Een schizofreen is als een neger

SCHIZOFRENE PATIËNT Schizofrene mensen worden in de maatschappij bijna niet verdedigd. © Thinkstock

Vlaamse kranten zijn mild voor mensen met autisme, maar niet voor schizofrenie.

Het is in de media tegenwoordig de mode om zo weinig mogelijk te discrimineren. Er worden inspanningen geleverd om neutraal te berichten over, bijvoorbeeld, allochtonen. Met inbegrip van soms stuntelige pogingen om via aangepast taalgebruik de goede bedoelingen in de verf te zetten. Lovenswaardig allemaal.

Minstens één maatschappelijke groep ontsnapt echter aan de niet-discriminerende agenda: mensen met schizofrenie. De term ‘schizofreen’ om een persoon aan te duiden is sterk ingeburgerd, maar even denigrerend als pakweg ‘neger’ of ‘mongool’.

Adjunct-kliniekhoofd Erik Thys van het Universitair Psychiatrisch Centrum aan de KU Leuven publiceerde samen met enkele collega’s in het Tijdschrift voor Psychiatrie de bevindingen van hun onderzoek naar psychiatrisch stigma in zeven Vlaamse kranten. Ze vergeleken de manier waarop de kranten tussen 2008 en 2012 schreven over schizofrenie met hoe ze autisme benaderden. De verschillen waren enorm, hoewel beide aandoeningen veel raakpunten hebben, zowel inzake symptomen als behandelingen. Er werd veel meer over autisme geschreven dan over schizofrenie. De berichtgeving over autisme was overwegend positief, die over schizofrenie negatief. De Tijd was de enige krant die doorgaans neutraal over schizofrenie schreef.

Autisme wordt vooral geassocieerd met kinderen en met problemen in sociale contacten. Verenigingen van onderzoekers en familieleden van patiënten hebben hard gewerkt om een positieve beeldvorming rond de aandoening te creëren. Voor schizofrenie is dat niet gelukt. Schizofrene mensen worden in de maatschappij veel minder verdedigd. Het hardnekkige stigma dat op schizofrenie rust, heeft te maken met het feit dat de term dikwijls in verband wordt gebracht met misdrijven, moorden inbegrepen, waarbij een schizofrene patiënt de dader zou zijn. Terwijl er geen aanwijzingen zijn dat mensen met schizofrenie verhoudingsgewijs meer gewelddelicten plegen dan personen met autisme. Mensen met een psychiatrische aandoening zijn veel vaker slachtoffer van geweld dan dader. Het overgrote deel van het maatschappelijk geweld wordt gepleegd door daders zonder diagnose van schizofrenie of autisme.

Thys maakte de kranten attent op de resultaten van de studie, maar kreeg slechts één minimale reactie. Hij stelt vast dat de stigmatisering gewoon doorgaat – in de vijf onderzochte jaren nam de negatieve berichtgeving overigens lichtjes toe, ook voor autisme. Thys benadrukt dat ‘het stigma dat op psychiatrische aandoeningen rust, in het bijzonder op schizofrenie, een onrecht is, dat tot discriminatie en uitsluiting leidt’. Stigmatisering kan bijdragen tot het lijden dat verbonden is aan een psychiatrische problematiek, niet alleen voor de patiënt trouwens, maar ook voor zijn familieleden en zorgverstrekkers.

Mensen met schizofrenie zijn veel vaker slachtoffer van geweld dan dader.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content