Algemeen Dagblad, naar een rapport van het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Overweegt u met de jaarwende om te stoppen met roken? In 2013 gebruikte naar schatting 2 procent van alle rokers in ons land een elektronische sigaret. Terwijl gewone sigaretten wetenschappelijk bewezen kankerverwekkend zijn, wordt over e-sigaretten warm en koud geblazen. Producenten benadrukken dat het ‘niet bewezen is dat ze schadelijk zijn’, maar het Nederlandse Algemeen Dagblad betitelt ze als’levensgevaarlijk’, overdreven scherp naar een rapport van het RIVM, de Nederlandse gezondheidsraad.
Schaden e-sigaretten de gezondheid? Wat zijn de risico’s en hoe groot zijn ze?
In tegenstelling tot een gewone sigaret verbrandt een e-sigaret geen tabak. E-sigaretten zijn verdampers met een batterij en gloeidraad, die bij een trekje een vloeistof vernevelen. Omdat ze geen tabak verbranden, komt er geen teer, geen koolstofmonoxide (CO) en zelfs – als je ‘vullingen’ zonder nicotine kiest – geen nicotine in je lichaam.
Er is onvoldoende onderzoek voorhanden om te kunnen besluiten dat e-sigaretten veilig zijn. Maar ze zijn zeker veel minder schadelijk dan traditionele sigaretten. ‘Honderd keer minder’, zeggen voorstanders. Maar geen van de vier geraadpleegde experts kan dat beamen. ‘Omdat we het simpelweg niet weten’, zegt arts-toxicoloog Benoit Nemery (KU Leuven), die onlangs mee een advies van de Hoge Gezondheidsraad over e-sigaretten formuleerde. ‘Er zijn geen officiële productiestandaarden en de ene e-sigaret is de andere niet. Dat e-sigaretten geen CO produceren, betekent een gezondheidsvoordeel voor mensen met hartklachten. Voor wie gevoelige luchtwegen heeft, is het voordeel misschien minder groot.’
Dat ook elektronisch roken irritatie kan veroorzaken in mond, keel en luchtwegen, is bewezen. Maar over levensbedreigende langetermijngevolgen hebben wetenschappers vandaag niets anders dan beredeneerde hypotheses.
Volgens het Nederlandse RIVM bevatten e-sigaretten kankerverwekkende stoffen. ‘Maar in zulke kleine doses’, zegt onderzoekster Reinskje Talhout, ‘dat we het effect niet kennen voor wie jarenlang pakweg driehonderd trekjes per dag neemt.’ Toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven), die eigenhandig een e-sigaret heeft onderzocht, ziet daarentegen maar één kankerverwekkende stof: formaldehyde. ‘De kern van de zaak is het materiaal van de gloeidraad’, zegt hij. ‘In minderwaardige e-sigaretten reageert die met het oplosmiddel en ontstaat er formaldehyde. In kleine hoeveelheden, maar toch: een kankerrisico. Als alle producenten de gloeidraad uit een inert materiaal zouden maken, blijft alleen het nadelige effect van irritatie bestaan. Dan vinden we voorlopig geen enkele kankerverwekkende stof terug.’
E-sigaretten met nicotine zijn voorlopig illegaal in België, maar de nicotinevrije zijn vrij verkrijgbaar. Om zeker te weten of ze veilig zijn, is een groot en langdurig bevolkingsonderzoek nodig. Maar als er geld is voor laboratoriumonderzoek, verwachten experts ook daaruit al meer zekerheid tegen eind 2014.
Voor rokers die volledig overschakelen naar de e-sigaret is het gezondheidsvoordeel ‘wellicht heel groot’, besluit tabaksexpert Luc Joossens van de Stichting tegen Kanker voorlopig. ‘Voor wie ze alleen aanvullend gebruikt, is het verwaarloosbaar klein.’
Conclusie
Dat e-sigaretten veilig zijn, is niet bewezen. Maar dat ze levensgevaarlijk zijn evenmin. Omdat ze aantoonbaar veel minder schadelijke stoffen bevatten dan gewone sigaretten, beoordeelt Knack de stelling dat e-sigaretten levensgevaarlijk zijn als grotendeels onwaar.
GROTENDEELS ONWAAR
Jan Jagers
‘E-sigaret is levensgevaarlijk’ Algemeen Dagblad, naar een rapport van het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
