De paarse regeringen onder leiding van Guy Verhofstadt hebben veel vaker een begrotingstekort geboekt dan ze ons altijd wilden doen geloven. En de regering-Leterme jongleert in de aanloop naar de begroting 2009 ook al met cijfers.
door Ewald Pironet
Het was een klein stukje in de krant De Tijd, en het ging verloren in de heisa rond de nationalisering van de financiële instellingen Fortis en Dexia. Maar wat daar stond, woensdag 1 oktober op pagina 13, is schokkend: de paarse regeringen van toenmalig premier Guy Verhofstadt (Open VLD) hebben ons jarenlang voorgelogen over de begrotingscijfers.
Paars heeft zich altijd op de borst geklopt: het had steeds een begrotingsevenwicht bereikt, alleen in 2005 was er een begrotingstekort. Eurostat, het statistisch bureau van de Europese Unie, heeft dat eens bekeken en suggereerde vervolgens om de begrotingscijfers aan te passen. Resultaat: vijf van de acht begrotingen van Paars eindigen nu met een tekort: de jaren 2002, 2003, 2004, 2005 en 2007. Alleen in 2000, 2001 en 2006 was er echt een begrotingsoverschot.
Johan Vande Lanotte (SP.A) was van 1999 tot 2005 minister van Begroting. Toen hij partijvoorzitter werd, volgde Freya Vanden Bossche hem officieel op, maar iedereen weet dat Vande Lanotte feitelijk de touwtjes in handen bleef houden. En in plaats van zich nu heel gedeisd te houden, wou net hij in de jongste Knack uitleggen waarom het budgettaire gegoochel van Leterme hem de gordijnen injaagt. En juist die man wil niet horen over de door Paars gemiste historische kansen, dankzij rentemeevallers en economische groei, om een spaarpot tegen de vergrijzing aan te leggen. En precies hij ziet er nog steeds geen probleem in dat Paars zijn toevlucht nam tot eenmalige maatregelen om de begroting enigszins te doen kloppen. De voormalige minister van Begroting noemt die hele discussie zelfs ‘fake’. Blijkt nu dat de begrotingsevenwichten die onder zijn verantwoordelijkheid bereikt werden fake waren.
Premier Yves Leterme (CD&V) maakt in de aanloop van de begroting 2009 dezelfde fouten: hij jongleert met allerlei cijfers, waarmee hij de waarheid geweld aandoet. Dat is trouwens niet de eerste keer. Herinner u hoe de premier maandenlang volhield dat onze economie met 1,9 procent zou groeien, terwijl iedereen hem erop wees dat dit cijfer veel te hoog gegrepen was. Of denk aan zijn ontkenning van de zwart op wit gedrukte bedragen voor externe consultants voor de premier en zijn ministers. Of zijn uitleg dat een stijging van de belastingdruk van 46,6 procent van het bbp vorig jaar naar 47,2 procent in 2011 eigenlijk geen stijging is.
En nu, met de begroting 2009, is het weer van dat. Nauwelijks veertien dagen geleden schreef Knack als allereerste dat de regering niet 5 miljard maar 7 miljard euro moet vinden om haar begroting van 2009 op het spoor te houden. De krant De Standaard confronteerde de premier met dat cijfer, maar die wou dat niet gezegd hebben en antwoordde: ‘Ik doe niet aan een beleid op basis van gazettenpraat.’ Dat is natuurlijk verstandig. Alleen, die 7 miljard is allesbehalve ‘gazettenpraat’, maar wel een feit. Dat moest ook De Standaard bevestigen toen het een week later kopte: ‘Leterme I zoekt 7,4 miljard’ en dat op basis van een nota van de Overheidsdienst Budget.
Zo langzamerhand rijst de vraag: wanneer zal een Belgische regering de bevolking nog eens ernstig nemen? Wanneer zal ze nog eens een begroting opstellen vertrekkend van waarheidsgetrouwe, realistische cijfers? En wanneer zal ze ons niet meer voorliegen over de uiteindelijk behaalde begrotingscijfers? In 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007 en 2008 was dat niet het geval. Voor 2009 zijn we op dezelfde weg.
