Velen hebben het wel eens beleefd: een zo goed als lege kerk, slierten nawalm van wierook, zonnestralen door gebrandschilderde ramen, een organist die een choral van César Franck speelt, kortom een sfeervol stekkie om mentaal uit te puffen. Daar is niets belachelijks aan: hippe jongelui die de kerk niet kennen of zelfs anti zijn, creëren op hun kot iets gelijkaardigs met wierooksticks, gekleurde spots en – in het beste geval – muziek van Gorecki of Pärt. Niets abnormaals dus: iedereen heeft soms een plekje nodig om te dromen. Uiteraard zullen in zo’n kerkelijke omgeving bij romantisch geaarde componisten muziekstukken opborrelen in diezelfde sfeer. Composities voor of met orgel natuurlijk, want dat is nu eenmaal het instrument van de kerk. Doorgaande daarop is het logisch dat veel van die muziekstukken méditation heten, of contemplation, andante religioso, cantilène, offrande, rêverie of gewoon dromerij. Ze zijn harmonisch soms verrassend, subtiel chromatisch gekruid, en altijd melodisch. Heel jammer is wel dat deze juweeltjes zo onbekend zijn bij het grote publiek.
Gelukkig zijn de cd’s er om daar wat aan te verhelpen. Zo is bij het kleine maar fijne label Prezioso in de reeks Organa Belgica een cd uitgekomen met Romantische muziek van Belgische meesters. In wereldpremière in feite! Het zijn nobele creaties van toondichters als Verschraegen, Jongen, Mailly, De Boeck, Verkaeren, De Malengreau, D’Hulst Chaine en Lerinckx. In de bijsluiter van de cd staat nuttige uitleg over hen, gelukkig ook in het Nederlands. Centrale figuur in de vertolking is Jozef Sluys, organist-titularis van de Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedraal in Brussel. Hij is een prachtmusicus die zich onvermoeibaar inzet voor onze eigen componisten. Hier bespeelt hij een heerlijk Van Beverorgel (bouwjaar 1905) uit de Sint-Agathakerk bij Brussel.
Vijf werkjes op deze cd zijn met een tweede instrument erbij. Verrassend mooi. Sluys brengt ze met zijn zonen Erik (viool) of Johan (piano), Dominique Huybrechts (altviool) of Herwig Coryn (cello). Het klinkt wonderbaar helder, transparant en aangenaam ruimtelijk, met een geslaagde balans tussen het machtige orgel en het tweede instrument, wat opnametechnisch niet gemakkelijk is.
Als ik een persoonlijke voorkeur voor een van de acht componisten op deze cd zou mogen geven, gaat die naar Alfons Mailly (1833-1918), de supergetalenteerde leerling van Jaak Nikolaas Lemmens. Mailly werd in 1869 trouwens diens opvolger als orgelleraar aan het Brusselse conservatorium. Op zijn beurt leidde hij een keur schitterende organisten op. Een aanrader.
“Romantische Musik Belgischer Meister. Organa Belgica”, Prezioso 820.207. Verdeling: Schott, Sint-Jansstraat 30, 1000 Brussel. Tel. 02/512.39.80.
Fons de Haas
