Een drietal hiv-patiënten van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen kunnen als genezen worden beschouwd. ‘Maar de kans dat we hiv binnen de tien jaar op grote schaal kunnen genezen, is klein’, zegt aidsspecialiste Marie Laga.
Timothy Brown geldt als de enige persoon ter wereld die officieel genezen is van hiv/aids. Klopt dat?
Marie Laga: Hij is de enige die op deze specifieke manier genezen werd verklaard: na het vernietigen van zijn eigen beenmerg en de transplantatie van beenmerg van een geschikte donor – een gecompliceerde en risicovolle behandeling die te verantwoorden was omdat hij ook aan leukemie leed. Vorig jaar werd in de Verenigde Staten een kind genezen verklaard dat met hiv besmet was via de moeder en onmiddellijk na de geboorte behandeld werd met aidsremmers. Ook bij verscheidene volwassenen die een tijd aidsremmers namen en dan stopten, is genezing vastgesteld. Het gaat wel om een zeer kleine minderheid van de hiv-patiënten: de zogenaamde post-treatment controllers. Van onze meer dan 2000 hiv-patiënten op het ITG zijn er naargelang de criteria maximaal drie die wij als genezen beschouwen. We vinden bij hen alleen nog kleine restanten van het virus terug.
Wat betekenen die uitzonderlijke genezingen voor het aidsonderzoek?
Laga: Dat het concept ‘genezing’ niet langer fictie is. De gedachte dat een besmetting met hiv voor altijd is en behandeling altijd levenslang noodzakelijk, geldt niet langer. Als we beter begrijpen welke factoren aan de basis liggen van die genezingen, kan dat misschien leiden tot oplossingen voor een grotere groep hiv-positieven. Op het ITG onderzoekt collega Guido Vanham welke factoren bij functioneel genezen patiënten hebben meegespeeld. Internationaal wordt ook veel onderzoek gedaan naar de definitieve genezing van hiv, maar de kans dat het binnen de tien jaar realiteit wordt, is klein.
Is de Timothy Brown-aanpak voor herhaling vatbaar?
Laga: Op grote schaal zeker niet. Het is al een paar keer opnieuw geprobeerd bij andere seropositieven, en zonder succes. Het is ook onmogelijk op grote schaal toe te passen, omdat het dodelijke bijwerkingen kan hebben en het heel moeilijk is om de juiste beenmergdonor te vinden.
Gaan mensen weer onveilig vrijen nu ze weten dat je niet noodzakelijk sterft van aids?
Laga: Het is niet door Brown maar door de beschikbaarheid van de aidsremmers midden jaren negentig dat het beeld van de ziekte totaal veranderd is. Een van de ongewenste neveneffecten van die behandeling is dat hiv gebanaliseerd wordt, en dat de motivatie om veilig te vrijen afgenomen is. Het blijft verbijsterend om te zien hoe sommige homomannen zich blijven blootstellen aan hoge risico’s van hiv en andere soa’s. Ondanks alle preventie-inspanningen blijft het aantal nieuwe infecties in ons land en in onze buurlanden stijgen.
Op blz. 94 vindt u het verhaal van Timothy Ray Brown, de eerste man die hiv overwon.
Jan Bosteels
