Factchecker

‘Eerst onze mensen’ is de slogan waarmee Vlaams Belang naar de verkiezingen van 14 oktober trekt, zo maakte voorzitter Tom Van Grieken vorige week bekend. Dat zijn partij daarmee geen nieuw geluid laat horen, vond Van Grieken logisch: ‘Er is de afgelopen jaren gewoon niets veranderd.’ In verkiezingsdrukwerk dat de partij in juni al verspreidde, neemt ze met name het asielbeleid van de regering-Michel in het vizier: ‘Asielzoeker kost maandelijks tot 2255 euro’, luidt de kop van een kort stuk.

‘Dat kunnen we althans concluderen uit een recente studie van het Rekenhof over de opvangkost van asielzoekers’, lezen we. ‘De kost per dag hangt sterk af van de partner die asielzoekers opvangt. Zo zijn er naast publieke actoren als Fedasil ook private opvangcentra die tegen commerciële tarieven opvang bieden. Zo kostte de opvang bij vzw Synergie per dag 74 euro. Dat is 2255 euro per maand of 27.068 euro per jaar. Wetende dat het gemiddeld pensioen amper 1200 euro bedraagt, zijn dat hallucinante cijfers.’

Onder het stuk staat een samenvatting in tabelvorm. ‘Gemiddeld pensioen: 1200 euro. Maandelijkse kost asielzoeker: 2255 euro.’ Dat bedrag dook vorige week ook op in De Standaard. Klopt het? En zo ja, wat krijgt de betrokkene daar dan voor?

Het rapport van het Rekenhof waarnaar Vlaams Belang verwijst, is verschenen in oktober 2017 en geeft een overzichtstabel met de ‘reële gemiddelde kostprijs’ (RGK) van de opvang van een asielzoeker, naargelang waar die gebeurt, met cijfers over de periode 2013-2015. De RGK is ‘de kostprijs per opgevangen asielzoeker per dag voor elke organisator’, lezen we. Die is volgens het Rekenhof boekhoudkundig ‘niet perfect vergelijkbaar tussen verschillende organisatoren’, maar ‘wordt berekend door de totale kostprijs te delen door het aantal dagen per jaar en het aantal bezette plaatsen’.

In de meeste van de veertien gevallen ligt de RGK tussen de 40 en 50 euro, maar ook het bedrag dat Vlaams Belang noemt staat erin. Het was het hoogste in 2015, het ging inderdaad om 74,16 euro, bij Synergie 14 in Brussel.

Voor duiding kloppen we aan bij Myria, het Federaal Migratiecentrum, dat jaarlijks het rapport Migratie in cijfers en rechten publiceert, maar dat stuurt ons, net als het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA), door naar Fedasil, dat de opvang in heel België regelt. Mieke Candaele, communicatiedirecteur, verduidelijkt dat Synergie 14 gespecialiseerde opvang biedt voor alleenstaande minderjarigen in een crisissituatie: ‘Die hebben uiteraard meer begeleiding nodig. In totaal gaat het om 10 plaatsen, op een opvangnetwerk van ruim 20.800 plaatsen.’

Maandelijkse kost asielzoeker: 2255 euro’ – Vlaams Belang

‘Vlaams Belang haalt de duurste plaatsen eruit en doet die kostprijs vervolgens uitschijnen als de norm’, concludeert Candaele. ‘Maar de overgrote meerderheid van de plaatsen kost vandaag minder dan 50 euro per dag.’ Verrekend in dat bedrag zijn onder meer voeding, huur en onderhoud van gebouwen, en de loonkosten van het personeel dat de opvang in de praktijk brengt. Asielzoekers krijgen er, sloganesk gezegd, ‘bed, bad en brood’ voor – ‘én begeleiding’, beklemtoont Candaele.

Dat Vlaams Belang de kostprijs van asielopvang vergelijkt met het gemiddelde pensioen, vindt Candaele te gek voor woorden. ‘Niet alleen zijn er veel meer gepensioneerden dan asielzoekers, de opvang van die asielzoekers is ook relatief beperkt in de tijd.’ De gemiddeld verblijfsduur is volgens Candaele nu 9 à 12 maanden.

conclusie

Knack beoordeelt de stelling als grotendeels onwaar. Het bedrag dat Vlaams Belang als norm doet uitschijnen, is gebaseerd op de hoogste opvangkosten, die gelden voor een minieme groep van alleenstaande minderjarige asielzoekers.