‘Precies omdat verliefdheid maatschappelijk zo hoog aangeschreven staat, denken veel mensen: de vonk moet tijdens de eerste date overslaan, anders zit het niet goed.’ Terwijl dat absoluut niet waar is, zei therapeute Ilse Reynders van het relatiebureau Altero in De Morgen in de aanloop naar Valentijn. ‘De klik kan ook later komen. De meeste relaties ontstaan zónder emotionele blikseminslag. Nauwelijks 37 procent van de mensen die vandaag een gelukkige relatie hebben, was van in het begin verliefd op hun partner.’
Dat maar ruim een op de drie ‘van in het begin verliefd’ was, strookt niet met het romantische ideaal. Klopt het?
‘Als je de stelling isoleert, lijkt het alsof die andere 63 procent puur rationeel in de relatie is gestapt. Dat bedoel ik niet’, zegt Reynders. ‘Ook zij waren verliefd. Maar bij slechts 37 procent was het liefde op het eerste gezicht.’
Ze noemt het cijfer als argument om bij daten bijvoorbeeld niet te snel conclusies te trekken. ‘Vaak zeggen mensen: het was een fijn gesprek, boeiende persoon, maar niet meer dan dat. Wel, ik pleit ervoor om elkaar dan beter te leren kennen en te zien of er iets kan groeien.’
Als bron voor de 37 procent verwijst Reynders naar een studie van psychologen Dick Barelds en Pieternel Barelds-Dijkstra van de Rijksuniversiteit Groningen, die in 2007 in het vakblad Journal of Social and Personal Relationship verscheen. Het doel daarvan was niet inschatten hoeveel langdurige relaties ooit zijn begonnen met liefde op het eerste gezicht. Wel wilden de onderzoekers nagaan of, en zo ja hoe zo’n bliksemstart op termijn de relatiekwaliteit beïnvloedt.
Het cijfer staat er bij benadering in. Willekeurig selecteerden ze 137 getrouwde en samenwonende stellen die gemiddeld 25 jaar samen waren. Met de vraag naar hoe hun relatie ooit was begonnen, vielen de respondenten uiteen in drie groepen: 23 procent ‘waren eerst vrienden vooraleer ze geliefden werden’; 34 procent ‘kenden elkaar al wat en werden relatief snel daarna verliefd’; en voor 43 procent was het ‘liefde op het eerste gezicht’.
Vergeleken met ander onderzoek is dat hoog, zegt relatietherapeute Rika Ponnet. Volgens een recenter survey bij een groter sample van 493 koppels, door psychologe Ayala Malach-Pines van Ben Gurion University in Israël, is het maar 11 procent.
Ook vijf andere experten die we benaderden, reageren voorzichtig. ‘Afhankelijk van waar, bij wie en hoe je het meet, varieert het aantal tussen grofweg 10 en 40 procent’, stelt professor relatie- en gezinsstudies Lesley Verhofstadt van de UGent. ‘Wat we wel zeker weten, is dat relaties die begonnen zijn met liefde op het eerste gezicht niet duurzamer zijn dan andere. De scheidingspercentages zijn er even hoog.’
Dat mensen geen betere keuze maken op het eerste dan op het tweede gezicht, sluit aan bij het onderzoek van Barelds en Barelds-Dijkstra. ‘Hoewel ze (qua persoonlijkheid, nvdr) minder op elkaar lijken dan partners in de “eerst-vriendenrelaties”, ervaren de “lovers at first sight“geen lagere relatiekwaliteit, net zomin als de tussengroep’, concludeerden de onderzoekers.
Liefde op het eerste gezicht zegt niets over hoelang relaties duren of hoe gelukkig partners erin zijn.
Conclusie:
Knack beoordeelt de stelling als grotendeels waar. Dat er bij 37 procent van wie vandaag een gelukkige relatie heeft sprake was van liefde op het eerste gezicht, lijkt ruim bemeten. Maar het valt binnen de marge van 10 à 40 procent die volgens wetenschappers de beste schatting is.
GROTENDEELS WAAR
Jan Jagers
‘Nauwelijks 37 procent van de mensen die vandaag een gelukkige relatie hebben, was van in het begin verliefd op hun partner’ Relatietherapeute ILSE REYNDERS, in De Morgen.
