Deze historische week wordt in Washington in het Congres over de afzettingsprocedure voor Bill Clinton gestemd. Een unicum.
Wat moet er met Bill Clinton gebeuren? Een goede president voor de VS, tweemaal verkozen door het Amerikaanse volk, een man die nu voor één keer de morele verantwoordelijkheid op zich neemt van het Amerikaanse leiderschap in de internationale politiek en opkomt voor het vredesproces in het Midden-Oosten. Dat was zondag.
Even voor zijn vertrek naar Israël had hij nog een toespraak gehouden waarin hij zich uitgebreid verontschuldigde bij het Amerikaanse volk, en zich akkoord verklaarde met een eventuele blaam die het Congres hem zou toesturen voor zijn wangedrag. Maar hij gaf niét toe dat hij gelogen had over seks in zijn affaire met Monica Lewinsky, en niet dat hij meineed had gepleegd.
Dezelfde zondag dat Clinton bezig was met oorlog en vrede, woedde in Washington DC de slag om zijn impeachment, de procedure waarmee men hem in staat van beschuldiging wil stellen en zo tot aftreden dwingen. De strijd speelde zich af in de commissie-Justitie van het Huis van Afgevaardigden, die moest beslissen of er voldoende reden uit de rapporten van Kenneth Starr te halen viel om de president aan te klagen. Na lange debatten besliste de door Republikeinen gecontroleerde commissie dat de president op vier punten beschuldigd kon worden. Die hadden te maken met de zaak-Lewinsky: twee punten van meineed, één keer voor de grand jury, en één keer tijdens zijn ondervraging over de Paula Jones-affaire; een punt van hinderen van het gerecht; en een punt van machtsmisbruik. Al deze vier punten worden aangevochten door de verdedigers van Clinton en door het Witte Huis, maar werden door de commissie toch gestemd. Ook al – en dat is voor het vervolg wellicht niet zonder belang – omdat de commissievoorzitter, de Republikein Henry Hyde (de voorzitter wordt geacht bipartisan te zijn, boven de partijenkloof te staan), zondag verklaarde dat Clinton maar moest aftreden: dat zou voor iedereen en voor het land de beste oplossing zijn. Daarmee stelde Hyde zich partijdig op, en dàt kan de mening van Amerikanen en Congresleden over die commissie beïnvloeden.
DE HISTORISCHE DONDERDAG
Want wellicht deze donderdag moet nu het voltallige Huis van Afgevaardigden beslissen of het de president op die punten of om één ervan wil aanklagen. Gebeurt dat, en daar is slechts een gewone meerderheid voor nodig, dan gaat de procedure naar de Senaat, weer een ongelukkige episode verder. Maar in de Senaat, die weliswaar óók door de Republikeinen gecontroleerd wordt, is voor de afzetting een tweederde meerderheid nodig, en het is bijna uitgesloten dat die er komt. Dus daar zou, binnen maanden of jaren, de procedure eindigen. Maar: nog maar één keer in de geschiedenis is een VS-president voor een Senaatsproces moeten verschijnen, dat was Andrew Johnson in 1868, die haalde het toen met één stem. Richard Nixon is geen referentie, want die besloot af te treden vóór de stemming in het Huis. Een Bill Clinton die voor de Senaat moest verschijnen zou er, hoe de afloop ook werd, behoorlijk beklad afkomen, hoe goed hij als president verder ook was. Dit, dus, wil het Clinton-kamp vermijden. En donderdag zou daar in feite over beslist worden.
Wat Bill Clinton er zelf over denkt, werd hem zondag in Jeruzalem vaak genoeg gevraagd. Hij zei dat hij er niet over denkt af te treden: dààr had hij nu nog nooit aan gedacht, zei hij.
Wie het donderdag in het Huis moet halen, is een open vraag, al lijken de Democraten terzake minder optimistisch dan de Republikeinen. Gezien de verdeling van het Huis, gaat het hier om tussen de twaalf en de dertig stemmen van aarzelende Republikeinse Congresleden die, misschien minder verblind dan hun partijgenoten van de harde lijn, nu van alle kanten bestookt en onder druk gezet worden met telefoons, faxen, e-mail en wat dies meer zij, om ze naar een of andere kant over te halen. Want twee op drie Amerikanen willen volgens opiniepeilingen niet van impeachment weten, evenveel zouden voor een blaam zijn. Maar de Republikeinen willen geen blaam, die willen impeachment. Dus voert het Clinton-kamp nu campagne bij de bevolking: de Amerikanen moeten hun verkozenen onder druk zetten om tegen de inbeschuldigingstelling te stemmen. Of anders.
S.V.E.
