‘Eindelijk is het bewezen: mannen zijn vergeetachtiger dan vrouwen.’ Dat meldde onlangs scientias.nl, verwijzend naar een publicatie over Noors onderzoek in BMC Psychology. ‘Verrassend om te zien’, zo zei dokter Jostein Holmen, auteur van de publicatie en professor publieke gezondheidskunde van de Norwegian University of Science and Technology (NTNU) op de wetenschapsnieuwssite. ‘Dit is nog niet eerder vastgesteld.’
Dat laatste klopt. ‘Maar over de grond van de zaak tasten we in het duister’, benadrukt Holmen aan de telefoon vanuit Trondheim. ‘Dat mannen vergeetachtiger zijn dan vrouwen, is hun eigen subjectieve inschatting. Een conclusie uit antwoorden over hoe 37.000 Noren hun geheugen en de evolutie ervan ervaren. Niet het besluit van een objectieve geheugentest.’
Terwijl Holmen bij zijn stelling blijft dat er ‘écht een verschil’ is, beklemtonen collega-experts in de lage landen dat er geen anatomische verklaring is die dat verschil kan ondersteunen. ‘Dit onderzoek toont alleen aan dat mannen meer klagen’, oordeelt neurobioloog Dick Swaab, emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. ‘Meer niet. Misschien is het probleem zelfs omgekeerd en hebben vrouwen, zoals cijfers over geheugendeficiëntie aantonen, meer problemen dan mannen.’ Als ambassadeur van het Jaar van het Brein geeft Swaab in Maastricht, op 12 maart tijdens de Nederlandse Brain Awareness Week, een lezing over geslachtsverschillen. ‘In het brein zijn er honderden, misschien wel duizenden van die verschillen gevonden. Maar geen enkel dat aangeeft of – en zo ja, waarom – mannen een slechter geheugen zouden hebben.’
Biologisch psycholoog Rudi D’Hooge (KU Leuven) beaamt dat. En toch geven psychologische studies aan dat vrouwen bij sommige geheugentaken beter presteren en mannen bij andere, zo blijkt. ‘Hoe verbaler een taak, hoe groter het sekseverschil uitvalt in het voordeel van vrouwen’, zegt psycholoog Tom Beckers (KU Leuven). ‘Een lijstje met woorden onthouden en reproduceren, kunnen vrouwen bijvoorbeeld beter. Het verschil is niet groot, maar wel consistent. Ook kunnen vrouwen in de regel beter gezichten onthouden dan mannen.’ In visueel-ruimtelijke oriëntatietaken, zoals de weg terugvinden in een doolhof zonder landmarks, presteren mannen dan weer beter.
En of ze vergeetachtiger zijn? ‘Dat denk ik niet’, zegt Beckers. ‘Als je de literatuur samenvat, doen vrouwen het meestal beter dan mannen, maar dat komt bovenal doordat vrouwen initieel meer informatie opslaan. Wat mannen hebben opgeslagen, onthouden ze even goed als vrouwen.’
Is de occasionele wrevel over manlief die weer iets vergeten heeft dan onterecht? Beckers lacht. ‘De psycholoog zegt: dat is niet waar. Hij heeft het om te beginnen nooit opgeslagen. Links erin, rechts eruit, einde verhaal.’
Los van dat cliché slaat een mens vooral datgene op waar hij of zij aandacht aan besteedt, benadrukt Beckers nog. En dat in de psychologie een – in dezen pretbedervende – algemene regel geldt: ‘Verschillen tussen individuen zijn altijd groter dan die tussen geslachten.’
www.jaarvanhetbrein.com
Conclusie:
Uit psychologisch onderzoek blijkt dat vrouwen in sommige geheugentaken beter zijn dan mannen en vice versa. Mannen vergeten niet meer of sneller dan vrouwen, maar ze luisteren doorgaans wel selectiever, zo verzekeren (bij toeval mannelijke) experts. Daarom oordeelt Knack: grotendeels onwaar.
GROTENDEELS ONWAAR
Jan Jagers
‘Mannen zijn vergeetachtiger dan vrouwen’ Professor publieke gezondheidskunde JOSTEIN HOLMEN (NTNU Trondheim), op scientias.nl.
