Twee weken geleden lachte een redacteur van Der Spiegel Online links in zijn gezicht uit. Welke alternatieven had de ’traditionele’ politieke linkerzijde – van de partijen over de vakbonden tot de filosofen – al bedacht voor de huidige economische crisis? ‘Links heeft geen ideeën en geen mobilisatiekracht meer’, schreef de auteur smalend. ‘De mond staat wijd open, maar er komt geen schreeuw uit. Enkel slogans, verkalkte slogans.’ Ook hier, bij ons, kan of wil links het momentum van de financiële en economische crisis niet aangrijpen om met een groot baanbrekend alternatief op de proppen te komen.

Als we de invloed van sociale bewegingen, politieke partijen en vakbonden bekijken, dan kunnen we zonder blozen beweren dat het West-Europese kapitalisme sterk is bijgestuurd door ons model van sociaal overleg, met zijn verlengstuk in de politieke besluitvorming. Het resultaat is onder meer een systeem van sociale zekerheid dat in deze crisistijd de koopkracht van uitkeringstrekkers op peil houdt. Goed voor hen, goed voor de economie.

Wat moet klassiek links nu doen met het momentum van deze crisis? De revolutie uitroepen? Het radicalisme van de lege buiken is niet voor morgen, dunkt me. Zijn er dan geen andere wegen te bewandelen? Toch wel. Er is geen budget meer bij de overheid om een tweede injectie te geven aan de economie, zo klinkt het overal in Europese regeringskringen. Daarom schuift links bij onze ooster- buren nu opnieuw het idee van een ‘ Reichensteuer’ naar voren. Hier, bij ons, moet links het idee van een belasting op grote vermogens vanonder het stof halen. Het opnieuw invoeren van de belastingvoeten van 52,5 en 55 procent op hoge inkomens kan ons al vlug 7 miljard euro (Jan Béghin) opleveren, die we dan voor sociale doeleinden kunnen gebruiken. Het is ook hoog tijd om de belastingfraude (berekening van professor Max Frank: minimaal 13 miljard euro) doortastend aan te pakken. Een rechtvaardige fiscaliteit met als doel een herverdeling van rijkdom en inning van voldoende financieringsmiddelen voor de infrastructuur van een sociale staat is meer dan ooit een valabele opdracht voor links. En eenmaal de economie weer aantrekt, moeten de meerontvangsten van de fiscus naar investeringsprojecten en naar de sociale zekerheid gaan. Niet naar belastingverlaging, zoals liberalen van allerlei slag zouden willen.

Links moet zich ook bemoeien met de nieuwe financiële architectuur. Strenge controle op het roofdierkapitalisme van de hefboomfondsen, kleinschaliger banken zonder hefboommechanismen, wegsnoeien van de bonuscultuur. Er zal tegenstand genoeg te overwinnen zijn, er is veel studiewerk en actie nodig.

We zullen het programma voor links compleet maken door onvoorwaardelijk te mikken op meer groene economie en door veel grotere inspanningen te leveren om het Zuiden (Afrika) uit het slop te halen. Is dat alles samen niet genoeg voor een links alternatief? Misschien wil Der Spiegel mee aan de kar duwen. Al heb ik daar mijn twijfels over.

LOUIS MARIëN IS HOOFDREDACTEUR VAN HET ACW-MAANDBLAD DE GIDS OP MAATSCHAPPELIJK GEBIED.

door Louis Mariën

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content