MA 10 03

Kan er in België nu eens nooit een liedje in een verzonnen taal naar het Eurovisiesongfestival worden gezonden zonder dat de zangeres Soetkin heet? Wat is dit voor een land geworden, na negen jaar Paars? Soetkin, zoet kind. Dan heet je toch nog liever Frieda?

Deze keer is het dus niet Soetkin Collier, maar Soetkin Baptist. Lange tijd hebben wij gedacht dat dat dezelfde was, een paar kilo’s aangekomen door het te veelvuldig nuttigen van crème au beurre en crème fouettée. Maar gelukkig zijn er op onze redactie ook weer kenners van het soms wat neerbuigend benaderde genre van de volksmuziek. Meer bepaald onze chef-Wetstraat, die zelf in fanfare De Eendracht in Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek met vaardige vingers de vedel betokkelt en bestrijkt. Wat in combinatie met twee tuba’s en een grosse caisse een heel aparte maar toch sfeervolle sound geeft: hoempafolk, typisch voor het Pajottenland.

Van Cauwelaert is een habitué van Dranouter, en heeft Pete Seeger nog persoonlijk ‘ We shall overcome‘ horen zingen op het Newport Folk Festival. Híj heeft ons verzekerd dat Soetkin Collier en Soetkin Baptist wel degelijk twee verschillende zangeressen zijn. Of nauwkeuriger geformuleerd: twee verschillende vrouwen.

Als dat effectief zo is, zijn wij formeel: hier zit de Staatsveiligheid achter. Nu de affaire-Belliraj tot ieders tevredenheid keurig is afgerond, is het weer tijd voor het ernstige werk. Soetkin Baptist is ongetwijfeld een nieuwe infiltrante van onze geheime dienst. En te horen aan haar hoge fa in de passage ‘Pokoli sestro moja kona’, is ze nog opgeleid door Koen Dassen. Naar het doel van deze gewaagde undercoveroperatie is het niet lang gissen: zijn de andere leden van Ishtar, op kop die vrolijke Frans met zijn gitaar, extreemrechtse agitatoren?

Voor wie moeite heeft deze redenering te volgen, keren wij thans terug naar het gezegende jaar 2003, toen Urban Trad door de RTBF werd uitverkoren om ons land te vertegenwoordigen op het Songfestival in de Letse hoofdstad Riga. Net op tijd ontdekte de Staatsveiligheid dat zangeres Soetkin Collier extreemrechtse roots had. Ze was bij enkele acties van TAK en Voorpost administratief voorgeleid, en ze zou hebben deelgenomen aan een herdenking van Rudolf Hess. In Tielrode.

De Staatsveiligheid liet er weinig twijfel over bestaan: ware het niet dat ze ten tijde van de Tweede Wereldoorlog nog te jong was, min veertig jaar, ze had zeker opgetreden voor Hitler. Op het Volkstanzfest van Berchtesgaden. Met Bart De Wever aan de draailier. De directie van de RTBF, minder geneigd de excessen van de collaboratie toe te dekken dan die van de Parti Socialiste, greep al dan niet op discreet verzoek van premier Guy Verhofstadt drastisch in, en gooide Soetkin Collier uit de groep. Die nadien in Riga tweede werd, ons beste resultaat na Sandra Kim.

Over die alerte tussenkomst van de Staatsveiligheid werd toen wat meewarig gedaan, onder andere door onze chef-Wetstraat, die zijn favoriete muziekgenre aangevallen voelde en zich in zijn Van de redactie voor een zeldzame keer tot sarcasme liet verleiden. Maar er waren ook journalisten die de zaak wél ernstig namen. Raad eens: van welke krant denkt u?

Voor ons ligt een artikel van 22 februari 2003 uit De Morgen, dagblad waarin eerder ook aan het licht werd gebracht hoe marginalen als Benoît de Bonvoisin, Paul Vanden Boeynants, Leopold Lippens en nog enkele hooggeplaatsten van hof en bisdom, met brandende pijlen op naakte kindertjes schoten. Men kan niet alles verzwijgen, zoals bijvoorbeeld de samenzwering tussen een zittend premier en een rat van de oppositie waarvan de hoofdredacteur zelf ooggetuige en zelfs deelnemer was, maar waarover zijn lezers niets mochten weten. Een kwaliteitskrant kom.

Met folkmuziek had De Morgen minder clementie dan met politieke complotten. ‘Eigen folk eerst?’ is de spitse kop boven het artikel, en in de inleiding lezen we: ‘ Het leek een Belgenmop: de Staatsveiligheid die zich plots kwam mengen in de keuze van de Belgische inzending voor het Songfestival. Maar het ons zo dierbare imago van België lijkt een grotere blamage te zijn bespaard dan velen denken.’

Hierna onthulde de krant dat het met Soetkin Collier nog erger gesteld was dan de Staatsveiligheid in haar rapport bekend durfde te maken. Niet alleen had ze deelgenomen aan manifestaties van TAK en Voorpost, ze stond op 4 november 1993, op haar vijftiende, ook op de eerste rij om in het centrum van Antwerpen de blijde intrede van koning Albert en koningin Paola te verstoren. Wij lezen opnieuw voor: ‘ Wetend dat Urban Trad op 24 mei in Riga wordt geacht België te vertegenwoordigen, zullen sommige politici – zeker aan Franstalige zijde- wellicht maar al te opgelucht zijn dat ze dit niet een week voor het festival hoefden te vernemen.’

Wij leren verder dat vader Collier jarenlang het beruchte VMO-café ‘De Leeuw van Vlaanderen’ openhield, dat Soetkin getrouwd is geweest met de zoon van VMO-vechtersbaas Xavier Buisseret, en dat haar hele familie in het Vlaams Blok van het Waasland actief is.

Een andere krant zou het hierbij laten, punt gescoord. Maar een open geest belieft meer, en dus duikt De Morgen ook nog even in de onfrisse geschiedenis van de groep Laïs, waarbij Soetkin Collier ooit debuteerde. Volgens De Morgen was Laïs niet meer of niet minder dan het huiskoor van de NSDAP. De hele volksmuziek was trouwens terug te brengen tot kringen van neofascisten.

‘ Ze waren bij Laïs met drie zangeressen uit een Vlaams-Nationaal milieu‘, citeert de krant ‘een verbitterde insider’ van de Nationalistische Studentenvereniging (NSV). ‘ Waar denkt u dat ze anders hun belangstelling voor oude Vlaamse en middeleeuwse gezangen vandaan hebben? Zowel Soetkin Collier als Annelies Brosens en Jorunn Bauweraerts waren actief bij ons. Voor Jorunn en Annelies was het niet zo moeilijk om dat even af te zweren, zij kwamen nooit in een politiecombi terecht. Voor Soetkin lag dat anders. Hun gezamenlijk politiek verleden was en is hét geheim van Laïs. Het is opvallend hoe krampachtig de huidige Laïs-meisjes al jarenlang onder druk van hun management hun roots moeten verloochenen.’

Die lange rokken, brede heupen, en gebreide kousen zijn dus minder onschuldig dan men op het eerste gezicht zou denken. En het is niet de minste die het verder in het artikel bevestigt: pater Luc Versteylen! De stichter van Agalev, en van seks met propere woorden. Hij is, althans volgens De Morgen, vriend aan huis bij de Laïs-zangeressen en hun zwarte families. Versteylen nuanceert wel dat zowel Soetkin als Annelies en Jorunn met hun nazistische verleden hebben gebroken, maar paters zijn nooit te vertrouwen. Zeker niet als ze zoals Versteylen tot de jezuïetenorde behoren en lid zijn geweest van het Verdinaso. Dat maakt zijn getuigenis, in deze context, per definitie verdacht.

En dus draait De Morgen nog wat dieper in het baggerslib dat in Doel en Kieldrecht is afgezet, en deelt ons mee dat de Laïs-dames niet enkel lid waren van het NSV, maar dat ze ook zangles kregen op de met heidense rituelen gelardeerde midzomerfeesten van Wim Verreycken, en dat de vader van Jorunn Bauweraerts doedelzak speelde op het midwinterconcert in Kalmthout.

Later werd dit in een recht van antwoord allemaal ontkend en weerlegd door de betrokken zangeressen, en moest De Morgen tot tweemaal toe excuses publiceren, maar daardoor mag men zich niet laten afleiden: die folk is niets anders dan de marsmuziek van het Vlaams Belang.

Het is dus een lovenswaardig initiatief van de Staatsveiligheid om deze keer geen enkel risico te nemen, en een geheim agent met de subtiele codenaam Soetkin preventief in dit nieuwe verdachte ensemble te laten infiltreren. We kunnen toch bezwaarlijk een groep neonazi’s naar Belgrado sturen, tien jaar nadat die stad is plat- gebombardeerd op aanstoken van Willy Claes en Mark Eyskens. En vier maanden nadat Karel De Gucht op de eerste rij stond om de Serviërs ook nog een provincie af te nemen. Dan is men verwonderd als die mensen kwaad worden.

Voor wie dat vergeten zou zijn, brengen wij ook graag in herinnering dat de beruchte NAVO- airstrikes op Belgrado destijds geleid werden door Frank Dewinne. Hij was ter plaatse als bevelvoerder van het 349e smaldeel uit Kleine Brogel, dat met twee propellervliegtuigen deelnam aan de luchtoperaties van de Allied Forces. De andere toestellen waren helaas vernield tijdens een bestorming van de basis door Kabouter Drift uit Laakdal.

We staan dus zo al niet te best aangeschreven in Belgrado. Hopelijk slaagt de Staatsveiligheid erin om tijdig het extreemrechtse karakter van Ishtar bloot te leggen, en kan de VRT alsnog Sandrine afvaardigen. Onze eerste gekleurde deelneemster sinds Nicole en Hugo.

dO 13 03

Terzake is voorzeker het enige actualiteitenmagazine ter wereld met een stand-upcomedian in vaste loondienst: Tim Pauwels, zijn eigen grootste fan. Wat die jongen de laatste maanden allemaal uit zijn nek heeft gekletst, en dat toontje waarop, dat zie je nergens.

Nu excelleert Terzake in wel meer domeinen, bijvoorbeeld dat van de onbeschoftheid der presentatoren. Men merkt de hand van de trainer, Siegfried Bracke. Wiens afwezigheid op het scherm, tussen twee haakjes, nog niemand heeft gestoord. Wij hebben de voorbije maanden elk interview in Terzake bekeken met de chronometer in de hand, en zorgvuldig genoteerd na hoeveel seconden de gast in de rede werd gevallen.

Emmanuel Rottey blijkt de bleu van het kwintet: hij laat zijn gesprekspartners soms negen seconden aan het woord. Op een avond twaalf, een eeuwigheid. Maar dat kon ook zijn omdat ze zijn microfoon weer eens niet tijdig hadden opengedraaid. Er is sinds de grote technologische revolutie van juli vorig jaar op de VRT niet één Journaal of Terzake uitgezonden zonder dat minstens één keer de verkeerde microfoon werd opengezet, of de juiste te laat. Dat is echt onwaarschijnlijk.

Daarnaast beginnen filmpjes te vroeg of te laat of gewoon niet, en áls het al effectief het onderwerp is dat werd aangekondigd, mogen we niet klagen. Het geluid erbij valt weg of we krijgen maar één kanaal te horen, met dus alleen de achtergrond of alleen het ingelezen commentaar. Begin- en eindbeeld zijn er meestal met tape bij gekleefd.

De presentator kijkt naar de verkeerde camera, in élke aflevering is het van dat. De tussenjingles doen het niet, de onderschriften vallen weg, er wordt niet vermeld welke geïnterviewde aan het woord is… zelfs op de regionale omroepen van Togo zie je niet zo veel geknoei. Geregeld beginnen de uitzendingen met vijf of tien minuten vertraging. Eén dag met bijna twintig. En u en ik maar belastinggeld afdragen. Hoeveel gingen ze ook weer te kort hebben? Was het geen 60 miljoen euro?

Aan de ongemanierdheid van de presentatoren van Terzake zal het niet liggen. Lisbeth Imbo onderbreekt haar bezoekers voorlopig pas na gemiddeld zeven seconden, maar de dag dat ze haar hoofd flink recht houdt in plaats van in een hoek van tweeënzeventig graden, kan dat beter.

Kathleen Cools, gestimuleerd door het feit dat de collega’s van Duiding heel wat minder stinken dan die van het Journaal, onderbreekt na vijf seconden. Annelies Beck, Bieke uit FC De Kampioenen, klokt af op vier. Maar de grofste van allen, horum omnium, is Lieven Verstraete: hij ontneemt de gasten het woord na gemiddeld anderhalve seconde. Ooit mocht een uitgenodigde expert helemaal niets zeggen. Vooraleer hij lucht had kunnen happen, had Verstraete zelf al het antwoord gegeven dat hij wilde horen, en ook de volgende vraag al gesteld. Die duurde één minuut zestien.

Zou er op die VRT geen enkele hiërarchische overste zijn met nog genoeg opvoeding en gezag om daar paal en perk aan te stellen?

zO 16 03

Staf Demotte! In Flikken. Kent u één enkel politiefeuilleton, op de hele schotel, waarin de anatoom-patholoog geen zelfingenomen kwast is die door zijn gebrek aan respect de hoofdinspecteur vreselijk irriteert, maar wel altijd met een wonderlijke vondst kom aandragen? Een miniem splintertje glas in de zool van het slachtoffer, dat afkomstig moet zijn van de wijzerplaat van een zeer zeldzaam horl… Die scenaristen stelen van elkaar als de raven. Zouden beter worden gearresteerd door hun eigen personages.

Nu dus weer Demotte. Niet Demot. Mensen, mensen. Gelukkig ziet blinde Pierre weer. Kan hij tenminste proberen om zijn zoon en zijn dochter van elkaar af te houden. Britt, sofort anmelden!

door Koen Meulenaere