Jean-Michel Javaux kan het niet genoeg benadrukken: Ecolo is de enige winnaar van de verkiezingen in Brussel en Wallonië.
Vreemde verkiezingsavond aan Franstalige kant. Een glunderende PS-voorzitter Elio Di Rupo sprak de pers toe. Zijn partij verloor veel minder dan in de onheilspellende peilingen en wordt zelfs opnieuw afgetekend de grootste in Wallonië en de Franse Gemeenschap. CDH-voorzitster Joëlle Milquet ook tevreden, CDH gaat voor- noch achteruit. Ja, zelfs MR-voorzitter Didier Reynders vond redenen om te vieren. De MR is in Brussel namelijk opnieuw marktleider, ook al verliest de partij dan één zetel in vergelijking met 2004. En Ecolo, de enige partij die tegenover de regionale verkiezingen van 2004 daadwerkelijk winst boekte, en niet zo’n klein beetje? Ecolo stond er in eerste instantie bij en keek ernaar.
Het leek wel alsof iederéén bij jullie de verkiezingen had gewonnen?
Jean-Michel Javaux: (lacht) Ja, en ik wil niet onaardig doen maar de eenvoudige waarheid is dat iedereen verlóren heeft. Alleen CDH wint één extra zetel, in Brussel. De overige winst is voor ons. Wij winnen 11 zetels in het Waals Parlement en 9 zetels in het Brussels Parlement. Er is dus één winnaar. Wij zijn numeriek weliswaar niet de grootste partij, maar wel de enige partij die gegroeid is. Daarom ook nemen wij zelf het heft in handen.
En hebt u, na afloop van uw partijbestuur van maandag, alvast CDH uitgenodigd voor gesprekken, in plaats van passief te zitten wachten op PS of MR?
Javaux: We zullen natuurlijk ingaan op de uitnodigingen van de andere partijen. Maar wij willen zelf ook nagaan hoeveel raakvlakken we hebben met CDH op het vlak van politieke ethiek en good governance. Dat gaat bijvoorbeeld over het aantal ministers. Dat mag zeker niet omhoog. Samen met CDH kan Ecolo een hefboom of een as voor een volgende coalitie vormen. Wij doen niet mee aan die door de PS en de MR gewilde bipolarisering van het politieke landschap.
Geen tweepartijencoalities voor u dan? Want die zijn rekenkundig wel mogelijk.
Javaux: Niet noodzakelijk, zeker niet als je ziet hoeveel de PS en de MR verloren hebben.
Ecolo lijkt vooral tijd te willen winnen, om zijn vel zo duur mogelijk te verkopen?
Javaux: We stappen in elk geval niet zomaar mee. Snel een zesde hoofdstuk breien aan het marshallplan zal niet volstaan. Wij hebben geen existentiële relatie met de macht, we gaan dus niet de fout maken om zonder duidelijke afspraken aan boord te gaan.
Er hing teleurstelling in de lucht op het overwinningsfeest van Ecolo, of niet?
Javaux: Niet zozeer teleurstelling, wel verbazing dat de PS op sommige plaatsen zo goed standhield. In het arrondissement van Didier Donfut gaat de PS zelfs vooruit! Er is een nooit geziene mobilisatie geweest van het PS-apparaat. Ik denk dat elke Waal een sms heeft gekregen. De MR heeft ook fouten gemaakt. Hun aanval op Ecolo – ‘Ecolo staat gelijk aan belastingen’ – heeft mensen bang gemaakt en naar de PS gejaagd. Voor de Europese verkiezingen, waar die bangmakerij niet is gebeurd, behaalt Ecolo 23 procent van de stemmen in het Franse kiescollege. Dat is vandaag het plafond van onze partij. Ik denk dus dat we in de laatste campagneweek nog een paar procenten zijn kwijtgespeeld. Maar begrijp me niet verkeerd. We winnen 10 procentpunt in Wallonië en 6 procentpunt in Brussel. Voor ons kan het niet meer stuk.
In Vlaanderen hebben CD&V en N-VA gewonnen. De staatshervorming komt zo via de grote poort weer naar binnen. Dat belooft voor de institutionele gesprekken dit najaar?
Javaux: Ik ben op dat punt minder zwartgallig dan sommige andere waarnemers, wel integendeel. Centrumrechts heeft gewonnen, maar het Vlaams Belang is verschrompeld. Dat is goed nieuws. Bovendien heb je voor het welslagen van een nieuwe communautaire ronde een partij als de N-VA beter binnen dan buiten de onderhandelingen. En Groen! heeft zich toch kunnen handhaven, het wint zelfs een zetel in het Brussels Parlement. Reken maar dat ik er alles aan zal doen om ze mee op te nemen in een Brusselse meerderheid.
