Professor Robert Senelle over de omstreden uitspraken van Prins Filip tijdens zijn bezoek aan China.
België zal zich de reis van zijn kroonprins Filip naar China nog lang herinneren. ‘In ons land zijn er mensen en partijen zoals het Vlaams Belang die tegen België zijn, die ons land kapot willen maken. Ik kan je verzekeren dat ze dan met mij te maken krijgen’, zei de prins in een gesprek met het weekblad Story. Eerder had hij zich al op glad ijs gewaagd door alle Belgen te vragen, ‘om in het buitenland uit één mond te spreken. Anders is het gedaan met België, dan bestaan we niet meer’, vervolgde de prins. En nog: ‘Wie aan België komt, komt aan mij.’
‘Dat was al op het randje’, vindt emeritus professor constitutioneel recht Robert Senelle, die de prins gedurende twee jaar wegwijs maakte in het grondwettelijk stelsel. ‘Maar met zijn uitspraak over het Vlaams Belang ging hij zijn boekje te buiten.’ Strikt genomen is dat niet zo. Alleen de koning mag niet politiek handelen. ‘Over de kroonprins zegt dat grondwetsartikel (art. 88) inderdaad niets’, geeft Senelle toe. ‘Maar in de Belgische staatsvorm is de constitutionele gewoonte heel belangrijk. En die stelt dat geen enkel lid van de koninklijke familie politieke uitspraken mag doen.’
Prins Filip heeft blijkbaar niet veel onthouden uit uw cursus.
ROBERT SENELLE: Ik dacht nochtans dat ik die lessen goed gegeven had. Normaal is de prins een heel voorzichtig man. Ik ben uiterst verrast door het interview. Misschien heeft hij dat op een onbewaakt moment gezegd. Was ik daar in de buurt geweest, dan had ik toch aangeraden om die woorden niet vrij te geven.
De kroonprins heeft de journalist juist met aandrang gevraagd om alles neer te pennen.
SENELLE: Het is een uitschuiver van formaat. Zie maar hoe zeer zijn uitspraken de Franstaligen en Nederlandstaligen uit elkaar hebben geslagen. Dat verontrust mij nog het meest. Premier Guy Verhofstadt (VLD) had een duidelijk signaal gegeven, maar de meningen van de vice-premiers waren verdeeld. Dat zou niet mogen. In alles wat de kroon aangaat, zouden de ministers akkoord moeten gaan met wat de premier zegt.
Denkt u dat Filip heeft willen afrekenen met zijn imago van zachtgekookt eitje?
SENELLE: De prins komt vaak aarzelend over, maar dat betekent niet dat hij geen sterke persoonlijkheid heeft. Naar mijn gevoelen maakt hij zich vooral grote zorgen over de evolutie van het land, net als Boudewijn. Het was een alarmsignaal. Maar hij had die bezorgdheid moeten meedelen aan de ministers, en niet aan de pers.
Brengt het zijn positie als troonopvolger in gevaar?
SENELLE: Neen. Als zijn vader sterft, zal prins Filip koning worden. Maar dan moet hij wel binnen de krijtlijnen van de constitutionele monarchie blijven. De federalisering, daarover beslist het parlement. De koninklijke familie moet zich daarnaar schikken.
H.C.
