Als de aarde eindelijk stopt met beven, wachten Italië ongetwijfeld nog een paar naschokken over het bouwbeleid.

Een lange reeks aardbevingen in de Italiaanse Abruzzen kostte begin vorige week het leven aan minstens 289 mensen. 18.000 anderen moesten hun toevlucht zoeken tot inderhaast opgetrokken tentenkampen, vaak zonder uitzicht op een snelle terugkeer naar hun dorpen, waar nog maar weinig overeind was gebleven.

De Abruzzen, in het centrum van Italië, staan bekend als een schokgevoelige regio. Italië ligt zeer dicht bij de breuklijn van de Euraziatische en de Afrikaanse tektonische plaat. Daarbij komt nog dat de bergen van de Apennijnen langzaam uiteen aan het trekken zijn. Toch is het zelfs met die informatie onbegonnen werk om een aardbeving te voorspellen, in tegenstelling tot wat sommige wetenschappers beweren. Dat het epicentrum van de beving amper zes kilometer onder de aardkost in het plaatsje L’Aquila lag, heeft ervoor gezorgd dat het getroffen gebied minder groot was dan bij ‘normale’ aardbevingen, waarvan het epicentrum zich doorgaans vijftien kilometer dieper bevindt. Voor de directe omgeving zijn dergelijke aardbevingen echter des te rampzaliger. Ze verklaren voor een groot deel de enorme ravage in en rond L’Aquila.

De lijken waren nauwelijks geborgen toen er een golf van protest opkwam tegen het bouwbeleid op het Italiaanse platteland. Het viel immers op hoe niet alleen het historisch erfgoed als een kaartenhuisje in elkaar zakte. Ook nieuwe gebouwen bleken niet tegen de aardbeving bestand. Zelfs tijdens de lange reeks minder hevige naschokken in de daaropvolgende dagen kwamen er nog hele gebouwen naar beneden. Hoewel de hulpverlening op zich uitstekend verliep, bemoeilijkte het instortingsgevaar de reddingsoperaties. In totaal gingen in de hele regio 10.000 à 15.000 gebouwen tegen de vlakte. Nog eens 20.000 andere huizen moeten eerst geïnspecteerd worden vooraleer de bewoners er weer mogen intrekken.

De schuld zou volgens experts bij de bouwondernemers liggen die de strikte reglementering aan hun laars lappen, alsook bij het bedenkelijke niveau van bepaalde architecten. Paolo Stefanelli, hoofd van de Italiaanse vereniging van ingenieurs, zegt dat hij al jaren waarschuwde voor de risico’s. ‘Meer dan de helft van de gebouwen in de regio is ouder dan tweehonderd jaar. Een ander groot deel dateert uit de jaren 1950 en 1960.’

De materiële schade loopt wellicht in de miljarden euro’s. Bovendien ligt het economische leven in en rond L’Aquila helemaal stil. De Italiaanse premier Silvio Berlusconi kondigde aan dat hij rekent op het rampenfonds van de EU. Hij acht het mogelijk om de getroffen regio binnen twee jaar herop te bouwen. En wat de duizenden vluchtelingen in de tentenkampen betreft, had hij ook al een oplossing. ‘Dat is allemaal tijdelijk. Ze moeten het maar opnemen als een weekendje kamperen.’

Hannes Cattebeke