ma 24/03

Zegt u het eens: wie heeft er het meest op uw zenuwen gewerkt in de optocht der Claus-zeloten? Voorwaar geen gemakkelijke vraag. Velen hebben de kans gemist om te zwijgen, dat zeker. En dat de betreurde auteur nogal wat volk over de vloer heeft gehad de weken voor zijn dood, is ook duidelijk. Komt ervan als je zo veel vrienden hebt. Maar wie heeft zich het meest aangesteld? Moeilijk, moeilijk. Te veel gegadigden.

Vooreerst – kan het missen? – Bert Anciaux. Werd geïnterviewd in de gangen van het Vlaams Parlement. Het spreekt vanzelf dat een minister van Cultuur op zo een moment geacht wordt iets buitengewoons te verklaren, iets dat alle andere reacties in de schaduw stelt, en dat was in dit geval niet eenvoudig. Terwijl de Linda De Win van dienst, ook erg aangegrepen, haar vraag probeerde te formuleren, schoten de tranen van opwinding Bert al in de ogen. Zozeer bevangen door de grootsheid van het moment, dat hij het nauwelijks gezegd kreeg toen het eindelijk aan hem was: ‘Hugo Claus was…’, even lichtte er paniek op in zijn blik, alsof hij vreesde te zullen blokkeren op zijn moment suprême, en dan kwam het er alsnog uit: ‘… de grootste dichter aller tijden!’

Ga daar maar aan staan, de grootste dichter aller tijden. Men is geneigd te repliceren: ‘Maar manneke toch, hier is vijf euro, loop even naar de snoepwinkel. Voorzichtig bij het oversteken.’ Bert zal nu de Chinezen een lesje leren, voor hun wanstaltig gedrag in Tibet: hij gaat niet naar de openingsceremonie van de Olympische Spelen. Voilà, dat komt er van zie. Paniek in Peking: kunnen de Spelen nog wel doorgaan? En pas op: Bert heeft zelfs even overwogen om helemáál weg te blijven, dat is echt zenne, maar als minister van Sport kan hij de Vlaamse atleten toch niet in de steek laten, allez, vindt ge dat nu ook niet, dat zou niet tof zijn, hè?

In de zoektocht naar de aanstellerigste Claus-vereerder heeft Bert evenwel geduchte concurrentie. De Simple d’Anvers, Patrick Janssens. De laatste tijd opvallend positief bejegend in Knack, iets waarvoor hij persoonlijk was komen smeken bij onze chef-Wetstraat. Was verrassend genoeg voor één keer ook naar het Vlaams Parlement afgezakt, het was waarschijnlijk betaaldag. De Simple noemde Het Verdriet van Belgiëeen meesterwerk, al gaf hij toe dat hij er de eerste keer niet doorheen was geraakt. Pas tien jaar later, bij een tweede poging, was het min of meer gelukt. Dat zijn inderdaad schitterende boeken nietwaar, zo meeslepend dat je ze niet eens uitgelezen krijgt. Carl De Caluwé bestond het te verklappen dat hij pas onlangs voor het eerst iets van Claus had gekocht, omdat er een kortingbon in de krant had gestaan.

Wie zeker ook op uw zenuwen hebben gewerkt, en niet weinig, zijn de anchormannen en -vrouwen van de VRT-televisie, plus een hele rist van hun radiocollega’s. Spraken het volk toe met een bedroefde stem en een gepijnigd gelaat, alsof hen kort voor ze in de ether gingen het schielijk overlijden van hun eigen dierbaarste familielid was medegedeeld.

Is dat erg? Ja, dat is erg. Van journalisten van een openbare omroep, betaald met ieders belastinggeld, mag men eisen, nee móét men eisen, dat zij strikt neutraal zijn. Zij dienen ons correct en onbevooroordeeld te informeren over feiten, en zij mogen ons verder op geen enkele wijze vervelen met hun eigen mening: noch door woord, noch door lichaamstaal, noch door stemtimbre. ‘Duiding’ moet ten strengste worden verboden, want door het misbruik ervan door onverantwoordelijken is ‘duiding’ bijna een synoniem geworden van ‘manipulatie’. Wie een vaste stand-upcomedian als Tim Pauwels toelaat in een nieuwsprogramma van een publieke omroep, is niet goed bij zijn hoofd.

Mag een anchorman of -vrouw zijn of haar emotie tonen bij het voorlezen van een bericht? Nee, dat mag niet, want zo zadelt hij of zij de kijker opnieuw op met zijn of haar ongevraagde mening. Het is dus godgeklaagd dat Wim De Vilder op 19 maart het Journaal van 7 uur mag inleiden met: ‘We beginnen met droevig nieuws.’ Want wij durven er veel op te verwedden dat hij dat niet zal doen wanneer, bijvoorbeeld, Ward Ruyslinck overleden is. En met welk recht mag Wim De Vilder oordelen dat het overlijden van Ruyslinck, of van wie dan ook, minder droevig is dan dat van Claus?

Echte professionals, we spreken dan over vaklui als Bavo Claes en Jan Becaus, laten zich niet verleiden tot dit soort, op goedkoop succes in eigen vriendenkringetje berekende, uitschuivers. Ook niet als ze moeten bekendmaken dat ze net zelf 80 miljoen euro hebben gewonen bij Euromillions. Daarvoor trekt Becaus geen haartje in zijn wenkbrauw op.

Nu Ivan De Vadder. Het is nog altijd 19 maart, en in het Journaal hebben we 23 minuten lang verdriet gehad om Claus. En ook bewondering, omdat hij zichzelf naar het hiernamaals heeft laten spuiten. Daarna heeft Greet Op de Beeck, eindelijk weer paraat tussen de drukke bouwwerken in Tongeren door, drie zinnen ingelezen bij een verslag van de Oostenrijkse televisie over twee verongelukte Belgische snowboarders. En dan, na een minuut of 26, gaat het over de samenstelling van de regering-Leterme. Ivan De Vadder ‘is er komen bij zitten’ . En zegt: ‘Er is nog niet veel duidelijkheid over de nieuwe regering, en in het licht van het wegvallen van Claus lijkt dit een nietige discussie.’

Dat ze dat niet kunnen voorkomen, dat iemand met alle geweld toch zijn eigen nummertje zal opvoeren, is dat niet verschrikkelijk? Je weet op voorhand dat het zal gebeuren, eentje die zichzelf belangrijker vindt dan het nieuws, en het gebeurt effectief. Een nietige discussie! De vorming van de nieuwe regering. Dat zegt hun eigen Wetstraatspecialist. Die ons negen maanden lang elke avond de oren van het hoofd heeft gezeurd over die nietige discussie. Die er een volledige Panorama mee heeft gevuld, volgens Louis Tobback ‘een historische uitzending’. Al wordt er niet zo vaak meer naar gerefereerd als u het ons vraagt, naar die historische uitzending. Weggeveegd door de reeks in De Standaard.

In TerZake beweerde Lieven Verstraete, de onbeleefdste anchorman ter wereld, dat Hugo Claus Vlaanderen had bevrijd! Dertig jaar na de Canadezen. En dat kan, zonder dat iemand ingrijpt. Hoe meer dat clubje van de nieuwsdienst zijn gang gaat, des te meer wij beginnen te voelen voor een stelling die wij altijd met kracht hebben bestreden: verkopen, die hele handel. En met de opbrengst een Vlaams Zilverfonds oprichten. Wij wensen geen geld meer te betalen om te moeten aanhoren wat Tim Pauwels of Ivan De Vadder denken.

di 25/03

Bij De Morgen verloren ze met Hugo Claus en Guy Verhofstadt hun twee iconen op een en dezelfde dag. ‘We zijn wezen’, huilde de kop boven het commentaar van Yves Desmet, acht jaar lang hofschrijver en propagandist van de paarse regering. Voor elk van de twee heiligen was er een extra katern. Uit dat over Verhofstadt onthouden we de lof van de Baard voor de ex-premier:

‘Wat Verhofstadt in handen nam, móést lukken. Ook als iedereen op de muur wees die voor hem opdoemde. Je kon hem tien keer afremmen, dan probeerde hij het een elfde keer. En als het niet lukte, ging hij eerst nog een paar weken door met te doen alsof het, in tegenstelling tot wat iedereen beweerde en wist, wél gelukt was. Ook meesterlijk was hij in het opblazen van iets kleins tot iets fantastisch. Als hij twee keer zijn eigen speech had gelezen, geloofde hij er zelf in. Dat kunnen alleen goede politici: hun eigen overdrijvingen geloven. Die Zeven Werken van hem, ik zou bijgot niet meer weten welke dat precies waren. Of de Grote Werven waarmee hij na de mislukking van DHL en BHV uitpakte. Deze man móést plannen, hij vond dat fantastisch. Dat heb ik hem altijd gegund. Ik heb het hem nooit lastig gemaakt toen hij zijn regeerverklaringen schreef.’

Gaat uw bloed ook koken als u zoiets leest? De belangrijkste minister van Paars geeft hier met een aanstootgevend cynisme openlijk toe dat Verhofstadt er acht jaar lang maar wat op los kletste. En dat moeten wij allemaal slikken.

wo 26/03

Over één ding mag u, trouwe Knack-abonnee, tevreden zijn: uw blad heeft nooit aan dat bedrog mee gedaan. Onze chef-Wetstraat heeft die Zeven Werken van Verhofstadt zelfs op de valreep van de cover gegooid. Vervangen door een foto van een triomfantelijke Jean-Pierre Bemba, die in gevechtstenue een dorp vol enthousiaste Oost-Congolezen toewuift, met daarnaast de grote kop: ‘De oorlog van Papa Bemba.’ Dat was wel een beetje op aanstoken van Dirk Draulans, maar afgaande op de bekentenis van Vande Lanotte was het de juiste beslissing.

Over den Baard gesproken, zullen we het nog eens schrijven? Voor de vierde keer al? In juli 2006 geven Jannie Haek en den Baard ABX Logistics gratis weg aan de Britse investeringsgroep 3i, terwijl een Italiaanse firma die 340 miljoen euro wil geven niet eens mee mag bieden. 3i krijgt er via een omweg zelfs 30 miljoen euro bovenop. Anderhalf jaar later stelt 3i datzelfde ABX Logistics te koop voor 600 miljoen euro. Tussen twee haakjes: ABX sponsort al jaren de basketbalclub van Oostende.

Op 13 december 2006, vijf maanden na dat onwaarschijnlijke cadeau, betaalt 3i een kapitaalsverhoging van… 30 miljoen euro bij Electrawinds, bedrijf uit het Oostendse industriepark NV Plassendale waarvan den Baard voorzitter is. Weer enkele maanden later wordt den Baard bovendien voorzitter van Electrawinds zelf, waardoor hij nu ook letterlijk een windverkoper is geworden.

We spreken over dezelfden Baard die als vicepremier de zolen van onder zijn schoenen heeft gelobbyd tegen de kerncentrales, en die riante subsidies voor windenergie heeft afgedwongen. Electrawinds zal trouwens een windmolenpark bouwen voor de kust van Oostende, te betalen door u, beste lezer.

Opgeteld bij hun geknoei met het hotelakkoord over Sabena, hebben Haak en den Baard naar schatting meer dan 70 miljard Belgische frank belastinggeld zo maar weggegooid. En noch het gerecht, noch het parlement, noch de pers die deze twee spitsboeven ook maar een strobreed in de weg legt. Dit land is niet meer bij machte om nog op te staan.

do 27/03

Uit een peiling van uw dienaar blijkt dat het grote publiek zijn buik meer dan vol heeft van de Wetstraatpers, een troep opgewonden jongelui die zichzelf en elkaar bezighouden en die het maatschappelijk leven, en de politiek in het bijzonder, grondig verzieken. De toon en het volume waarop de voorbije regeringsformatie door de hyena’s van de media is bemoeilijkt en kapotgemaakt, doet terugverlangen naar de gouden tijd van onze grote roerganger Mao, toen er één enkele muurkrant verscheen waar het nodige in stond, punt uit. Zoals vandaag in Uganda met The New Vision.

De pers, en dan vooral de zelfverklaarde kwaliteitspers, is zelf verantwoordelijk voor de chaos die ze zo luid op de korrel neemt. ‘Mensen die niet ophouden elkaar met dodelijke zinnetjes af te maken’, schimpt de commentator van De Standaard, krant die samen met de VRT voorop heeft gelopen om al die dodelijke zinnetjes eerst uit te lokken, vervolgens uit hun context te lichten, daarna in fluorescerende verf over de voorpagina uit te smeren, om dan weer zo snel mogelijk naar andere politici te rennen voor een nieuw dodelijk zinnetje als repliek op het vorige.

Mocht men op dezelfde wijze de redacteurs van De Standaard elke dag lastigvallen met vragen over hun werk, hun collega’s, en hun leiding, de krant zou na twee dagen al niet meer verschijnen. Zoals kort na de oorlog. De algemeen hoofdredacteur stelde nog vóór de ministers de eed hadden afgelegd dat alle elementen aanwezig waren om van Leterme I de slechtste regering aller tijden te maken. Aller tijden. In Het Nieuwsblad gaven ze al een eindrapport! 48 %, gezakt. Plus een opinieonderzoek: ’62 % van de Belgen ziet Leterme mislukken.’ ‘Vertrouwen ondermaats.’ ‘Alle commentaren negatief.’ ‘Geen samenhang.’ ‘Geen regering en geen programma.’ Und kein Ende.

Het valt mee dat ze de dood van Yves Leterme nog niet hebben aangekondigd. Daar is nochtans alle reden toe, want snuisterend in een bestofte Larousse Médical hebben wij eens gezocht naar spataders aan de slokdarm, des varices de l’oesophage. En wat blijkt? Dodelijk! ‘Spataders aan de slokdarm wijzen op problemen met de lever of met de bloedsomloop. Alleen doorgedreven rust kan de patiënt redden.’ En rusten is net wat Leterme níét gedaan heeft. Is blijkbaar vast van plan de geschiedenisboeken te halen als de eerste premier in functie die sterft. Benieuwd hoe bedroefd ze dan op de VRT zullen kijken.

door Koen Meulenaere