Ook in België brokkelen de vastgoedprijzen af. Maar in vergelijking met wat in de VS of in Spanje te zien was, is het peanuts.
In de eerste zes maanden van dit jaar boerden de verkoopprijzen voor residentieel vastgoed in ons land een stuk achteruit, zo meldt de Federale Overheidsdienst Economie op basis van wat de notariële aktes registreerden. Appartementen waren in het tweede kwartaal van 2009 bijna een procent goedkoper in vergelijking met het laatste kwartaal van 2008. Voor huizen werd 1,8 procent minder betaald en voor villa’s zelfs 6,3 procent. De daling voor huizen en villa’s was in Wallonië meer uitgesproken dan in Vlaanderen. De dalende trend werd al ingezet in het vierde kwartaal van 2008. Dat was te laat om nog een globale daling te veroorzaken over heel 2008. Maar zoals de kaarten nu liggen, mag aangenomen worden dat 2009 wel een nettoprijsdaling te zien zal geven – voor het eerst sinds 1983. Eén vastgoedsector blijft gespaard: de gronden. Die waren in het laatste kwartaal van 2008 14 procent duurder dan in het laatste kwartaal van 2008 en 8 procent duurder dan een jaar eerder.
Of de economische crisis de vastgoedcrisis in ons land getriggerd heeft, is helemaal niet zeker. De aktes volgen immers pas een maand of drie, vier na de eigenlijke verkoopovereenkomst. Dat betekent dat de dalende trend eigenlijk al in het midden van 2008 begonnen moet zijn. En eigenlijk was 2008 ook niet zo’n goed jaar als de cijfers suggereren: na een correctie voor inflatie (die bedroeg bijna 6 procent tussen de zomers van 2007 en 2008!) gingen ook in 2008 de prijzen van huizen en appartementen al met ruim 3 procent naar beneden en die van villa’s met ruim 5 procent.
In wezen blijft de prijscorrectie in België heel beperkt. In de Verenigde Staten ging er alleen het laatste jaar al ruim 15 procent van de prijzen af – en daar hebben de prijsdalingen 33 maanden aangesleept. Ook in Spanje en het Verenigd Koninkrijk waren dalingen van 10 à 20 procent te zien. Maar in Spanje is dan ook buitensporig veel gebouwd, anders dan bij ons. Hoewel economen als Ivan Van de Cloot (Itinera Institute) eerder betoogd hebben dat het Belgische vastgoed overgewaardeerd was (meer dan wat nu gecorrigeerd wordt), zijn er toch belangrijke argumenten om te denken dat het met de correctie wel zal meevallen: er is géén geweldig overaanbod op de Belgische markt, de koopkracht van de Belgen blijft ondanks de economische crisis redelijk overeind, en de rente is nog altijd superlaag.
Daar staat tegenover dat de economische recessie nog niet voorbij is. En zelfs als dat – zoals velen beweren – binnenkort wel het geval is, dan blijft het nog zo dat de vastgoedprijzen traditioneel pas ruim een jaar na het einde van een recessie uitbodemen.
Elders in de wereld is, ook voor het vastgoed, het tij aan het keren. In twintig grootstedelijke gebieden in de VS bleken de prijzen in juni voor de tweede opeenvolgende maand gestegen te zijn.
Luc Baltussen
‘Een land dat economisch achteruitgaat, zal ook militair aan macht inboeten.’
Econoom Geert Noels over de VS.
