Vorig jaar werden de ecocheques ingevoerd, vooralsnog zonder veel succes. ‘Ze liggen in het hele land ongebruikt in de kast.’

Ecocheques zijn bonnen van 10 tot 125 euro waarmee werknemers ecologisch verantwoorde producten en diensten kunnen aanschaffen. Ze zijn een extraatje dat een werknemer van zijn werkgever krijgt, geen vervanging of omzetting van loon. De cheques zijn vrij van belastingen en van bijdragen aan de sociale zekerheid. Niet alle winkels of aanbieders van ecologische diensten blijken echter bereid om de cheque te aanvaarden. Naar verluidt hebben weinig werknemers hun cheques al proberen te verzilveren. ‘Ze liggen in het hele land massaal ongebruikt in de kast’, vertelt Luc Vanophalvens van Berenschot. ‘Men heeft die ecocheques haast zonder communicatie uitgedeeld, waardoor ze de waarde noch de waardering hebben gekregen die ze verdienen. Nochtans kun je er echt iets mee doen of kopen.’

Vanophalvens vermoedt dat er bij de bedrijfsleiders weinig animo voor de ecocheque bestond. ‘Ondernemingen zochten een manier om iets reëels aan het personeel te geven en tegelijk RSZ-bijdragen te ontwijken’, schetst hij de situatie. ‘De keuze was: doen we het onder de vorm van een eco- of als een maaltijdcheque? Heel wat werkgevers kozen voor de ecocheque, omdat het terugkerende karakter daarvan minder voor de hand ligt. Het aantal maaltijdcheques verhogen en nadien weer verlagen ligt moeilijker: die cheques voelen vlugger aan als een verworven recht. Andere bedrijven kozen – bewust – net wel voor de maaltijdcheque, omdat daarbij duidelijk is dat het om een inspanning van de werkgever gaat. Het nadeel is dat die inspanning wellicht ten eeuwigen dage zal blijven duren.’

Is dat de reden dat er zo weinig gecommuniceerd is rond de ecocheque, net om die niet als een verworven recht te laten aanvoelen? Vanophalvens gelooft eerder in een toevallige samenloop van omstandigheden: ‘De cao over de ecocheque is in 2008 opgesteld, vóór de crisis. Maar vorig jaar hadden bedrijven heus wel wat anders te doen dan zich met de ecocheque bezig te houden. Die is daardoor niet geworden wat hij had kunnen zijn. Werkgevers hadden de cheques kunnen inzetten om het groene karakter van hun onderneming te onderstrepen. Zeker een sector als de chemie heeft daar mijns inziens een kans gemist.’

Kan de ecocheque nog een succes worden en wat moet daarvoor gebeuren? ‘Men zal heel hard aan de marketing moeten werken’, zucht Vanophalvens. ‘Maar ik vraag me stilaan af hoever we nog kunnen gaan in het omzetten van loon in cheques. We hebben al de maaltijd-, de eco-, de cultuur- en de sportcheque. Is de volgende stap de verzorgingscheque? Het is misschien een gechargeerde vergelijking, maar gaan we zo niet terug naar de periode dat we de mensen in aardappelen betaalden? Ik denk dat de limieten van in goederen verlonen bereikt zijn. Een werknemer wil zelf kiezen hoe hij zijn geld besteedt.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content