De jarenlange verwaarlozing van ons gerechtsapparaat heeft tot gevolg gehad dat men nauwelijks in nieuwe gebouwen heeft geïnvesteerd. Geschikte huisvesting is een voorwaarde voor een goed functionerende justitie. Zowel voor de mensen die in het gerecht werken als voor de dienstverlening aan de burger. Het is een gigantische opdracht om het 19de-eeuwse gerecht met een aangepaste infrastructuur naar de 21ste eeuw te loodsen. In Kortrijk zijn de bouwwerken van het nieuw gerechtshof gestart en voor Gent en Antwerpen werden onlangs internationale architectuurwedstrijden uitgeschreven door de Regie der Gebouwen. Voor Gent viel de keuze op een groot terrein bij het Rabot, een voormalig rangeerterrein. De jury koos het bijzonder helder gestructureerde ontwerp van het architectenbureau Beel & Achtergael en de groep Technum. Alle functies zijn gegroepeerd rond twee patio’s. Er is ook een boeiende samenwerking met de Canadese kunstenaar Bruce Mau voor de grafische behandeling van de gevels en het interieur. Het parkontwerp van de befaamde Franse landschapsarchitecten Desvige & Dalnoky geeft het ontwerp en de site een extra dimensie.
In Antwerpen zal het nieuwe gerechtsgebouw oprijzen in het verlengde van de leien in Nieuw-Zuid. De jury koos voor het schitterende ontwerp van de ploeg van Richard Rogers, Van Kerckhove en Ove Arup. Sir Rogers kreeg wereldfaam als mede-architect van het Centre Georges Pompidou in Parijs. Hij heeft ook gerechtsgebouwen ontworpen in Straatsburg en Bordeaux. Aan beide zijden van een grote centrale hal komen vier smalle kantoorvleugels met daartussen tuinen. De elegante dakvlakken zijn net scheepszeilen en geven het gebouw een sterke visuele kracht. Door het boeiende landschapsontwerp van het bureau van Jacques Wirtz uit Antwerpen is het gebouw mooi geïntegreerd in de site. Rogers pleit er terecht voor om het plein voor het gebouw verkeersluw te maken en deSingel te verleggen. Antwerpen krijgt een gerechtsgebouw met Europese klasse.
Maar het gaat om meer dan architectuur. In het verleden was de keuze van architecten bij dergelijke grote opdrachten altijd het resultaat van politiek lobbywerk en ondoorzichtige combines. De keuze in Gent en Antwerpen wijst op een veranderende politieke cultuur die vier jaar geleden niet voor mogelijk werd gehouden. Minister Van Parijs en zijn voorganger De Clerck hebben met hun inspanningen een belangrijke impuls gegeven voor kwalitatieve overheidsgebouwen. Wie een maand voor 13 juni durft te beweren dat alles bij het oude is gebleven, heeft het mis.
Marc Dubois
