Een Belg figureert prominent in een Frans wapenhandelschandaal.

De uitvalsbasis van Victor Bout in Oost-Congo is Hotel Beni in het gelijknamige stadje aan de voet van de Ruwenzori-bergen. Permanent verblijven daar een twintigtal Russen, waarvan de meesten rondlummelen tot ze moeten vliegen. Maar niet de baas. Die is altijd in de weer. Bout bezocht onder meer Kabasha: de enorme extensieve veekwekerij met ongeveer negenhonderd koeien van de eigenaar van het hotel. Hij peilde naar het potentiële succes van een investering in de veeteelt.

Elke blanke in het zog van een Afrikaanse rebellie krijgt al snel het label wapenhandelaar of huurling opgeplakt. Maar in Beni geraakten de mensen er niet uit. Bout was er niet bekend. De lokale notabelen namen aan dat hij een coltanhandelaar was. De plaatselijke pers kwam na enig giswerk met een identificatie op de proppen: de mysterieuze man was de Belg Jacques Monsieur die wapens kwam ruilen tegen mineralen- en goudconcessies.

Helemaal onzinnig was de gok niet. Monsieur speelt een sleutelrol in het schandaal rond de voormalige Franse staatsoliemaatschappij Elf Aquitaine, die in opspraak kwam omdat medewerkers mistige deals zouden hebben afgesloten in de burgeroorlogen van Angola en Congo-Brazzaville. Monsieur beweert dat hij schriftelijke bewijzen van malafide praktijken in handen heeft en wil die publiek maken, omdat er een probleem rees bij de afrekening van 5 miljoen dollar voor de verkoop van twee Mi-24 en drie Mi-8 helikopters aan Brazzaville, waarbij Elf-vertegenwoordigers zouden hebben bemiddeld.

Het Franse gerecht wil Monsieur bijgevolg graag aan de tand voelen. Ook ons land is geïnteresseerd. De man wordt ervan verdacht Iraanse wapens te hebben willen leveren aan de in februari vermoorde Congolese president Laurent-Désiré Kabila, in ruil voor onder meer een uraniummijn. In Iran zou Monsieur Amerikaanse spitstechnologie hebben verkocht met vervalste Belgische documenten.

Maar – helaas voor de Congolese collega’s – de blanke man in Beni kon onmogelijk Monsieur zijn, want die zit sinds begin dit jaar in een Iraanse gevangenis. Bevoorrechte waarnemers menen dat er wel een link tussen Bout en Monsieur kan bestaan. Ze zouden contact hebben gehad via Alex Islamov, de baas van het bedrijf Joy Slovakia dat als tussenstation fungeerde in de verkoop van de vijf helikopters aan Brazzaville. Joy Slovakia wordt omschreven als ‘een lege doos die een mistgordijn moet optrekken rond dubieuze wapentransacties van officiële regeringen’.

Dirk Draulans