‘De Antwerpse VLD kan geen aanspraak maken op de burgemeesterssjerp.’ Leona Detiège vindt een onverwachte bondgenoot in Ward Beysen.
Hij had vrijdagmiddag zelf gebeld vanuit Straatsburg. Hij klonk tamelijk opgewonden. ‘Boos? Of ik bóós ben? Dat is een understatement.’ Europarlementslid en voormalig fractieleider van de VLD in de Antwerpse gemeenteraad Ward Beysen had net kennis genomen van het interview met VLD-partijvoorzitter Karel De Gucht dat vorige week in Knack stond. Daarin had De Gucht zijn Antwerpse partijgenoot Ludo Van Campenhout een draai om de oren gegeven. De analyse van Van Campenhout dat Antwerpen op 8 oktober rechts gestemd had, werd door De Gucht weersproken: ‘De VLD heeft een enorme sprong gemaakt, van twaalf naar zeventien procent. En dat hebben we gerealiseerd met een lijst waarop Ward Beysen – toch de vaandeldrager van de strekking die vond dat de VLD zich rechts moest positioneren – en mevrouw Anke Van dermeersch niet toevallig ontbraken.’
Vierentwintig uur later, thuis in Wilrijk, is Beysen al enigszins gekalmeerd. Hoewel: ‘Tijdens de verkiezingscampagne heb ik me aan de afspraak gehouden om geen verklaringen af te leggen. Maar ik stel vast dat De Gucht mij voortdurend opnieuw in the picture brengt. Als ik al dat lawaai en geklaag over Beysen hoor, kan ik niet langer blijven zwijgen.’
Hij vertelt omstandig hoe hij in 1995 al pleitte voor het inburgeringscontract en hoe hij in 1998 uit New York het begrip zero-tolerance importeerde. Hij herinnert aan zijn ‘fameuze stoot’ met de advertentie: meer blauw op straat voor uw veiligheid. En à propos: wie is de echte geestelijke vader van het veiligheidsplan van Marc Verwilghen? ‘Het gaat niet om gelijk hebben of gelijk krijgen,’ zegt Beysen, ‘maar ik ben altijd consequent geweest. Misschien heb ik te vroeg gelijk gehad. De thema’s die ik al twaalf jaar bespeel, zijn nu gemeengoed geworden. Ik stel vast dat de VLD vooruitgaat in steden waar ze de zero-tolerance tot inzet van de verkiezingen heeft gemaakt: Lokeren, Mechelen, Antwerpen. Je zou de redenering van De Gucht kunnen omdraaien. Ik durf rustig te zeggen: Ward Beysen heeft de verkiezingen gewonnen, zonder mee te doen.’
Sterker nog: ‘Een VLD-lijst mét Ward Beysen en Anke Van dermeersch zou het waarschijnlijk nog beter hebben gedaan. Dan hadden we nu in Antwerpen echt een liberale burgemeester gehad.’ Als het aan Beysen gelegen had, was Anke Van dermeersch niet uit de partij gebonjourd: ‘Ze heeft in 1999 toch bewezen hoeveel stemmen ze kan halen. Dat is niet goed aangepakt.’
Hij mag dan naar eigen zeggen de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen gewonnen hebben zonder kandidaat te zijn, maar dreigt hij nu niet de formatie te verliezen? Hij schiet in de lach: ‘Het is geen geheim dat er de afgelopen zes jaar wel eens spanningen zijn geweest tussen Leo Delwaide en mij. We hebben nu eenmaal een totaal andere achtergrond. En meneer Delwaide is behept met één ding: hij wil burgemeester worden. Dat is zijn goed recht. Maar ik stel vast dat de wedstrijd is gespeeld. De voorwaarden waren vooraf bekend: er was afgesproken dat de grootste partij van de coalitie de burgemeester zou leveren. En dat is helaas niet de VLD geworden. Mevrouw Detiège heeft meer voorkeurstemmen behaald dan meneer Delwaide. Ook dat moet je ruiterlijk accepteren. Als Beerschot meer doelpunten gemaakt heeft dan Antwerp, dan is dat jammer voor de Antwerpsupporters, maar dan heeft Beerschot de wedstrijd gewonnen. En die uitslag is onomkeerbaar. We gaan hier in Antwerpen toch het spelletje van Bush en Gore niet spelen, hè? Dat is gevaarlijk voor de democratie. Ik weiger deelachtig te worden aan kortetermijnpolitiek. Waar gaan we naartoe als men weigert zich neer te leggen bij de uitspraak van de kiezer?’
AAN DE HOOGSTE TAK
Tijdens de voorbije bestuursperiode heeft Beysen in de Antwerpse gemeenteraad niet voor niets altijd met Mieke Vogels in de clinch gelegen. En een coalitie zonder Agalev, daar is hij dus een groot voorstander van. Maar: ‘Ik vrees dat het te laat is. Agalev heeft één zetel verloren, en ik denk dat ik daar enige verdienste aan heb. Na 8 oktober was Agalev compleet groggy. Ze waren zelfs knock-out. Van die situatie had de VLD gebruik moeten maken. Maar wat is er gebeurd? De groenen hebben drie weken de tijd gekregen om weer overeind te krabbelen. En nu krijg je ze niet meer weg natuurlijk. Men heeft daar een ongelooflijke stommiteit begaan, die eigenlijk een rode kaart verdient.’
Spreekt Beysen alleen namens zichzelf, of heeft hij medestanders binnen de Antwerpse VLD? En hoe groot zijn de meningsverschillen binnen de VLD-fractie tussen enerzijds Leo Delwaide en Ludo Van Campenhout, anderzijds Ann Coolsaet en Dirk Grootjans? ‘Ik spreek namens mezelf, maar ik heb natuurlijk nog wel mijn contacten. Ik hoor Van Campenhout met nadruk zeggen dat de partij nog nooit zo eensgezind is geweest. Ik wil hem graag geloven. Maar we weten natuurlijk allemaal dat eensgezindheid broos is. Je weet nooit wat er gebeurt als er een windje opsteekt.’
Zouden er misschien toch VLD’ers bestaan die met het Vlaams Blok willen praten? Beysen wikt zijn woorden: ‘U weet dat het streng verboden is om daarover te praten.’ Hij kijkt naar buiten. ‘Ziet u die boom daar? Voor je het weet, hangen ze mij op aan de hoogste tak, en ik zou graag nog een beetje willen ademen. Maar ik kan alleen maar constateren dat het cordon sanitaire bewezen heeft niet te werken. Daarmee zeg ik toch niets verkeerds?’
Piet Piryns
