Clint Eastwood stelt teleur met de cynische samenzweringsthriller ?Absolute Power?.

De nieuwste film van en met Clint Eastwood kan bogen op een opzienbarend begin. Waarom werd ?Absolute Power? dan geen betere film ? Eastwood speelt de superprofessionele dief Luther Whitney, een eenzaat die niet in de onderwereld rondhangt maar zijn vrije tijd in musea doorbrengt. Hij is een kei in zijn vak en een meester in vermommingen. ?Absolute Power? begint met een even geduldig als helder in beeld gezette sequentie waarin Eastwood in de buurt van Washington een landhuis in Tudor stijl binnendringt, het gesofistikeerd bewakingssysteem uitschakelt en een met zeldzame munten, horloges en juwelen gevulde brandkast kraakt die zich tussen twee spiegels bevindt. Maar plotseling komt de jonge vrouw des huizes de aanpalende slaapkamer binnen, vergezeld van haar oudere minnaar, niemand minder dan de president van de VS, Alan Richmond.

Vanachter de doorkijkspiegel ziet Eastwood hoe de twee beginnen te stoeien. Hij zit er bijna met zijn neus op gedrukt, maar zijn half geamuseerde schroom maakt plaats voor verbijstering en dan walging als de ruwe seks uit de hand loopt en eindigt in moord. Als de president haar probeert te verkrachten volgt een worsteling ; de vrouw verweert zich met een briefopener maar vooraleer ze haar aanrander kan verwonden stormen enkele veiligheidsagenten binnen ( Scott Glenn, Dennis Haysbert) om haar neer te knallen.

Eastwood dwingt ons in deze openingscènes in de schoenen van de dief en hij tekent voortreffelijk de wisselende emoties die zich van hem (en bijgevolg ook van de toeschouwer) meester maken. Eerst is er de angst van de inbreker om betrapt te worden, daarna is er de morele dubbelzinnigheid van de overtreder die machteloos een veel groter vergrijp gadeslaat.

Maar na deze meeslepende ouverture stort de film als een kaartenhuisje in elkaar.

Eastwood weet met de buit én met een bezwarend bewijsstuk te ontkomen, maar wordt algauw hoofdverdachte van de misdaad. Hij krijgt niet alleen de veiligheidsagenten achter zich aan, maar ook een freelance huurmoordenaar in dienst van de oude weduwnaar E.G. Marshall die ervan overtuigd is dat de meesterinbreker ook zijn vrouw vermoordde.

Clint Eastwood, wiens echte persoonlijkheid en filmimago altijd door elkaar lopen, heeft inderdaad een lange weg afgelegd, van ?The Man with No Name?, ?Dirty? Harry Callahan tot burgemeester van Carmel en gevierd Oscar-winnaar (voor ?Unforgiven?). Nu moet hij zich meten met de hoogste gezagdrager van het land, de vleesgeworden corruptie. Wat volgt is een conspiratieve thriller die zo vergezocht en onwaarschijnlijk is dat je er met klimmende verbazing zit naar te kijken. Zelfs Oliver Stone zou moeite hebben om het te geloven.

WURGSEKS

Toegegeven, de schandalen van Watergate, Chappaquiddick en de moord op JFK waren ook niet niks, maar ?Absolute Power? doet daar nog een flink schepje bovenop. Gods eigen Amerika wordt zowaar geleid door een president zonder enige scrupules, een man die tot alles bereid is om de hinderlijke getuige te elimineren. Dit moet zowat de meest cynische film zijn die ooit over het Amerikaanse presidentschap werd gemaakt. Opmerkelijk is dat het scenario, gebaseerd op de bestseller van David Baldacci, van de hand is van veteraan William Goldman, de man die ooit het script schreef voor ?All the President’s Men?. Zijn geloof in de ethiek van degenen die zijn land besturen is er duidelijk niet op vooruitgegaan. Helaas neemt zijn paranoïa hier even demagogische als absurde vormen aan.

Niet dat we ons een minuut zouden vervelen, want de onzin wordt door een uitgelezen cast met grote gretigheid vertolkt. Natuurtalent Gene Hackman is duidelijk in zijn nopjes als de president die van wurgseks houdt (een sensationele extrapolatie van de legendarische promiscuïteit van Bill Clinton ?). Judy Davis is schitterend als de machiavellistische stafchef van de president die zich ontpopt tot een meesteres van de doofpotaffaires. Oudgediende E.G. Marshall is de grootfinancier dankzij wiens gulle schenkingen Richmond in het witte Huis zetelt, maar die nu op een schandelijke manier door zijn beschermeling wordt bedrogen. Ed Harris is de met de moordzaak belaste politieman die een onmiskenbare sympathie koestert voor de man die hij moet klissen.

De sterke rolbezetting werkt ook stimulerend voor de sterregisseur : zijn gesprek met Harris in de cafetaria van het museum is de meest speelse scène in een film die niet goed weet te kiezen tussen verontwaardiging en satirische spot met slechte politieke manieren.

?Absolute Power? lijkt in het beste geval een tussendoortje in Eastwoods bijzonder productieve carrière. Volgens zijn biograaf Richard Schickel zit er toch ook een persoonlijke dimensie in deze routineklus. Een van de zaken die Eastwood aantrok in ?Absolute Power? is dat Goldman in zijn scenario de nadruk legde op de gespannen relatie tussen Whitney en zijn dochter Kate ( Laura Linney), een aanklager die tegen zijn zin in het complot betrokken raakt. ?I’d been there. I could relate to that,? zei Eastwood daarover, een verwijzing naar zijn problemen met zijn rebelse dochter Alison.

Patrick Duynslaegher

Eastwood in Absolute Power : demagogische paranoïa.