Een behoorlijke job verwerven op de krappe arbeidsmarkt is almaar moeilijker. Zelfstandig beginnen ondernemen, kan een uitweg zijn. In dat geval beperkt de franchiseformule de commerciële risico’s.
?NEGEN jaar geleden begon ik met nul frank. Dat kan nu niet meer. Tegenwoordig eist de franchisegever van de franchisenemer een investering met eigen kapitaal. Maar een franchisezaak uitbaten, geeft een gevoel van commerciële veiligheid,? getuigt Wim De Bondt, uitbater van Electro-Cash in Opwijk. ?Ik zou het trouwens in de huidige economische omstandigheden als volledig zelfstandig ondernemer nooit aandurven. Franchise verzoent de attractieve en de beangstigende kanten van het zelfstandig ondernemen. Ik kan terugvallen op de logistiek van een distributieketen en ik kan verkopen onder de dekking van een bekend logo.?
?Franchise is de samenwerking tussen een ontwikkelaar van een commercieel concept en een zelfstandige die het concept lokaal uitbaat,? verduidelijkt Pierre Jeanmart, voorzitter van de Belgische Franchise Federatie. ?De formule associeert de notoriteit, de knowhow en de ervaring van een groot bedrijf met de bekwaamheid en het dynamisme van een zelfstandig ondernemer. Hierdoor kan die zijn zaak met meer kansen op succes uitbaten. Hoewel, wie iets onderneemt, kan het risico niet helemaal uitsluiten. De slaagkansen van een franchise liggen hoger dan bij een klassieke zelfstandige zaak. Studies tonen aan dat 90 procent van de franchisenemers slaagt, terwijl van de klassieke zelfstandigen die zonder steun een zaak opstarten dertig procent binnen vijf jaar over de kop gaat. De commerciële risico’s zijn beperkter, omdat de franchisenemer geen alleenstaand handelaar is, maar een groep achter zich heeft. Hij moet niet alles op zijn eentje opnieuw uitvinden en onberekenbare risico’s nemen. Met de ruggensteun van ervaren managers kan hij zijn zaak snel van de grond doen komen.
Bovendien is de continuïteit in een context van macro-economische marktevoluties beter gegarandeerd in een groep die over de nodige marktinformatie beschikt. Nieuwe producten of projecten testen we eerst uit in een modelwinkel. De franchiseformule is een partnerschap waarbij beide partners een complementaire rol spelen. Wij bieden als franchisegever de nodige bijstand omdat we er alle belang bij hebben dat de franchisenemer slaagt. Hij respecteert op zijn beurt de strategie, het imago en de commerciële normen van het logo waaronder hij werkt.?
VERPAKTE LUCHT.
Wim De Bondt : ?De relatie tussen franchisegever en -nemer is de jongste jaren enorm geëvolueerd. Vroeger ging het er amateuristisch aan toe. Ten hoogste was er om de maand een aankoopvergadering. Nu is er een professionele service aan de franchisenemers met product- en verkoopopleidingen. Er is voorts een gemeenschappelijk net voor administratieve ondersteuning, informatica en communicatie. Ik ben tevreden over de formule. Een kleine winkelier kan niet zelf met alle leveranciers onderhandelen over de aankoopprijs. De franchisegever doet dat voor de franchisenemers. Hij bedingt voor de hele keten de beste prijzen voor een gamma van uitgeteste producten met een goede faam. Aan de ene kant ben ik weliswaar afhankelijk van de franchisegever, maar aan de andere kant behoud ik toch genoeg vrijheid en zelfstandigheid om intern mijn zaak te leiden. Verkopen is uiteindelijk mijn taak.?
Gebruik maken van de handelsnaam, het logo, het commercieel concept en de service van de franchisegever heeft een prijs. De franchisenemer betaalt de franchisegever eerst een instapvergoeding. Bij Electro-Cash een vast bedrag van 450.000 frank. Hierna betaalt hij royalty’s, meestal twee à vijf procent van de omzet. Daarbij heeft hij nog andere verplichtingen, zoals onder meer het aanvaarden van toezicht van de franchisegever op het beheer en op de rekeningen, het halen van een afgesproken minimumresultaat en het afstaan van een forfaitaire bijdrage voor het gemeenschappelijk reclamebudget.
Bij de Belgische Franchise Federatie (BFF) staan de verplichtingen van de franchisenemers én -gevers in een Europese deontologische erecode, een soort kwaliteitslabel. Dat is althans de regel bij het veertigtal franchisegevers op de ruim 150 die de strenge toetredingsregels van de federatie onderschrijven. De andere franchiseurs zijn vrij, in de breedste betekenis van het woord. Omdat er in België geen specifieke wetgeving voor franchisepraktijken bestaat, past de federatie zoveel mogelijk de principes van de Franse loi-Doubin toe. De franchisenemer krijgt hierbij klare precontractuele informatie. Zo groeit het vertrouwen en worden misbruiken vermeden. Een tijd geleden doken namelijk in Frankrijk verdachte franchisegevers op. Verkoopketens schoten snel uit de grond maar gingen even snel weer over de kop omdat de beloften en de bijstand van de franchisegevers verpakte lucht bleken. Daardoor zakte het aantal franchisegevers van 700 tot de huidige 470.
MODELWINKEL.
Voor de opening van een nieuwe zaak houdt een BFF-franchisegever een marktonderzoek, maakt een exact investeringsbudget op en staat in voor de vorming van de franchisenemer en zijn personeel. Na de opening onderhoudt hij een regelmatige communicatie over tarieven, prijsaanwijzingen, nieuwigheden of veranderingen, verleent assistentie en is verantwoordelijk voor de kwaliteitscontrole. In de praktijk organiseert de franchisegever zelfs de aankoop van allerlei kantoorbenodigdheden, van potloden tot papier.
Voor een keten als Electro-Cash, met weldra dertig verkooppunten, omvat de bijstand van de franchisegever een half jaar durende opleiding van de kandidaat-franchisenemer in de modelwinkel. Daar wordt hij ingewijd in de verkoop van elektrohuishoudtoestellen, uitgeruste keukens en het bedrijfsbeheer. Pas na wederzijdse tevredenheid wordt de samenwerking voortgezet. De eigenlijke overeenkomst loopt over zes jaar. Wie bij deze franchisegever een partnerschap wil aangaan, moet een vierde van de investering betaalklaar in zijn safe hebben. Op een totale investering van gemiddeld twaalf miljoen, stock inbegrepen, moet hij drie miljoen uit eigen fondsen halen. De rest kan hij lenen. De franchisegever stelt samen met de investeerder een financieel plan op.
In vergelijking met een verkoopketen van filiaalhouders biedt de franchiseformule meer voordelen. ?Wie met filialen werkt, moet alles zelf bekostigen en zijn filiaalhouders als werknemers betalen. Wie daarentegen een zelfstandig ondernemer met harde commerciële argumenten kan overtuigen, krijgt een dynamische partner die bereid is zijn eigen geld te investeren,? zegt Jeanmart. ?Zo kan een franchisegever blijven investeren in de evolutie van een concept en de bijhorende knowhow. De franchisenemers kopen winkelruimte. Samen breiden ze het net uit. De overeenkomst wint aan stabiliteit als de franchisenemer goed zijn brood verdient. Daarom hecht ik veel belang aan goede en plezierige relaties met mijn franchisenemers. Dat lukt enkel als deskundige en bekwame mensen het net bemannen. Belangrijk is ook dat franchisenemers zich aan de afspraken houden. Soms duiken problemen op met te ondernemende zelfstandigen, die menen hun zaken beter of in elk geval anders te kunnen behartigen dan contractueel is vastgelegd. Hieruit ontstaan natuurlijk conflicten.?
SENIOREN.
De jongste jaren merken de franchisegevers een nieuwe trend op bij de kandidaat-franchisenemers. Wellicht ligt de economische crisis aan de basis ervan. Een eerste groep kandidaten bestaat uit veertig- tot vijftigjarige kaderleden, die door crisisomstandigheden moesten afvloeien. Ze vinden als loontrekkende geen plaats meer op de arbeidsmarkt. Ze beschikken wel over een klein kapitaal, aangedikt door een royale ontslagvergoeding, en ze willen een eigen zaak beginnen. Voor die zelfstandige ondernemers in spe blijkt de franchiseformule aantrekkelijk wegens de beperking van de risico’s. Een tweede groep kandidaten uit dezelfde leeftijdsgroep wil het voortijdig ontslag uit de kaderfunctie niet afwachten. Ze hebben hun geloof in hun bedrijf verloren omdat het hen geen veilige fin de carrière kan garanderen. Intussen hebben ze ook een pas afgestudeerde maar werkloze zoon of dochter. Als ze via de franchiseformule een eigen zaak beginnen, met een minimale investering en een professionele begeleiding, geven ze zichzelf en hun kind werk.
In Brussel werd onlangs het zesde Europees congres over franchise gehouden. Het behandelde vooral juridische aspecten. ?Toch waren de deelnemers het er ook over eens dat franchise tal van nieuwe jobs kan scheppen voor ondernemende kleine zelfstandigen,? besluit Jeanmart. ?In de dienstenfranchise neemt de service aan senioren enorm toe. Er zijn kansen voor boodschappers tot bejaardenbegeleiders. Maar ook in andere takken liggen kansen. Ikzelf laat mijn auto schoonmaken door een ambulante carwash. Tal van nieuwe beroepen liggen in het bereik van wie zich soepel en creatief opstelt. De parachute van de franchiseformule is meegenomen. Maar we moeten vooral in het verstarde Europa de ondernemersgeest opnieuw tot leven roepen.?
Gaby De Moor
Franchisezaken zijn niet uit winkelstraten weg te denken.
De Quick-keten : zelfstandigen in één groep.
