In het Vlaams parlement waarschuwt Dirk Holemans (Agalev) voor de kwalijke gevolgen van de Westerscheldetunnel voor Vlaanderen.
Dirk Holemans (37) is landbouwingenieur, maar deed er wijsbegeerte bij. Het geeft het Vlaams parlementslid (Agalev) een tegelijk gedetailleerde en brede kijk op de dingen. Dat is merkbaar in zijn analyse van de verkeersstromen die de tunnel onder de Westerschelde vanaf Terneuzen zal genereren.
Dirk Holemans: Het eerste knelpunt wordt de brug in Sluiskil. Die staat nu al minstens vijf uur per dag omhoog om de schepen op het Kanaal Gent-Terneuzen door te laten. Zolang in Sluiskil geen tunnel ligt, zal het verkeer die brug willen vermijden en sluipwegen zoeken via Philippine naar Boekhoute, en dan langs Assenede naar de R4-West richting Gent of langs Bassevelde en Kaprijke naar de N49 richting kust. Uit de ‘startnotie Milieu-effectrapportage’ (januari 2003) over de kanaalkruising in Sluiskil blijkt echter dat die tunnel er ten vroegste in 2008/2009 kan komen. Dit alles betekent dat het Meetjesland, tussen Boekhoute en de N49 van Zelzate naar Knokke-Heist, weldra te kampen krijgt met sluipverkeer van en naar de Westerscheldetunnel, terwijl er aan Belgische zijde geen maatregelen werden getroffen. Nochtans heb ik Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Steve Stevaert (SP.A) op 23 oktober 2001 daarover geïnterpelleerd en heeft het Vlaams parlement unaniem een motie goedgekeurd. Daarin wordt de Vlaamse regering gevraagd ‘de nodige maatregelen te treffen zodat de ingebruikname van de Westerscheldetunnel geen negatieve impact heeft op de leefbaarheid en de verkeersveiligheid van betrokken Vlaamse steden en gemeenten.
Het tweede knelpunt bewijst hoe onsamenhangend het mobiliteitsbeleid van minister Stevaert en van het Gentse SP.A/VLD-stadsbestuur is. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) zegt dat de R4-West prioritair op de autosnelwegen E40 en E17 aansluit via de Pégoudlaan die dwars over het terrein van Flanders Expo in Sint-Denijs-Westrem loopt. Dit is een primaire weg-I, zeg maar een expresweg. Een alternatieve route hiervoor is de Deinsesteenweg, die Gent via Drongen met de E40 in Baarle verbindt. Dit is een primaire weg-II, een combinatie dus van lokaal en doorgaand verkeer. Welnu, de werkgroep voor Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu (ROM) waarin zowel de stad, de provincie Oost-Vlaanderen als ambtenaren zetelen, heeft eind 2000 een zogeheten ‘Streefbeeld R4-West’ opgesteld. Dit werd nooit voorgelegd aan de betrokken bevolking. Daarin staat nochtans dat de verkeersfuncties van de Deinsesteenweg en de Pégoudlaan best worden omgewisseld. Dit betekent noch min noch meer dat het Gentse stadsbestuur het RSV negeert en de Deinsesteenweg, versta de leefbaarheid van zo’n vijftienduizend mensen in Drongen en Baarle, opoffert om mogelijke handelsvestigingen op Flanders Expo te plezieren.
Toen ik het ‘Streefbeeld R4-West’ eind 2001 openbaar maakte, wuifde Stevaert de kritiek erop weg als zou dat streefbeeld een aanpassing zijn van het RSV en een voorstel van het Gentse SP.A/VLD-stadsbestuur. Sindsdien werd het Actiecomité Leefbaar Drongen almaar actiever en de krappe bestuursmeerderheid (26/51) in Gent almaar nerveuzer. Begin 2002 kwam er een nieuwe tekst. Gent zou nu bij het Vlaams Gewest aandringen om dat betwiste streefbeeld te wijzigen en de aanleg vragen van een bijkomende verkeerstunnel, de zogenaamde Siffertunnel, onder het kanaal Gent-Terneuzen. Deze tunnel zou dan de R4-West met de R4-Oost verbinden ten noorden van Gent en het verkeer niet meer via de Deinsesteenweg in Drongen of via de Pégoudlaan op Flanders Expo leiden, maar in Merelbeke op de E40 laten aansluiten.
Omdat de inwoners van Drongen zekerheid wilden, verzamelden zij vorige zomer meer dan duizend bezwaarschriften. Daarin vragen zij de moordende Deinsesteenweg, waarop al twee kinderen de dood vonden, van primaire weg-II te herleiden tot een secundaire weg zodat verkeersremmers het vrachtverkeer doen kiezen voor de R4-Oost en de verkeerswisselaar in Merelbeke. De bezwaren van het Actiecomité Leefbaar Drongen werden volledig overgenomen door de Gemeentelijke Adviescommissie voor Ruimtelijke Ordening (Gecoro) en nadien door de Vlaamse Adviescommissie voor Ruimtelijke Ordening (Vlacoro). Toen het Gentse stadsbestuur in januari 2003 de definitieve versie van het Structuurplan Gent door de gemeenteraad liet goedkeuren, negeerde het de adviezen van de Gecoro en de Vlacoro. Erger nog. De Gentse schepen van Stedenbouw en Mobiliteit Karin Temmerman (SP.A) verklaarde dat zij de Deinsesteenweg niet wil verbouwen tot secundaire weg; zogezegd om te vermijden dat die zou worden afgesneden van de E40. Dit is pure volksverlakkerij, want ook de Kortrijksesteenweg is een secundaire weg en ook die sluit aan op de E40.
U verwacht dat het sluipverkeer niet alleen ten noorden van Gent maar ook voorbij Gent zal toenemen om, onder andere, via de nieuwe verkeerswisselaar in Wetteren, langs de N42 richting Geraadsbergen en Lessen af te zakken naar de autosnelweg E429, die het zuiden van Brussel met Rijsel verbindt.
Holemans: Nu de N42 tussen Oosterzele en Zottegem tegen 2005 verder op vier rijstroken wordt gebracht, wil de Vlaamse overheid in Herzele een rondweg aanleggen. Hiertegen wordt nochtans van oudsher geprotesteerd. Daarbij was onder meer Dirk Van Melkebeke, de huidige kabinetschef van minister Stevaert, actief betrokken. Toenmalig minister van Openbare Werken Eddy Baldewijns (SP.A) liet nagaan hoe die rondweg vermeden kon worden en hoe het bestaande N42-tracé veiliger kon worden gemaakt. Nu wil Baldewijns’ partijgenoot Stevaert, mét Van Melkebeke als kabinetschef, die rondweg op de N42 blijkbaar toch aanleggen. De SP.A-burgemeester van Zottegem is voor. En kamervoorzitter Herman De Croo (VLD) liet zich al ontvallen dat hij er in de VLD zou voor ijveren desnoods de Vlaamse begroting te verwerpen als die rondweg op de N42 er niet komt. Het blijft echter zeer de vraag of dit voor de lokaal overigens verdeelde bevolking veel zal oplossen. Buurten worden doormidden gesneden en de N42 wordt steeds aantrekkelijker voor het internationaal verkeer richting E429. Dergelijke ogenschijnlijk lokale ingrepen trekken steeds meer sluip- en vrachtverkeer aan. Want ook in Geraardsbergen wordt geijverd voor een ringweg met twee keer twee rijvakken, ter hoogte van Overboelare.
Is er een alternatief?
Holemans: De overheid moet de verkeersknooppunten met de E40 en de E17 in Zwijnaarde herbekijken om de R4-West daarop aan te sluiten. Zo zou het verkeer van de tunnel onder de Westerschelde makkelijker op de autosnelwegen geraken. Ten tweede zou de Vlaamse overheid de doorlaatbaarheid van de gewestwegen moeten verminderen in plaats van meer expreswegen aan te leggen.
