Het Verdrag van Lissabon is van kracht en de postjes zijn verdeeld. Europa moet aan de slag.

De stelling was zo ongewoon dat ze opviel. Na de liters venijn die over zijn hoofd werden uitgestort, vond alvast één Angelsaksische krant dat Herman Van Rompuy een uitstekende keuze was als de eerste permanente voorzitter van de Europese Raad. Uitgerekend de gerenommeerde International Herald Tribune wenste Van Rompuy en zijn minister van Buitenlandse Zaken Catherine Ashton een behouden vaart. De Europese Unie heeft op dit moment precies zo’n duo nijvere werkers nodig, schreef de krant. De voorzitter moet niet in de eerste plaats thee drinken met Hu Jintao of Barack Obama. Hij moet zorgen voor lijn in wat de Unie doet, terwijl de lidstaten toch ook zichzelf blijven. Hij moet niet in de schoenen stappen van Angela Merkel en Nicolas Sarkozy. Hij moet ervoor zorgen dat ze in dezelfde richting blijven marcheren.

De International Herald Tribune begreep heel goed dat Herman Van Rompuy – of iemand zoals hij – daarom beter geschikt is voor de nieuwe baan dan, zeg maar, een politieke glamourboy zoals Tony Blair. Stel dat Blair tot permanent voorzitter was verkozen, dan worstelde de EU nu al met een presidentiële crisis. De commissie die in Londen onderzoekt hoe de oorlog in Irak begon, stelde vorige week namelijk vast dat de toenmalige premier zes jaar geleden vanaf het begin wist dat de hele operatie niet legitiem was.

Eind vorige week maakte Jose Manuel Barroso ook de samenstelling van zijn nieuwe Europese Commissie bekend, en daarmee zijn alle postjes verdeeld. Karel De Gucht mag met de belangrijke portefeuille van Handel de voet zetten naast zwaargewichten zoals de Spanjaard Joaquin Almunia en de Fransman Michel Barnier, die over het concurrentiebeleid en de interne markt zullen waken. De Gucht spreekt straks op onderhandelingen over een vrijere internationale handel voor alle 28 lidstaten. Handel is niet de meest zichtbare portefeuille, maar zeker voor een liberaal weegt ze zwaar.

De Gucht was ooit lid van de Europese Conventie, die aan de basis ligt van wat uiteindelijk het Verdrag van Lissabon werd. Dat is ondertussen, in stilte, van kracht. Uit de toon die Barroso vorige week zette, bleek al dat er daarmee iets is veranderd. Hij sprak over de strijd tegen de werkloosheid en de sociale uitsluiting – tot voor kort niet meteen zijn meest favoriete onderwerpen. De Unie gaat nu niet meer alleen over de markt. Ze gaat ook over universele waarden. Het nieuwe verdrag zegt, onder meer, uitdrukkelijk dat Europa opkomt voor sociale rechtvaardigheid, de strijd tegen discriminatie en de bescherming van het milieu.

Lissabon werd niet de glasheldere tekst waarvan vooral voorstanders van meer Europese integratie droomden. Het is niet de Amerikaanse Declaration of Independence. Maar het is wel een tekst die het voor de Unie gemakkelijker maakt om te beslissen en die het parlement meer zeggenschap geeft. Het gewicht van de burger wordt groter. De Unie nam het verweesde en bedreigde Oost- en Centraal-Europa op in haar schoot en werkte tegelijk aan een meer democratische en transparante structuur. Het kan toch tellen, als resultaat van tien jaar werk.

door Hubert van Humbeeck

Is er voor een liberaal een mooiere portefeuille dan degene die opkomt voor een vrijere handel?

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content