Waarom legt het grote Disney 7,4 miljard dollar neer voor het kleine Pixar? En waarom wordt Steve Jobs groter dan Bill Gates?
De reus die buigt voor de dwerg. De olifant die knielt voor de muis. De overname van animatieproducent Pixar door Disney heeft iets van een sprookje. Zo onwaarschijnlijk, dat een mens het niet voor mogelijk houdt. Om te beginnen is het onvoorstelbaar dat Disney 7,4 miljard dollar veil heeft voor een bedrijf dat in twintig jaar tijd amper zes animatiefilms heeft geproduceerd. Stuk voor stuk kaskrakers, dat wel, maar hun opbrengsten (alles samen zowat drie miljard dollar) staan volgens analisten niet in verhouding tot de overnameprijs. Nog merkwaardiger: officieel is het zo dat Disney de controle verwerft over Pixar, maar op de werkvloer zijn de verhoudingen eerder omgekeerd. De toplui van Pixar nemen bij Disney namelijk sleutelposities in. John Lasseter, de man met de briljante ideeën bij Pixar, wordt gebombardeerd tot creatief directeur. Bestuursvoorzitter Ed Catmull krijgt de Disney-pretparken onder zijn hoede. Steve Jobs, die Pixar in 1986 oprichtte, wordt zelfs de grote baas van Disney. Dankzij de overname is hij er de grootste individuele aandeelhouder (6,5 procent). Verwacht wordt dat hij Disney aan een radicale verjongingskuur zal onderwerpen en een einde zal maken aan de logge bureaucratie in het bedrijf.
Hoe is het zover kunnen komen? Het begon twee jaar geleden met een ruzie over de distributie van de Pixarfilms door Disney. Toenmalig Disneybaas Michael Eisner en Steve Jobs konden het niet eens geraken over de verdeling van de inkomsten. Toen Jobs liet weten dat hij een andere distributeur zocht, werd Eisner door zijn aandeelhouders aan de deur gezet. Zijn opvolger Robert Iger kreeg het dwingende verzoek om de verzuurde relaties te herstellen. Dat verzoek klonk nog dwingender toen filmproducent Paramount Pictures de overname van DreamWorks – van animatiehit Shrek – bekendmaakte. Jobs haalt nu mooi profijt uit die onrust: hij voegt enkele miljarden toe aan zijn persoonlijk vermogen én verwerft veel macht. Als topman van Disney krijgt hij toegang tot een gigantische collectie films, tv-shows, games en muziek, die hij als directeur van Apple in digitale vorm beschikbaar kan maken voor de iPod of iMac. Hij ontwikkelt de hardware, de software én de content voor de volgende digitale revolutie. Als zijn visie bij Disney een even hoog rendement haalt als bij Apple, en als hij het succes van de iPod kan herhalen, wordt hij groter dan Bill Gates.
Het goede nieuws voor Disney: de tekenfilmdino doet weer mee en neemt een optie op de toekomst. Een toekomst waarin we tv-series en films op de iPod van de volgende generatie afspelen. Disneydochterbedrijf ABC sloot onlangs overigens een akkoord over de verkoop van zijn tv-series Desperate Housewives en Lost via het Apple-programma iTunes. Jobs moet nu hopen dat hij geen juridische hindernissen op zijn weg vindt. Wat als blijkt dat Apple vertrouwelijke informatie heeft over de gesprekken tussen Microsoft en Disney over digitale auteursrechten? En wat als concurrenten van Apple zich aanmelden met de vraag om Disneyproducten via hun eigen digitale mediakanalen aan te bieden? De eerste beschuldigingen van belangenvermenging zijn al in de maak.
BART VANDORMAEL
