te klein.

Wegens te gecompliceerd maken wij abstractie van een derde scheidingoverschrijdende pijl: van magistrate Christine Schurmans naar politicus en tevens haar echtgenoot Jan De Groof. Want, zoals Leo monkelend opmerkte: ‘Ten huize De Groof, loopt de scheiding door de alkoof.’ Twee bakken Duvel gewonnen.

Nadat hij had aangetoond wat iedereen al vier dagen eerder had begrepen, legde hij tevreden zijn viltstift weg, en werd door Indra De Witte uitgenodigd om aan de tafel verder te praten met een andere expert justitie: professor grondwettelijk recht Paul Van Orshoven. Die begon met op te merken dat wat Leo een kwartier lang had staan beweren niet klopte!

wo 31 12

Iemand toevallig nog een paar zolen over voor een echte sukkelaar? Want die heeft den Baard namelijk van onder zijn schoenen gelopen om via Jean-Luc Dehaene toch maar opnieuw in de regering te raken. Heeft De-haene zelfs uitgetekend hoe hij als premier zijn ontelbare en geldspuwende mandaten kon behouden.

Wéér mislukt. Ongelooflijk, maar werkelijk álles waar die kerel zijn handen aan steekt, draait op een fiasco uit. Naar het schijnt is nu ook nog zijn vismijn zo goed als failliet. En het enige wat hij maar niet doet, is wat ieder man van eer al lang had gedaan: met een steen om de hals in de zee springen. Het is nochtans niet ver.

do 01 01

De eerste van ’t jaar onzes Heerkes tweeduizend en negen, tijd voor goede voornemens. Uw dienaar neemt zich voor het komende jaar wat minder mild te zijn. Met afgevijlde kogels gaan wij schieten. Eerste doelwit is het college van hoofdredacteurs van de VRT: wee wee wee punt de vijf want de zesde is wegens besparingen afgevoerd idioten punt bee ee. Doelstelling is dat college van jandoedels daadwerkelijk te doen ontslaan.

De vileine rol die de VRT heeft gespeeld in de politieke impasse van december valt toch moeilijk te loochenen? Wat het duivelskoppel Linda De Win – Peter Vandermeersch heeft aangericht, is meer dan een aanslag op de instellingen. Als de nieuwe Kamervoorzitter gezond verstand heeft, zwiert hij dat hele zootje van Villa Politica stante pede het parlement uit.

vr 02 01

En die nieuwe Kamervoorzitter is… rombombombombom…. P. Potager! Goede zet. Niemand anders heeft zo veel ervaring met kameren.

door Koen Meulenaere

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content