door Rik Van Cauwelaert
Voor vicepremier Laurette Onkelinx (PS) is het inroepen van het belangenconflict door het Vlaams Parlement tegen een onderdeel van het federale herstelplan ‘een gevaarlijk precedent’.
De Vlaamse regering, aangepord door Vlaams minister van Werk Frank Vandenbroucke (SP.A), stuurde aan op zo’n belangenconflict omdat ze moeite had met de vervanging van de lastenverlaging voor oudere werknemers, de 50-plussers, door een algemene lastenverlaging. Minister Vandenbroucke, gesteund door de hele Vlaamse regering, had meermaals gewaarschuwd dat de Vlaamse Gemeenschap grote bezwaren had tegen dat onderdeel van het federale herstelplan.
Getuigen daarvan: de notulen van de Interministeriële Commissie Tewerkstelling, Vorming en Sociale Economie van 29 januari. Daarin staat dat vicepremier en federaal minister van Werk Joëlle Milquet (CDH) die dag nog aan de federale ministerraad zal voorstellen om, via een amendement op het wetsontwerp dat het herstelplan regelt, de stopzetting van de doelgroepenmaatregel uit te stellen. Voor Vlaams minister Frank Vandenbroucke was dat voldoende om voorlopig – in afwachting van een grondig debat – geen belangenconflict in te roepen. Overigens, Wallonië en Brussel hadden eveneens bezwaren tegen dat deel van het plan en lieten dat ook blijken.
Het federale herstelplan, dat in december na maanden van moeizame onderhandelingen tot stand kwam, was volgens toenmalig premier Yves Leterme (CD&V) ‘een betonnen vloer onder het herstel van de economie’. Maar die betonnen vloer rustte op een bijzonder broos evenwicht en had de federale regering een flinke duit gekost. Bovendien had premier Leterme, ondanks de verwoestende bankencrisis, een nogal optimistische kijk op de openbare financiën.
Maar Leterme en zijn regering hadden geen oor voor de Vlaamse bezwaren. Met als gevolg dat de Vlaamse regering voor het eerst in de gemeenschapsgeschiedenis dreigde met een belangenconflict. Een gevaarlijk precedent volgens Laurette Onkelinx, een uiting van Vlaams egoïsme beweerden anderen.
In elk geval een gevaarlijker precedent voor de federale samenhang dan het belangenconflict ingeroepen door de Franstaligen om de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde te voorkomen.
In de intussen afgebroken communautaire dialoog was de kwestie nooit ernstig aan de orde, maar deze ingreep van de Vlaamse regering heeft het nu wel duidelijk gemaakt: de regionalisering van het arbeidsmarktbeleid is een absolute noodzaak. Het wordt in de toekomst onmogelijk om nog centrale akkoorden of federale economische programma’s uit te tekenen, zonder de inspraak van de Vlaamse, Waalse en zelfs de Brusselse politieke vertegenwoordigers.
De dreiging met een belangenconflict en het snelle inbinden van de Belgische regering heeft meteen ook de toenemende irrelevantie van het federale niveau aangetoond.
De besluiteloosheid van de federale regering wordt nu echt angstwekkend. In de onderhandelingen tussen Fortis en BNP Paribas stuurt ze tegenstrijdige signalen uit – nadat ze er eerst niet in was geslaagd om tot een intern akkoord te komen over de ondersteuning van KBC, een van de belangrijkste financiële pijlers van het land. Over eventuele steun voor het met sluiting bedreigde Opel kan ze zich evenmin uitspreken.
De federale regering kijkt ook machteloos naar de aftakeling van het eigen departement van Financiën.
Het vraagstuk van de asielzoekers krijgt maar geen oplossing. De regering kan het zelfs niet eens worden over de benoeming van een nieuwe chef-staf van het Belgische leger. Nóg erger: de federale meerderheid slaagt er niet in de volslagen inadequate, overbetaalde en geheel door PS-stijfsel rechtgehouden gouverneur van de Nationale Bank van België, Guy Quaden, met pensioen te laten vertrekken.
In de aanloop naar de vorming van deze regering citeerde Herman Van Rompuy ooit de kerkvader Tertullianus: ‘ Credo quia absurdum – ik geloof omdat het absurd is.’ Vandaag moet hij, als premier, deze absurditeit in stand houden.
Een regio als Vlaanderen, sluitstuk van de Eurodelta, de op drie na sterkste megaregio in de wereld en de centrale economische motor van Europa, kan zich deze absurditeit niet lang meer veroorloven.
