Omdat het een deel wil van de grote Chinese koek legt ook Google zichzelf aan banden.

De winst leek snel duidelijk. De opkomst en de groei van het world wide web betekenden niet minder dan de ultieme triomf van de vrijheid van meningsuiting. Het internet maakte informatie zo gemakkelijk bereikbaar dat geen dictator nog zou kunnen verhinderen dat mensen zouden weten wat er echt in hun land gebeurt.

Het leek daarbij absurd te denken dat internetbedrijven zelf zouden knippen in wat ze de gebruiker te bieden hebben. Daar leven ze namelijk van. Toch is het precies dat wat op grote schaal in de Chinese Volksrepubliek gebeurt. Van onder meer Yahoo en MSN is al langer bekend dat ze in dat land met de overheid samenwerken. Vorige week lanceerde ook Google zijn Chinese zoekmachine, na een akkoord met de regering in Peking. Dat kan voor het bedrijf lonend zijn. De Chinese internetmarkt is met meer dan 100 miljoen gebruikers de snelst groeiende en de meest lucratieve ter wereld.

De Amerikaanse zoekrobot van Google werd tot nog toe regelmatig door de Chinese overheid geblokkeerd. Omdat het nu met servers op het Chinese vasteland mag werken, zal Google.cn in ruil daarvoor de resultaten van zijn zoekmachine censureren. De internetreus zal mensen die woorden zoals ‘democratie’, ‘mensenrechten’, ‘Tibet’ of ‘Taiwan’ intikken automatisch naar de officiële Chinese standpunten over die onderwerpen sturen.

In tegenstelling tot zijn concurrenten Yahoo en MSN zal Google wel vermelden dat de gebruiker niet alle informatie krijgt die hij heeft gevraagd. Het bedrijf zal in China ook geen andere internetdiensten zoals e-mail aanbieden, om te vermijden dat het de identiteit van gebruikers aan de overheid moet prijsgeven. Yahoo kwam vorig jaar in september nog in opspraak omdat informatie van het bedrijf aan de Chinese regering leidde tot de arrestatie van een dissidente Chinese journalist. Dit soort van overeenkomsten met het Chinese regime zijn niet waardevrij.

Google weet zeer goed waar dit over gaat. Het verzet zich als enig groot Amerikaans internetbedrijf tegen een vraag van de regering in Washington om de overheid inzage te geven in het internetgedrag van zijn gebruikers. Die wil de toegang tot pornosites alleen toelaten aan mensen die zich daarvoor registreren en zich dus bekendmaken. Die vraag is, volgens het Amerikaanse Hooggerechtshof zelf, ongrondwettelijk. Het nieuws dat de overheid in het kader van de strijd tegen het terrorisme op grote schaal het elektronische verkeer controleert, ging vorig jaar als een schok door het land. Mensen vrezen stilaan dat het intikken van een verkeerd woord hen grote problemen kan bezorgen.

Op het World Economic Forum in Davos verdedigde Bill Gates de beslissing van Google om in China aan zelfcensuur te doen. Dat is niet gek: zijn eigen MSN gaat al jaren veel verder. Op deze manier, redeneerde Gates, krijgen de Chinezen hoe dan ook toegang tot meer informatie dan ooit tevoren. Daarmee wordt opnieuw bewezen dat de herauten van het vrije ondernemerschap het begrip vrijheid beperkt interpreteren. Als er geld mee gemoeid is, gelden er toch andere regels.

HUBERT VAN HUMBEECK